Θέματα Ηθικής Ανάπτυξης και Δημοκρατίας στη Διδακτική Πρακτική: οι Αντιλήψεις των Εκπαιδευτικών

Abstract

Οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών σε θέματα Ηθικής Ανάπτυξης και Δημοκρατίας, και κυρίως η πρόθεσή τους να εντάξουν σχετικά ζητήματα στη διδασκαλία, αποτελούν το κύριο αντικείμενο έρευνας της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Ο πυρήνας του ερωτήματος αφορά τον διπλό ρόλο του εκπαιδευτικού ως διαμεσολαβητή για μία εκπαίδευση γνώσεων και αξιών σύμφωνα με τη θεωρία του Jan-Luc Patry. Πιο συγκεκριμένα, στην παρούσα εργασία διερευνάται η πρόθεση και η ικανότητα του εκπαιδευτικού να διοχετέυσει στο μάθημά του αντιλήψεις για τη διαχείριση προκλήσεων ενάντια στην ανθρωπότητα, όπως είναι η χρήση των βιοκαυσίμων σε συνδυασμό με την ασφάλεια και διανομή των τροφίμων του πλανήτη. Ζητήματα όπως αυτό, αναδεικνύουν την ευθύνη που έχει ο εκπαιδευτικός για την περιβαλλοντική ενημερότητα των μαθητών του, αλλά κυρίως για τα ηθικά διλήμματα που ανακύπτουν από αντικρουόμενες απόψεις σε θέματα ηθικής ανάπτυξης και δημοκρατιας Η συγκεκριμένη ερευνητική εργασία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου διεθνούς ερευνητικού προγράμματος με τίτλο “TLP-The Linnaeus Project International: Project on Integrative Approaches within Teacher Education”. Για τη διερεύνηση των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών διενεργήθηκε κατά το σχολικό έτος 2010-2011 έρευνα σε 14 ομάδες εστίασηςfocus groups. Στις 14 ομάδες εστίασης συμμετείχαν 100 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το ερευνητικό εργαλείο κατασκευάστηκε από τους Δημήτρη Πνευματικό και Jean-Luc Patry. Τα ποσοτικά δεδομένα καταχωρήθηκαν στο πρόγραμμα Microsft Excel καθώς και στο SPSS ενώ για τα ποιοτικά δεδομένα χρησιμοποιήθηακν οι γλωσσολογικές θεωρίες της Ανάλυσης Περιεχομένου και της Ανάλυσης Λόγου. Τα αποτελέσματα έδειξαν μία ισχυρά θετική στάση των εκπαιδευτικών να εντάξουν το ζήτημα των βιοκαυσίμων στη διδακτική πρακτική. Ωστόσο, η επεξεργασία μέσω της Ανάλυσης Λόγου κατέδειξε στάσεις ισχυρής αντίστασης απέναντι στο ζήτημα στο πλαίσιο της ανελαστικότητας του Αναλυτικού Προγράμματος ή της ανεπαρκούς κατάρτισης των εκπαιδευτικών στο θέμα αυτό. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να διερευνηθεί περαιτέρω το ζήτημα από την πλευρά των παραμέτρων που θα καθιστούσαν τους εκπαιδευτικούς στην Ελλάδα πρόθυμους και ικανούς να εντάσσουν θέματα Ηθικής Ανάπτυξης και Δημοκρατίας στη διδακτική πρακτική. _________________________________________________________________________________________________________________________Teachers' perceptions on issues of Moral Development and Democracy, and especially their willingness to integrate relevant issues in their teaching, constitute the main research object of this thesis. The core of the research questions concern the “double assignement” of teachers as mediators towards Value and Knowledge Education according to Jan-Luc Patry's theory. More specifically, this thesis investigates 100 teachers’ willingness and competence to integrate topics regarding challenges against humanity in their lesson plans. In this respect, this thesis explores the use of biofuels combined with the safety and distribution of the planet's food supply. This issue highlights teachers’ responsibility regarding the environmental awareness of their students, but more importantly the moral dilemmas raised by conflicting views on issues of moral development and democracy. This research project is part of a larger international research initiative entitled "TLP-The Linnaeus Project: International Project on Integrative Approaches within Teacher Education". In order to investigate teachers' perceptions, a survey was conducted during the school year 2010-2011 in 14 focus groups. 100 primary and secondary school teachers participated in the 14 focus groups. Dimitris Pnevmaimos and Jean-Luc Patry designed the research tool. Quantitative data collected in the focus groups were processed in Microsft Excel as well as SPSS, while Discourse Analysis was used for qualitative data analysis. Results indicate a contradictory attitude regarding the issue of biofuels in teachers’ perceptions teaching. Although quantitative data indicate a strong positive attitude of the specific group of teachers towards integration of the issue of biofuels in their teaching, qualitative data suggest otherwise. Discourse Analysis conducted in the discourses revealed stances and attitudes of strong resistance towards the issue in the context of inflexibility of the Curriculum or insufficient training of teachers on the subject. Therefore, it appears to be appropriate to further explore the issue from the point of view of the parameters that would render teachers in Greece willing and competent to integrate issues of Moral Development and Democracy in their teaching.