Φύλο και θέματα ηγεσίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση-Νομός Φλώρινας

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών με τίτλο «Δημόσιος Λόγος και Ψηφιακά Μέσα» του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών και του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών (ΣΚΑΕΠ) του Πανεπιστημίου ∆υτικής Μακεδονίας, διεξάγεται η έρευνα στη θεματική, Εκπαιδευτική Διοίκηση και Φύλο, Μελέτη περίπτωσης, Νομός Φλώρινας (2022). Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (2015), η πλειονότητα των δημοτικών σχολείων ηγείται από άνδρες, περίπου το 62%, ενώ ανεβαίνοντας βαθμίδα τα ποσοστά αλλάζουν. Συγκεκριμένα με βάση τα δεδομένα, που προέκυψαν από την έρευνα της Σισμανίδου (2016): από τις 13 Περιφερειακές Διευθύνσεις της Πρωτοβάθμιας στη Κεντρική Μακεδονία, μόνο 2 θέσεις -το 15,4% ανατέθηκε στην ανάληψη ηγετικών καθηκόντων από γυναίκες, ενώ οι υπόλοιπες 13 θέσεις δηλαδή το 84,6% ανατέθηκε στους άνδρες. Αξιοσημείωτη είναι και η αναφορά στο νομαρχιακό επίπεδο της εκπαιδευτικής διοίκησης σχετικά με την «Τοποθέτηση Διευθυντών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» εκ των οποίων από τις 58 διευθυντικές θέσεις εργασίας, οι 48 καλύφθηκαν από άνδρες διευθυντές, ενώ η ανάληψη αντίστοιχου καθήκοντος από γυναίκες, αντιστοιχεί σε 10 μόνο θέσεις (Σισμανίδου, 2016). Σε ποσοστά μεταφράζονται 82,8% έναντι του 17,2%, γεγονός, που επιβεβαιώνει την έμφυλη στελέχωση της διοίκησης και στην εκπαίδευση (Σισμανίδου, 2016). Από τα παραπάνω είναι ευδιάκριτη η άνιση εκπροσώπηση του γυναικείου πληθυσμού σε θέσεις ιεραρχίας. Το βασικό ερέθισμα για την υλοποίηση της ακόλουθης έρευνας είναι η διερεύνηση του συγκεκριμένου θέματος, εντοπίζοντας κοινά σημεία με παλαιότερες έρευνας ή και διαφορές. Για τη διεκπεραίωση της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ως μέθοδος η ποσοτική. Ειδικότερα, η συμπλήρωση του δομημένου κλειστού τύπου ερωτηματολογίου αφορούσε τις απόψεις των γυναικών εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όσον αφορά τη δομή του ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου, στο πρώτο μέρος οι συμμετέχουσες συμπλήρωσαν τα δημογραφικά στοιχεία. Στο δεύτερο μέρος απαντούσαν βάσει των προσωπικών γνώσεων και κρίσεων για α) τη συμβολή του οικογενειακού πλαισίου (5 ερωτήσεις), β) τη συμβολή του εργασιακού πλαισίου και το συναδελφικό κλίμα (4 ερωτήσεις), γ) για το βαθμό της εργασιακής ικανοποίησης των γυναικών εκπαιδευτικών (8 ερωτήσεις) και δ) για τους ανασταλτικούς παράγοντες στην ανάληψη διευθυντικής στελέχωσης. Από την στατιστική ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων προέκυψαν τα αποτελέσματα των ανασταλτικών παραγόντων ως προς τη γυναικεία υποαντιπροσώπευση σε διευθυντικές θέσεις, όπως είναι: οι περισσότερες ευθύνες και το άγχος, η κοινωνική κατασκευή του φύλου, οι παραδοσιακές αντιλήψεις για τη ανδρική διευθυντική εκπροσώπηση, η ανάγκη διατήρησης ισορροπίας μεταξύ του οικογενειακού και του εργασιακού πλαισίου, η γεωγραφική θέση της σχολικής μονάδας (αστικής ή επαρχιακής) η οικογενειακή κατάσταση και το αποτρεπτικό συνεργατικό κλίμα. Εντύπωση προκαλεί πως ο οικογενειακός περίγυρος λειτουργεί ενθαρρυντικά ως προς τη διεκδίκηση διευθυντικών καθηκόντων. _)__________________________________ ____________________________________ The present thesis was conducted within the framework of the Master's degree programme entitled "Public Speech and Digital Media" of the Department of Kindergarten Education and the Department of Communication and Digital Media of the School of Social Sciences and Humanities (SKAEP) of the University of Western Macedonia, the research is conducted in the thematic area of Educational Administration and Gender, Case Study, Prefecture of Florina (2022). According to ELSTAT data (2015), the majority of primary schools are headed by men, about 62%, while the percentages change as you move up a grade. Specifically, based on the data obtained from Sismanidou's research (2016): out of the 13 Regional Directorates of Primary in Central Macedonia, only 2 positions - 15.4% were assigned to leadership by women, while the remaining 13 positions, i.e. 84.6% were assigned to men. Noteworthy is also the report at the prefectural level of educational administration regarding the "Placement of Primary and Secondary Education Directors" of which out of 58 managerial jobs, 48 were filled by male directors, while the assumption of a corresponding task by women, corresponds to only 10 positions (Sismanidou, 2016). In percentage terms, this translates into 82.8% compared to 17.2%, which confirms the gendered staffing of management in education as well (Sismanidou, 2016). From the above, the unequal representation of the female population in hierarchical positions is clearly visible. The main stimulus for the implementation of the following research is to investigate this issue, identifying commonalities with previous research or differences. Quantitative method was used to conduct the research. Specifically, the structured closed-ended questionnaire was filled out to obtain the views of female primary school teachers. Regarding the structure of the electronic questionnaire, in the first part, the participants filled in the demographic data. In the second part, they answered based on personal knowledge and judgments about a) the contribution of family context (5 questions), b) the contribution of work context and collegial climate (4 questions), c)on the degree of job satisfaction of female teachers (8 questions); and d) on the inhibiting factors in becoming a manager (8 questions). The statistical analysis of the research data revealed the results of the inhibiting factors in terms of female underrepresentation in managerial positions, such as: more responsibilities and stress, social construction of gender, traditional perceptions of male managerial representation, the need to maintain a balance between family and work context, the geographical location of the school unit (urban or rural) the marital status and the deterrent cooperative climate. It is striking that the family environment encourages people to take on managerial responsibilities.