Έμφυλα Στερεότυπα και Αναπαραστάσεις στα Παραμύθια των Αδελφών Γκριμ

Abstract

Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ αποτελούν μέχρι σήμερα συχνό αντικείμενο συζήτησης και έρευνας. Παιδιά από όλο τον κόσμο έχουν διαβάσει και έχουν δει σε ταινίες τα πιο δημοφιλή παραμύθια των Γκριμ όπως είναι ο Χάνσελ και η Γκρέτελ, η Χιονάτη, η Κοκκινοσκουφίτσα και η Σταχτοπούτα. Αντικείμενο της διπλωματικής μου εργασίας είναι η διερεύνηση των έμφυλων στερεοτύπων στα παραμύθια των αδελφών Γκριμ. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζω αν αρχικά υπάρχουν στα παραμύθια τους έμφυλα στερεότυπα, ποια είναι και σε ποια παραμύθια εμφανίζονται. Ύστερα συσχετίζω τα εξαγόμενα της έρευνάς μου με τις απόψεις των φεμινιστριών κριτικών για το φύλο στα παραμύθια των Γκριμ. Το υλικό της έρευνας είναι όλα τα παραμύθια των Γκριμ (από την τρίτομη έκδοση του 1994-1995 των εκδόσεων Άγρας). Επέλεξα ως μέθοδο έρευνας την ποσοτική ανάλυση, καθώς στόχος μου ήταν να προσεγγίσω όσο πιο αντικειμενικά γινόταν ορισμένα ζητήματα που αφορούν στα έμφυλα στερεότυπα των παραμυθιών των Γκριμ. Τα θέματα που ερευνήθηκαν σχετικά με το φύλο στα παραμύθια των Γκριμ είναι τα εξής: οι χαρακτήρες: είδη και ταξινόμηση ανά φύλο, οι βασικοί ανθρώπινοι χαρακτήρες: καλοί - κακοί ανά φύλο, οι ήρωες ανά φύλο, οι χαρακτήρες δυναμικοί / αδύναμοι ανά φύλο, η κοινωνική άνοδος / κάθοδος ηρωίδων, η σιωπή και η απομόνωση ανά φύλο και η παραβατικότητα και η τιμωρία ανά φύλο. Τα θέματα αυτά αποτέλεσαν τις παραμέτρους της έρευνας και οδήγησαν στη δημιουργία επτά πινάκων, οι οποίοι περιέχουν τα ποσοτικά (αριθμητικά) στοιχεία που συλλέξαμε κατά την ανάγνωση των παραμυθιών. Από την έρευνα αυτή προέκυψαν κάποια βασικά συμπεράσματα και εντοπίστηκαν ορισμένα έμφυλα στερεότυπα στα παραμύθια των αδελφών Γκριμ που είναι τα εξής: • Τα παραμύθια με ήρωες είναι υπερδιπλάσια από τα παραμύθια με ηρωίδες. • Η δυναμικότητα των ώριμων γυναικών έχει συνήθως κακό αποτέλεσμα, ενώ των νέων γυναικών καλό. • Η γυναικεία ομορφιά επιβραβεύεται ανεξάρτητα από τα άλλα χαρίσματα. • Η απομόνωση σε πύργους και δάση επιβάλλεται συνήθως ως τιμωρία στις γυναίκες. • Η διαδικασία εκτέλεσης θανατικής ποινής για παραβατικότητα είναι πιο βασανιστική στις γυναίκες.