Ρητορικές κατασκευές της πολιτικής συμμετοχής και της πολιτειότητας στο λόγο ομάδων εστίασης

Abstract

Στην παρούσα μελέτη διερευνώνται οι επιχειρηματολογικές γραμμές που αναπτύσσονται στο λόγο νέων ενηλίκων για την πολιτική συμμετοχή και οι κατασκευές της πολιτειότητας και ειδικότερα του «υπεύθυνου, ενεργού» πολίτη σε διαφορετικά πλαίσια, κινητοποιώντας διάφορα μέσα πολιτικής επικοινωνίας και ενημέρωσης. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω ομάδων εστίασης αποτελούμενες από 5 άτομα η καθεμία. Οι συμμετέχοντες/ουσες στην έρευνα ήταν 21 άτομα (έντεκα γυναίκες και δέκα άνδρες) με ηλικιακό εύρος από 19 έως 30 ετών. Από αυτούς 19 ήταν φοιτητές/τριες και 4 εργαζόμενοι/μενες. Οι συζητήσεις αναλύθηκαν με βάση τις αρχές της κριτικής κοινωνικής λογοψυχολογίας. Η ανάλυση ανέδειξε τέσσερις αναλυτικούς άξονες: 1) η κατασκευή του «υπευθύνου, ενεργού πολίτη», 2) νοηματοδοτήσεις συμμετοχής/αποχής και ζητήματα λογοδοσίας, 3) ηλικία και επάρκεια ως εχέγγυα πολιτικής συμμετοχής, 4) το «δρών υποκείμενο» (με ενσώματη ή ασώματη δράση) και η «αποτελεσματικότητα» της συμμετοχής. Στη συζήτηση των αποτελεσμάτων σε σχέση με τη σχετική βιβλιογραφία επιχειρείται αφενός η σύνδεση των λειτουργιών που επιτελούν οι πρακτικές λόγου των ατόμων με τις ευρύτερες κοινωνικές και πολιτισμικές αναπαραστάσεις για την πολιτική συμμετοχή και την πολιτειότητα, αφετέρου η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι νέοι επιχειρούν να κατασκευάσουν τους εαυτούς τους ως «υπεύθυνες/ους πολίτες» στο συγκεκριμένο πολιτικό, κοινωνικό, πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο.____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________This study examines the lines of argumentation developed in young adults’ discourse on political participation and the constructions of citizenship and in particular of “responsible, active” citizenship in different contexts, mobilizing various media of political communication and information. Data were collected through focus groups consisting of 5 people each. The participants of the survey were 21 people (eleven women and ten men) with an age range from 19 to 30 years old. Of these, 19 were students and 4 were employed. The discussions were analysed based on the principles of critical social discursive psychology. The analysis highlighted four analytical axes: 1) the construction of the “responsible, active citizen”; 2) participation/abstinence conceptualizations and issues of accountability; 3) age and competence as guarantees of political participation; 4) the “acting subject” (with embodied or disembodied agency) and the “efficacy” of participation. The discussion of the results in relation to the relevant literature attempts to link the functions individuals’ discourse practices to broader social and cultural representations of political participation and citizenship, on the one hand, and to understand how young people attempt to construct themselves as “responsible citizens” in their particular political, social, cultural and historical contexts, on the other.