Μελέτη της σχέσης του υπαρξιακού άγχους, της έννοιας του θανάτου και της θρησκευτικότητας στη διάρκεια της ενήλικης ζωής

Abstract

Ο θάνατος αποτελεί ένα φλέγον υπαρξιακό ζήτημα που έχει απασχολήσει ερευνητές και θεωρητικούς για πολλά χρόνια και εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο των μελετών, αφού γύρω από αυτή την έννοια ανακύπτει πληθώρα θεμάτων και προβληματισμών. Μεταξύ αυτών είναι το άγχος θανάτου, για το οποίο έχουν αναπτυχθεί πολύτιμες θεωρίες όπως η Θεωρία Διαχείρισης Τρόμου, ενώ έχει συσχετιστεί με πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που μπορούν να το επηρεάζουν. Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται οι πεποιθήσεις ενηλίκων για την έννοια του θανάτου και τη μετά θάνατον ζωή, σε σχέση με το άγχος για το θάνατο όπως και του παράγοντα της θρησκευτικότητας και της πνευματικότητας. Στη μελέτη συμμετείχαν 100 ενήλικες δύο ηλικιακών ομάδων (20-25 ετών και 55-60 ετών) και για τη διερεύνηση των ερευνητικών ερωτημάτων χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα ερευνητικά εργαλεία – κλίμακες. Μέσω στατιστικών αναλύσεων, τα αποτελέσματα ανέδειξαν δύο ερμηνευτικά μοντέλα του θανάτου, με διαφορές στα επίπεδα άγχους θανάτου και θρησκευτικότητας/ πνευματικότητας. Το πρώτο προφίλ εστιάζει στην βιολογική ερμηνεία και τα επίπεδα άγχους θανάτου και θρησκευτικότητας/ πνευματικότητας ήταν χαμηλά, ενώ το δεύτερο στην υπερφυσική, με πιο υψηλό βαθμό άγχους θανάτου και θρησκευτικότητας/ πνευματικότητας. Επιπλέον, δεν εντοπίστηκαν σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των ηλικιακών ομάδων. Τέλος, αποδεικνύεται ότι οι διαφορετικές ερμηνείες της έννοιας του θανάτου σχετίζονται με τις αντιλήψεις για τη μετά θάνατον ζωή, ενώ παρατηρείται και μία συσχέτιση με τα επίπεδα άγχους θανάτου και της θρησκευτικότητας/ πνευματικότητας._______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Death is a crucial existential issue that has preoccupied researchers and theorists for many years and is still at the centre of studies, since a multitude of issues and concerns arise around this concept. Among these is death anxiety for which valuable theories such as Terror Management Theory have been developed, and it has been associated with many different factors that can affect it. The present study investigates adults’ beliefs about the concept of death and the afterlife, in relation to death anxiety as well as to their religiosity and spirituality. The study involved 100 adults in two age groups (20-25 years and 55-60 years old) and four research instruments – scales were used to investigate the research questions. Through statistical analyses, the results revealed two explanatory models of death, with differences in death anxiety and religiosity/ spirituality. The first profile focuses on the biological explanatory model with low levels of death anxiety and religiosity/ spirituality, while the second profile focuses on the supernatural explanation of death with higher levels of death anxiety and religiosity/ spirituality. Furthermore, no major differences were found between age groups. Finally, it is shown that different interpretations of the concept of death are related to perceptions of the afterlife, and an association with levels of death anxiety and religiosity/ spirituality is also observed.