Οι οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου της Ουκρανίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Abstract

Το 2022 υπήρξε μία χρόνια η οποία επηρεάστηκε δραστικά από την απόφαση της Ρωσίας να εισβάλλει στην Ουκρανία. Η εμπόλεμη αυτή σύγκρουση, πέρα από τις ανθρωπιστικές και γεωπολιτικές της διαστάσεις, έχει επίσης έναν τεράστιο οικονομικό αντίκτυπο, ο οποίος επηρεάζει όχι μόνο τα άμεσα εμπλεκόμενα μέρη, δηλαδή την Ρωσία και την Ουκρανία, αλλά ευρύτερα την παγκόσμια οικονομία και ειδικότερα την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της. Πράγματι, ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρεάζει την παγκόσμια οικονομία κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι η Ρωσία αποτελεί έναν ενεργειακό γίγαντα, ο όποιος και τροφοδοτεί φυσικό αέριο και πετρέλαιο την ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ παράλληλα η Ουκρανία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς αγροδιατροφικών προϊόντων και κυρίως σιτηρών. Ο συνδυασμός αυτός, δεδομένης της ραγδαίας επιδείνωσης των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας και της διατάραξης της παραγωγής στην Ουκρανία, οδηγεί στην αύξηση της τιμής της ενέργειας αλλά και των τροφίμων και σε μία σειρά αλυσιδωτών οικονομικών αντιδράσεων. Στο πλαίσιο αυτό η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως στόχο να διερευνήσει τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα κράτη μέλη της. Ειδικότερα, η παρούσα εργασία εξετάζει μία σειρά ζητημάτων προκειμένου να αναλύσει εις βάθος το υπό εξέταση πολυδιάστατο ζήτημα. Συγκεκριμένα, η εργασία αρχικά παρουσιάζει στοιχεία τα οποία αφορούν την γεωπολιτική αντιπαράθεση Ρωσίας-Ουκρανίας και τις αιτίες που οδήγησαν στον πόλεμο, τις οικονομικές επιπτώσεις για τις άμεσα αυτές εμπλεκόμενες χώρες, αλλά και την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας και ιδίως της ΕΕ. Η εργασία στην συνέχεια εξετάζει ζητήματα που άπτονται της ενεργειακής εξάρτησης των κρατών μελών της ΕΕ από την Ρωσία, αλλά και της εργαλειοποίηση του εμπορίου της εξαγωγής ενεργειακών πόρων από την Μόσχα. Τέλος, η εργασία παρουσιάζει στοιχεία τα οποία αφορούν την επίπτωση που έχει η ρωσική εισβολή στις τιμές της ενέργειας, αλλά και στο επίπεδο τιμών, καθώς και στοιχεία που αφορούν τις διμερείς εμπορικές σχέσεις των κρατών-μελών της ΕΕ με την Ρωσία και την Ουκρανία.