Η δημιουργικότητα στη δημιουργία παραμυθιού: Από το Νηπιαγωγείο στο Λύκειο

Abstract

Η συγκεκριμένη εργασία αποπειράται να διερευνήσει τη δημιουργικότητα και τις εκφάνσεις της σε μαθητές Νηπιαγωγείου και Λυκείου στα πλαίσια υλοποίησης μιας δραστηριότητας δημιουργικής γραφής. Αυτό το οποίο εξετάζεται είναι ο βαθμός δημιουργικότητας που αξιοποιείται από τους μαθητές όταν καλούνται να ανασυνθέσουν το δημοφιλές παραμύθι της Σταχτοπούτας, ιδωμένο από μία ρηξικέλευθη οπτική που παροτρύνονται να υιοθετήσουν, αυτήν της καλής μητριάς. Επιπρόσθετα αποπειράται να διευρύνει το πεδίο γνώσης και εμπειρίας σε σχέση με όσα μπορεί να προσφέρει η Δημιουργική Γραφή όταν εντάσσεται ως αναπόσπαστο τμήμα της διδακτικής πράξης. Παράλληλα επαγγέλλεται το ότι μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για να παρατηρηθούν στην πράξη οι δημιουργικές απολήξεις της σκέψης των μαθητών, όταν καλούνται να ανασκευάσουν μία ήδη υπάρχουσα ιστορία, κατορθώνοντας να πυροδοτήσουν την σκέψη τους με τη μαγεία της σύνθεσης. Κρίθηκε αναγκαία η προσπέλαση σημαντικών όρων-εννοιών που σχετίζονται με τη δημιουργική Γραφή, έτσι ώστε να γίνει εφικτή μία πληρέστερη προσέγγιση της δημιουργικότητας, στοιχείο που δεσπόζει ως ζητούμενο καθ’ όλη τη διάρκεια διεξαγωγής της έρευνας. Η έρευνα έλαβε χώρα σε πολλαπλά Νηπιαγωγεία αλλά και οι λυκειακές τάξεις. Τα παιδιά πληροφορήθηκαν πως θα ζητούνταν από εκείνα στο πλαίσιο του Νηπιαγωγείου, να δημιουργήσουν εκ νέου το παραμύθι της Σταχτοπούτας λαμβάνοντας ένα νέο δεδομένο που θα μετέτρεπε την σκοπιά πρόσληψης του παραμυθιού. Σε επίπεδο Νηπιαγωγείου επιχειρήθηκε μία προσπάθεια να ανασυνταχθεί η ιστορία της Σταχτοπούτας, όχι σε ατομικό μας σε συλλογικό επίπεδο τάξης. Στο πλαίσιο του Λυκείου η έρευνα παρομοίως αποσκοπούσε σε μία ανασύνθεση του γνωστού παραμυθιού επιζητώντας από τα παιδιά να λάβουν υπόψη μία διαφορετική οπτική γωνία αφήγησης του παραμυθιού από την πλευρά της καλής μητριάς. Στο Λύκειο, η έρευνα αποσκοπεί στην εξαγωγή συμπερασμάτων που θα προέκυπταν από την αξιολόγηση των ατομικών εκδοχών που θα απέδιδε ο κάθε μαθητής. Τελικός στόχος της εργασίας ήταν η εφαρμογή της συγκεκριμένης δραστηριότητας με σκοπό την αποτίμηση της δημιουργικότητας που επιστρατεύουν οι μαθητές για να καταστούν επαρκείς στη διαδικασία ανασύνθεσης κειμένου κλασικής λογοτεχνίας. Συγκεκριμένα διερευνώνται πολλαπλές παράμετροι ενδεικτικές για την ανάπτυξη δημιουργικότητας των μαθητών εστιάζοντας κυρίως στην πρωτοτυπία, τον βαθμό επεξεργασίας ακόμα και την αφαιρετικότητα. Η έρευνα επιχειρεί να συνεισφέρει στην επίτευξη ένταξης τέτοιων δημιουργικών παιδαγωγικών πρακτικών στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην προσχολική εκπαίδευση όσο και στη δευτεροβάθμια. This reseach attempts to explore creativity and its manifestations in kindergarten and high school students in the context of a creative writing activity. What is being considered is the degree of creativity used by students when they are called upon to reconstruct the popular Cinderella tale, seen from a profane perspective they are urged to adopt, that of a good mother. In addition, it seeks to broaden the scope of knowledge and experience in relation to what creative writing can offer when it forms an integral part of the teaching process. At the same time it is proclaimed that it can be the trigger for the creative endings of students' thinking to be observed in practice when they are called upon to reconstruct an existing story, by succeeding in provoking their thinking with the magic of composition. Important terms and concepts related to creative writing were deemed necessary in order to allow for a more complete approach to creativity, a feature that dominates as a demand throughout the course of research. The research was conducted in multiple kindergartens and high schools. The children were informed how they would be asked in the kindergarten to recreate the Cinderella fairy tale by receiving a new data that would change the perspective of the fairy tale. At the kindergarten level an attempt was made to reconstruct the story of the Cinderella, not our individual at the collective level. In high school, the research was similarly aimed at reconstructing the well-known fairy tale by asking the children to consider a different point of view of the fairy tale from the perspective of the good mother. In high school, the research aims to draw conclusions from the evaluation of the individual versions that each student will produce. The ultimate goal of the project was to implement this activity in order to assess the creativity that students employ to make them sufficient in the process of reconstructing classical literature text. Specifically, several parameters are explored that are indicative of students' creativity, focusing primarily on originality, degree of elaboration and even abstraction. Research seeks to contribute to the integration of such creative pedagogical practices in the educational process in preschool and secondary education.