| dc.description.abstract | Περίληψη
Οι κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις της εκπαίδευσης και οι διαμεσολαβήσεις τους στην διαμόρφωση του
μαθηματικού γραμματισμού σηματοδοτούν ένα δυναμικό πεδίο προβληματισμού τις τελευταίες
δεκαετίες στην εκπαιδευτική έρευνα φωτίζοντας αθέατες πλευρές και παραμέτρους της διδασκαλίας
των μαθηματικών. Η παρούσα μελέτη υιοθετεί την θεωρητική οπτική της κριτικής μαθηματικής
εκπαίδευσης για να διερευνήσει τις διδακτικές πρακτικές που υιοθετούν οι εκπαιδευτικοί στην τάξη των
μαθηματικών (μικροπλαίσιο) του Δημοτικού Σχολείου σε συνάρτηση με την οικοδόμηση ποιοτικών
χαρακτηριστικών του μαθηματικού γραμματισμού ως πεδίου συγκρότησης του μελλοντικού πολίτη. Οι
διδακτικές πρακτικές μελετήθηκαν μέσα από τρεις προσανατολισμούς ακρόασης, ενταγμένες σε τέσσερις
άξονες, α) τη συγκρότηση μαθηματικού γραμματισμού, β) τη διαχείριση του διδακτικού αντικειμένου, γ)
τη διαχείριση της ισότιμης πρόσβασης, και δ) τις σχέσεις εξουσίας σε συνάρτηση με την επίδραση που
έχουν στην επιστημολογική (μαθηματική-κοινωνική) ενδυνάμωση/χειραφέτηση των μαθητών-
μελλοντικών ενεργών, δημοκρατικών και κριτικών πολιτών (μακροπλαίσιο). Οι διδακτικές πρακτικές
στα μαθηματικά τεσσάρων εκπαιδευτικών της Ε΄ και της Στ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου, καθώς και
οι αντιλήψεις τους γι’ αυτές που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο ημι-δομημένης συνέντευξης αποτέλεσαν τα
δεδομένα της έρευνας που αναλύθηκαν με βάση τις αρχές της θεμελιωμένης θεωρίας και της θεματικής
ανάλυσης περιεχομένου. Σύμφωνα με την ανάλυση, ο αξιολογητικός προσανατολισμός ακρόασης
κυριαρχεί, με χαρακτηριστικές διδακτικές πρακτικές την ατομική αλληλεπίδραση και την αναζήτηση της
ορθής απάντησης. Η μαθηματική επικοινωνία, η αλληλεπίδραση και η συνεργατική οικοδόμηση της
γνώσης δεν ενθαρρύνονται στην τάξη των μαθηματικών. Τα ευρήματα, συνεπή με τη βιβλιογραφία,
δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικοί δεν εστιάζουν στους τρόπους σκέψης των μαθητών επιβάλλοντας ένα
προσωπικό πρότυπο κατασκευής των μαθηματικών εννοιών, συντηρώντας ένα χαμηλό επιστημολογικό
πλαίσιο ενδυνάμωσης/χειραφέτησης των μαθητών.Abstract
The socio-political dimensions of education and their mediations in the formation of mathematical literacy
have marked a dynamic field of reflection in educational research in recent decades, shedding light on
unseen aspects and parameters of mathematics teaching. This study adopts the theoretical perspective of
the critical mathematical education to investigate the teaching practices adopted by teachers in the
mathematics classroom (micro-context) of primary school in relation to the construction of qualitative
characteristics of mathematical literacy as a field of formation of future citizens. Teaching practices were
studied through three listening orientations, embedded in four axes, a) the construction of mathematical
literacy, b) the management of the subject, c) the management of equal access, and d) power relations in
connection with their impact on the epistemological (mathematical-social) empowerment of studentsfuture
active, democratic and critical citizens (macro-context). The teaching practices in mathematics of four
teachers in grades 5 and 6 of primary school, as well as their conceptions of them expressed in the context
of a semi-structured interview, were the data of the research analyzed on the basis of the principles of
grounded theory and thematic content analysis. According to the analysis, evaluative listening orientation
predominates, with characteristic teaching practices being individual interaction and the quest for the
correct answer. Mathematical communication, interaction and collaborative knowledge building are not
encouraged in the mathematics classroom. The findings, consistent with the literature, show that teachers
do not focus on students' ways of thinking by imposing a personal model of constructing mathematical
concepts, maintaining a low epistemological framework of student empowerment. | en_US |
