Ιστορικές διαστάσεις της παιδικής ηλικίας στα σχολικά εγχειρίδια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης: Διακριτική παρουσία ή εκκωφαντική απουσία;

Abstract

Η παρούσα εργασία με τίτλο " Ιστορικές διαστάσεις της παιδικής ηλικίας στα σχολικά εγχειρίδια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης: Διακριτική παρουσία ή εκκωφαντική απουσία;" έχει ως αντικείμενο τη μελέτη και την αναλυτική παρουσίαση της αναπαράστασης του παιδιού και της παιδικής ηλικίας κατά το παρελθόν, στα σχολικά εγχειρίδια της Γλώσσας του Δημοτικού και της Ιστορίας του Δημοτικού και των τριών τάξεων του Γυμνασίου , εγχειρίδια με τα οποία έρχεται σε άμεση επαφή ο μαθητής. Η μελέτη αφορά τόσο το περιεχόμενο των κειμένων και των παραθεμάτων όσο και τις εικόνες των συγκεκριμένων εγχειριδίων. Η μέθοδος που ακολουθείται για την έρευνα είναι η ποσοτική και ποιοτική ανάλυση περιεχομένου. Τα κυριότερα συμπεράσματα στα οποία οδηγήθηκε η έρευνα από τη μελέτη των ίδιων των βιβλίων είναι τα ακόλουθα:

Ο αριθμός των αναφορών στο παιδί και την παιδική ηλικία δεν είναι ικανοποιητικός. Οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν εικόνα για την ζωή των παιδιών στο παρελθόν κυρίως κατά την διάρκεια του πολέμου και ίσως και γύρω από το κομμάτι της εκπαίδευσης. Η κοινωνική θέση των παιδιών κατά το παρελθόν δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρη στα σχολικά εγχειρίδια αλλά υπάρχουν ενδείξεις που μέσω της παρατήρησης μπορούν να μας κατατοπίσουν. Στα σχολικά εγχειρίδια της Ιστορίας και της Γλώσσας όλων των τάξεων δεν υπάρχει κεφάλαιο που να αφορά μόνο την παιδική ηλικία, εκτός από το μάθημα της Ιστορίας της Ε΄ Δημοτικού που αναφέρεται στην Εκπαίδευση στο Βυζάντιο και την ενότητα της Γλώσσας της Ε΄ Δημοτικού που έχει τον τίτλο «Παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια». Στα εγχειρίδια της Γλώσσας του Δημοτικού τα κείμενα είναι σε γενικές γραμμές, περισσότερο παιδοκεντρικά και πολλές φορές αποτελούν μαρτυρίες παιδιών, επομένως επιτυγχάνουν μια συναισθηματική σύνδεση με τους μαθητές που τα διαβάζουν. Οι εικόνες που συναντούμε στα εγχειρίδια της Γλώσσας του Δημοτικού μας πληροφορούν και για καθημερινές συνήθειες των παιδιών σε παλαιότερες εποχές. Οι εικόνες των υπό έρευνα εγχειριδίων, παρατηρήσαμε ότι προέρχονταν τόσο από την τέχνη της φωτογραφίας όσο και από την τέχνη της ζωγραφικής. Επίσης, υπήρχαν φωτογραφίες αρχαιολογικών ευρημάτων, που απεικόνιζαν γλυπτά και ειδώλια ή μικρογραφίες τους. Υπήρχαν, ακόμη, εικόνες που, έμοιαζε να δημιουργήθηκαν, για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες του κεφαλαίου, στο οποίο βρίσκονταν. Οι πληροφορίες που συγκεντρώνουμε για το παιδί και την παιδική ηλικία κατά το παρελθόν δεν είναι πολλές και αφορούν πολύ συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες που μας βοηθούν να σχηματίσουμε εικόνα για την καθημερινότητα των παιδιών σε γενικές γραμμές κατά το παρελθόν.The present work entitled "Historical dimensions of childhood in the school manuals of compulsory education: Discreet or deafness?" has as its object the study and the detailed presentation of the representation of the child and the childhood in the past, in the school textbooks of the Language and the History of the Primary School and the three grades of the Gymnasium, handbooks with which the pupil is in direct contact. The study concerns both the content of the texts and the quotations, as well as the illustrations of these handbooks. The method used for research is quantitative and qualitative content analysis. The main conclusions that led to research from the study of the books themselves are as follows: The number of references to child and childhood is not satisfactory. Students can create insight into the lives of children in the past, especially during the war and perhaps also around the education part. The social status of children in the past is not completely clear in school textbooks but there are indications that can be made through our observation. In the history and language textbooks of all classes, there is no chapter dealing only with childhood, except for the lesson of the History of the Elementary School which refers to Education in Byzantium and the chapter of the Language of the Elementary School which has the title "Games, games, games". Manuals Language of primary texts are generally more child-centered and often are testimonies of children, thus achieving an emotional connection with students who read them. The images we see in textbooks Language Municipal inform us about the daily habits of children in earlier times. Through the images of the textbooks we studied, we observed that they came from both the art of photography and the art of painting. There were also photographs of archaeological finds, depicting sculptures and figurines or miniatures. There were still images that seemed to have been created to serve the needs of the chapter they were in. The information we collect about child and childhood in the past is not many and it is about very specific time periods. There is little information that helps us to form image on the daily lives of children in general in the past.