Ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση μιας διδακτικής μαθησιακής ακολουθίας (ΔΜΑ) για τη διδασκαλία του ενεργειακού αποτυπώματος σε μαθητές δημοτικού

Abstract

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται ο σχεδιασμός, η εφαρμογή και η αξιολόγηση μιας Διδακτικής Μαθησιακής Ακολουθίας (ΔΜΑ) για τη διδασκαλία του ενεργειακού αποτυπώματος όπως αυτή εφαρμόστηκε σε 16 μαθητές (9 κορίτσια και 7 αγόρια) της Ε΄ τάξης δημοτικού σχολείου στα πλαίσια περιβαλλοντικού προγράμματος. Παράλληλα με το ενεργειακό αποτύπωμα διδάχθηκαν οι έννοιες φαινόμενο του θερμοκηπίου, Οικολογικό αποτύπωμα και Βιοϊκανότητα της γης. Η ΔΜΑ ολοκληρώθηκε σε δεκατρείς διδακτικές ώρες. Χρειάστηκαν επιπλέον πέντε ώρες για να προετοιμάσουν οι μαθητές στους οποίους εφαρμόστηκε η ΔΜΑ την παρουσίαση του προγράμματος και να την παρουσιάσουν στους μαθητές των Γ, Δ΄,Ε΄, Στ΄ τάξεων του σχολείου. Σκοπός της ΔΜΑ ήταν να γνωρίσουν οι μαθητές τις έννοιες-όρους που συνδέονται άμεσα με το περιβάλλον σε σχέση με τη χρήση ενέργειας ώστε να γίνουν «ενεργειακά εγγράμματοι». Στόχος η κατανόηση των προβλημάτων που αφορούν το περιβάλλον και η ευαισθητοποίηση των μαθητών για άμεση ανάγκη μαζικής δραστηριοποίησης για την επίλυσή τους καθώς και η απόκτηση θετικών στάσεων ως προς την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας. Βασικό ερευνητικό ερώτημα είναι κατά πόσο η συγκεκριμένη ΔΜΑ θα πετύχει τον σκοπό και ποιο είναι το επίπεδο κατανόησης και ευαισθητοποίησης από τους μαθητές στους οποίους εφαρμόστηκε η ΔΜΑ. Για την αξιολόγηση της ΔΜΑ δόθηκαν δύο ερωτηματολόγια πριν και μετά την εφαρμογή της. Το πρώτο ερωτηματολόγιο στόχευε στην ανίχνευση των γνώσεων, των στάσεων και των συμπεριφορών τους σχετικά με ενεργειακά θέματα (κλειστού τύπου) και το δεύτερο στις αντιλήψεις τους σχετικά με το ενεργειακό αποτύπωμα διαφόρων προϊόντων και υπηρεσιών (ανοιχτού τύπου με τη χρήση εικόνων). Η ανάλυση των δεδομένων από τη σύγκριση των pre-post ερωτηματολογίων κατέδειξε ότι οι μαθητές αυτής της ηλικίας μπορούν να κατανοήσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα μέσα από την διερεύνηση και τη διδασκαλία των εννοιών που σχετίζονται με αυτά, ωστόσο οι αλλαγές στις συμπεριφορές τους για την υιοθέτηση καθημερινών πρακτικών είχαν μικρό βαθμό βελτίωσης.The aim of this study is to present the development, implementation and evaluation of a Teaching-Learning Sequence (TLS) about teaching the concept of Energy Footprint as it was carried out on 16 5th grade primary school students (9 girls and 7 boys) during an environmental program. The students have also been taught the meaning of Greenhouse effect, Ecological Footprint and Biocapacity. The TLS was implemented through thirteen didactic hours. Another five hours were needed for the students to prepare the presentation of the program to the 3d, 4th, 5th, 6th grade students of their school. The goal of the TLS was for the students to learn the concepts-terms that are directly connected to the environment as far as the use of energy is concerned, finally becoming energy literate. It aims to the students’ understanding of the environmental problems and to their awakening towards the immediate need for massive activation in order for the problems to be solved and a positive attitude towards the need of energy saving to be acquired. The basic research question is how this TLS will achieve the goal and what the level of understanding and awareness by these students is. For the evaluation of this TLS the students were given two questionnaires before and after its implementation. The first questionnaire (closed type) aimed to the detection of their knowledge, attitude and behaviour about energy issues and the second (open type, using pictures) to their opinion about the energy footprint of specific products and services. The analysis of the data by the comparison of the pre-post questionnaires has shown that students of that age can comprehend the environmental problems through research and teaching of relative concepts, however changes to their behavior in order for them to adopt more energy efficient every day practices were not much noticed