Παρουσίαση των εκπαιδευτικών αρχείων της προσωρινής κυβέρνησης Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη 1916-1917

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών με τίτλο: «ΠΜΣ Επιστήμες της Αγωγής: Ζητήματα Ιστορίας, Ιστορικής Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτικής Πολιτικής», του Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Η εργασία πραγματεύεται το ζήτημα της εκπαίδευσης κατά την περίοδο 1916-1917 στις υποδιοικήσεις της Κοζάνης και τις Φλώρινας. Το χρονικό αυτό πλαίσιο εντάσσεται στην εποχή του «Εθνικού Διχασμού», όπου η Ελλάδα είναι ιδεολογικά χωρισμένη στα δυο, με το ένα ιδεολογικό κέντρο να βρίσκεται στην πόλη της Θεσσαλονίκης, όπου από το 1916 κυριαρχεί η Προσωρινή Κυβέρνηση με αρχηγό της τον φιλελεύθερο Ελευθέριο Βενιζέλο, ενώ το άλλο στην Αθήνα του συντηρητικού και φιλογερμανού βασιλιά Κωσταντίνου. Η ανάλυση της εκπαιδευτικής και εκτενέστερα ακόμα της οικονομικής κατάστασης των περιοχών αυτών γίνεται με βάση το αρχείο των Γ.Α.Κ με τίτλο: «Προσωρινή Κυβέρνησις Θεσσαλονίκης. Αρχείο Ανώτατης Διευθύνσεως Εκπαιδεύσεως 1916- 1917». Το αρχείο αυτό αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο και αξιόπιστο εργαλείο και η μελέτη του οποίου μας καθοδηγεί για την εξαγωγή των συμπερασμάτων. Το πόνημα αυτό χωρίζεται σε δυο κύρια μέρη, το θεωρητικό και το ερευνητικό. Το θεωρητικό περιλαμβάνει το ιστορικό πλαίσιο, όπου περιγράφονται τα ελληνικά δρώμενα από την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914, έως και το καλοκαίρι του 1917 όπου η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Μετά το πέρας της χρονικής αυτής περιόδου και πάντα μέσα στο ιστορικό πλαίσιο, πραγματοποιούνται αναφορές για το πρόβλημα του επισιτισμού και των μεταφορών, την γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917, το κοινονικοπολιτισμικό πλαίσιο των Νέων Χωρών, την εκπαιδευτική πολιτική της Ελλάδας απέναντι στα ξενόφωνα άτομα και τέλος την οικονομική πολιτική της Προσωρινής Κυβέρνησης. Το ερευνητικό μέρος αποτελείται εξολοκλήρου από την ανάλυση του παραπάνω αρχείου. Επιχειρείται η παρουσίαση των κυριότερων εκπαιδευτικών και οικονομικών, προβλημάτων που μάστιζαν τις μελετώμενες υποδιοικήσεις την διετία αυτή. Αποτυπώνεται, επίσης, μέσω της ανάλυσης η δράση- αντιμετώπιση της Προσωρινής Κυβέρνησης ως προς τα ζητήματα αυτά. _____________________________________________________ ____________________________________________ This diploma thesis was prepared in the framework of the postgraduate course entitled: "MSc in Education Sciences: Issues of History, Historical Education and Educational Policy", of the Department of Primary Education of the University of Western Macedonia. The paper deals with the issue of education during the period 1916-1917 in the sub-districts of Kozani and Florina. This time frame is part of the era of the "National Division", where Greece is ideologically divided in two, with one ideological center located in the city of Thessaloniki, where since 1916 the Provisional Government led by the liberal Eleftherios Venizelos dominates, while the other in Athens of the conservative and pro-German King Constantine. The analysis of the educational and even more extensive economic situation of these areas is based on the archive of the G.A.K. entitled: "Provisional Government of Thessaloniki. Archive of the Higher Directorate of Education 1916-1917". This file is a very useful and reliable tool and the study of which guides us to draw conclusions. This work is divided into two main parts, the theoretical and the research. The theoretical includes the historical context, which describes Greek events from the outbreak of the First World War in 1914, until the summer of 1917 when Greece enters the war on the side of the Entente. After the end of this period of time and always within the historical context, references are made to the problem of food and transport, the language education reform of 1917, the sociocultural context of the New Countries, the educational policy of Greece towards foreign-speaking people and finally the economic policy of the Provisional Government. The research part consists entirely of the analysis of the above file. An attempt is made to present the main educational and financial problems that plagued the studied sub-administrations during this two-year period. The analysis also reflects the action- treatment of the Provisional Government in relation to these issues.