Επιστημολογικές πεποιθήσεις και διδακτικές πρακτικές καθηγητών μαθηματικών στην ιδιωτική εκπαίδευση

Abstract

Το φροντιστήριο έχει άρρηκτη σχέση με το τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, εδώ και δεκαετίες, από την εδραίωση του θεσμού. Μελέτες που αφορούν την ιδιωτική εκπαίδευση μέχρι σήμερα εστιάζουν περισσότερο στους λόγους ανάπτυξης του θεσμού της φροντιστηριακής εκπαίδευσης και σε ζητήματα που αφορούν τους μαθητές και λιγότερο τους καθηγητές και την επαγγελματική δράση τους. Η παρούσα έρευνα έχει στόχο να διερευνηθούν οι επιστημολογικές πεποιθήσεις των καθηγητών των μαθηματικών που εργάζονται σε φροντιστήρια για τη γνώση, τη μάθηση και τη διδασκαλία των μαθηματικών, οι διδακτικές πρακτικές που ισχυρίζονται ότι υιοθετούν στην τάξη αλλά και η ενδεχόμενη σχέση μεταξύ τους. Ένας από τους σημαντικούς λόγους που καθιστούν σημαντική μια τέτοια διερεύνηση είναι η πολύπλοκη σχέση μεταξύ επιστημολογικών πεποιθήσεων και διδακτικών πρακτικών που αποτυπώνεται στη βιβλιογραφία. Στην έρευνα έλαβαν μέρος 121 εκπαιδευτικοί, καθηγητές μαθηματικών που εργάζονται σε φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης ανά την Ελλάδα. Η ανάλυση των απαντήσεών τους σ’ ένα ερωτηματολόγιο, που κατασκευάστηκε για τους σκοπούς της έρευνας, έδειξε πως οι συμμετέχοντες διέθεταν τόσο εκλεπτυσμένες όσο και μη εκλεπτυσμένες επιστημολογικές πεποιθήσεις. Οι πρώτες αντιμετωπίζουν τη μάθηση των μαθηματικών ως μια αργή και προοδευτική διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας αμφισβητείται ο ρόλος του εκπαιδευτικού ως αυθεντίας. Ακόμη, οι συμμετέχοντες εμφανίζεται να έχουν διαμορφώσει κάποιες νόρμες διδασκαλίας, που δηλώνουν πως ακολουθούν με συνέπεια, αλλά παράλληλα προσαρμόζουν και εξελίσσουν με βάση τις απαιτήσεις της τάξης. Τέλος, ο ρόλος των επιστημολογικών πεποιθήσεων στη διαμόρφωση των διδακτικών πρακτικών στην τάξη φαίνεται να είναι ισχυρός, όμως, μέχρι ενός σημείου. Από εκεί και πέρα το πλαίσιο λειτουργίας του φροντιστηρίου εμφανίζεται να ‘ομοιογενοποιεί’ τη διδακτική πρακτική εκπαιδευτικών με αποκλίνουσες επιστημολογικές πεποιθήσεις._______________________________________________________________________________________________________________________Shadow education has an inseparable relationship with the formal education system in Greece and in other countries, for decades, since the establishment of the education institution. Studies concerning private education so far focus more on the reasons for the development of shadow education and issues concerning students and less teachers and their professional development. The present research aims to investigate "what" shadow education secondary mathematics teachers believe they do in their class, "how" and "why". More specifically, to examine these teachers epistemological beliefs of mathematics, its learning and teaching, their teaching practices adopted during teaching as well as the relationship between the two. One of the main reasons for studying this relationship can be sought in the relevant literature’s finding that mathematics teachers’ epistemological beliefs related to mathematics education directly affect their behavior (and therefore their actions); also, the other way around, that is, that mathematics teaching practices can lead teachers to revising these beliefs. The 121 secondary mathematics teachers working in shadow education institutions across Greece who participated in the study were invited to answer to the items of a questionnaire constructed for the purposes of the research. The analysis of their responses showed that participants hold both sophisticated and non - sophisticated epistemological beliefs. The former treat mathematics learning as a slow and progressive process in which the role of the teacher as authority is questioned. In addition, participants appear to have shaped some teaching norms, which they claim to follow consistently, but at the same time adapt and evolve based on class requirements. Finally, the role of the participants’ epistemological beliefs in shaping classroom teaching practices appears to be strong, but to a point. Beyond that, the the shadow education institution’s context of operation 'homogenizes' the teaching practice of teachers with divergent epistemological beliefs.