dc.description.abstract | Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Διιδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημιουργική Γραφή» με κατεύθυνση στη Συγγραφή. Επιχειρεί μία περιδιάβαση στον εικαστικό πλούτο της Frida Kahlo με σκοπό τη σκιαγράφηση της τέχνης της, τη σύνδεσή της με τη δημιουργική γραφή αλλά και τη γεφύρωση των εικαστικών της μηνυμάτων με τα σύγχρονα ελληνικά κοινωνικά ερεθίσματα. Αποτελείται από δύο μέρη, το θεωρητικό και το δημιουργικό. Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζονται οι τεχνικές της καλλιτέχνιδας και πιο συγκεκριμένα η αυτοπροσωπογραφία ως μέσο αφήγησης αυτοβιογραφίας. Αναλύεται η δυναμική της εικόνας και ειδικότερα η τεχνική του καθρέφτη, ως μέσο ζωτικής αλληλεπίδρασης της καλλιτεχνικής δημιουργίας με την πρόσληψή της. Στη συνέχεια, διερευνάται το είδωλο που αντανακλάται και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την προσέλκυση του θεατή και την πολλαπλή ερμηνεία του έργου της. Η εργασία εστιάζει στην επιτελεστικότητα, την πρόταξη δηλαδή του γυναικείου σώματος και τη διαχείρισή του απαλλαγμένη από στερεοτυπικούς ορισμούς της θηλυκότητας. Το κεφάλαιο κλείνει με τις μεθόδους αμεσότητας εικαστικής παραγωγής του πόνου στις οποίες κατέφυγε η Kahlo, ώστε να τον αναδείξει επικοινωνιακά. Η εικαστική εξωτερίκευση του εαυτού της Kahlo προσεγγίζεται στο δεύτερο κεφάλαιο μέσα από την έννοια της μεξικανικότητας, το πώς δηλαδή όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά τα οποία συνθέτουν την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία των Μεξικανών – άρα και της ίδιας, χτίζουν το εικαστικό της προφίλ. Λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία του Μεξικού, τις θέσεις του Bhabha για τις επιδράσεις της αποικιοκρατίας στην ψυχολογία του αποικιοκρατούμενου, η Kahlo αποτυπώνεται ως σύμβολο της αντιφατικής ψυχής των αποικισμένων. Άλλα στοιχεία μεξικανικής πολιτιστικής κληρονομιάς όπως η θρησκεία, η θέση της γυναίκας συνεξετάζονται σύμφωνα με το δοκίμιο του Octavio Paz «Ο λαβύρινθος της μοναξιάς». Μέσα από την ανάλυσή τους η καλλιτέχνιδα επιδεικνύεται ως εικονίδιο του Μεξικού με μία μικτή πολιτισμική ταυτότητα να υποβόσκει, τόσο λόγω καταγωγής όσο και λόγω της διπλής εμπειρίας αποικισμού της χώρας της. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται ο βαθμός αντικατοπτρισμού της τέχνης της στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο η δική της ενσώματη εμπειρία αντανακλάται σε βιώματα σύγχρονων γυναικών και μειονοτήτων στον ελλαδικό χώρο. Για τον καθορισμό αυτής της αλληλεπίδρασης αναλύονται αρχικά οι έννοιες του φεμινισμού, του κοινωνικού φύλου, της πατριαρχίας, ως βασικές για τη μελέτη των σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων που θα ακολουθήσουν παρακάτω. Κατόπιν παρουσιάζονται θεσμοί οι οποίοι διαμορφώνουν την αναπαράσταση των μελών της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Η έρευνα καταλήγει με την προσέγγιση των φαινομένων υποτίμησης της γυναικείας υποκειμενικότητας ή μειονοτήτων ως στίγμα της Kahlo που αντανακλάται προφητικά στη σημερινή κοινωνική παθογένεια. Τέλος, διερευνάται κατά πόσο το έργο της επισκιάζεται από την εικόνα της ή τη βιογραφία της στο βωμό των σύγχρονων κοινωνικών προσταγών του «φαίνεσθαι» και της «κλειδαρότρυπας». Τα συμπεράσματα για τις τεχνικές, την αλληλεπίδραση του έργου της με το θεατή και το αποτύπωμά του στην σύγχρονη ελληνική προοπτική παρατίθενται στο τέλος του θεωρητικού μέρους. Το δεύτερο μέρος της εργασίας, το οποίο περιλαμβάνει το τέταρτο κεφάλαιο, αποτελεί το δημιουργικό μέρος της διπλωματικής. Πρόκειται για διήγημα στο οποίο τελείται μία χωροχρονική μεταφορά της καλλιτέχνιδας από το παρελθόν και την πατρίδα της το Μεξικό, στο παρόν, στην Αθήνα του 2023.
Abstract
This thesis was written in the context of the Inter-institutional Postgraduate Studies Programme “Creative Writing”, with a focus on Composition. It attempts a walk through Frida Kahlo’s creative richness, with a view to outline her art, make a connection between her and creative writing, and bridge her artistic messages with modern Greek social stimuli. It consists of two parts: theoretical and creative. The first chapter discusses the artist’s techniques – specifically, self portrait as a vehicle to narrate an autobiography. The dynamics of image are analysed – the mirror technique in particular, as a means for the vital interaction between artistic creation and its apprehension. Afterwards, it examines the reflection returned by the mirror, as well as the methods used to attract the viewer and the multiple interpretations of her work. The thesis focuses on the concept of performativity, namely the projection of the female body, and its handling free of stereotypical definitions of femininity. The chapter concludes with the methods used to achieve directness in the artistic rendition of suffering, to which Kahlo resorted in order to highlight it communicatively. The artistic externalisation of Kahlo’s self is approached in the second chapter, through the notion of Mexicanidad (Mexicanity), i.e. how all the characteristics comprising the specific idiosyncrasies of the Mexicans – and therefore of Kahlo herself – shape her artistic profile. Considering Mexico’s history, Bhabha’s views on colonialism’s psychological effects on the colonised, Kahlo is depicted as the symbol of the contradictory soul of the colonised. Other elements of Mexican cultural heritage, such as religion and the position of women, are examined in conjunction with Octavio Paz’s essay “The Labyrinth of Solitude”. Through their analysis, the artist is projected as an icon of Mexico, with a latent mixed cultural identity, due to the experience of her country’s double colonisation. The third chapter looks at the extent to which her art mirrors the experiences of contemporary women and minorities in Greece. The notions of feminism, social gender, and patriarchy are initially analysed in order to determine this interaction, as they are fundamental for the study of the modern social phenomena that will follow below. Afterwards, institutions are presented since they shape the representation of the members of Modern Greek society. The research concludes with the approach of phenomena of undervaluing the subjectivity of women or the minorities as Kahlo’s trait which is prophetically reflected on today’s social ills. Finally, this chapter examines the extent to which her work is overshadowed by her image or her biography, a sacrifice to the contemporary social commandments of focusing solely on appearance and keyhole peeping. The conclusions on the techniques, the interaction of her work with the viewer, and its mark on the Modern Greek perspective are presented at the end of the theoretical part. The second part, which includes the fourth chapter, is its creative part. It is a short story where the artist travels in time and space from the past and her country, Mexico, to the present and the Athens of 2023. | en_US |