Διερεύνηση αντιλήψεων προπτυχιακών εκπαιδευτικών σχετικά με τις κοινωνικές όψεις της αστικής βιωσιμότητας και ο ρόλος της εκπαίδευσης

Abstract

Η παρούσα εργασία προσεγγίζει το ζήτημα των αντιλήψεων προπτυχιακών εκπαιδευτικών πάνω στο θέμα των κοινωνικών πτυχών της αστικής αειφορίας. Μετά τη βιβλιογραφική ανασκόπηση του θέματος της αειφορίας, της εκπαίδευσης για την αειφορία και των σχετικών αντιλήψεων εκπαιδευτικών, παρουσιάζεται η έρευνα που διεξήχθη, η οποία περιλάμβανε τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά μεθοδολογικά εργαλεία (ερωτηματολόγιο και συνέντευξη). Σκοπός της έρευνας ήταν η διερεύνηση των αντιλήψεων 207 προπτυχιακών δασκάλων και νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σχετικά με τη σημαντικότητα των επιμέρους εκφάνσεων του κοινωνικού πυλώνα της αστικής αειφορίας, την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης για ενίσχυση των εκφάνσεων αυτών, τους παράγοντες που επηρεάζουν περισσότερο τη διαμόρφωσή τους, τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να συμβάλλει η εκπαίδευση στην ικανοποίησή τους, τις αλλαγές που θα μπορούσαν να γίνουν ώστε να ενισχυθεί η επιρροή της εκπαίδευσης, και, τέλος, τη βαθμίδα και τον τύπο εκπαίδευσης που βοηθά περισσότερο την ενίσχυση των εν λόγω εκφάνσεων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας η «Υγεία» θεωρήθηκε ως η σημαντικότερη πτυχή, οι «Ανθρώπινες Σχέσεις» αναφέρθηκαν ως η πτυχή που μπορεί να ενισχυθεί περισσότερο μέσω της εκπαίδευσης, ενώ ο «Δήμος» και η «Οικογένεια» αναφέρθηκαν ως οι παράγοντες που επηρεάζουν περισσότερο τη διαμόρφωση του κοινωνικού πυλώνα της αστικής αειφορίας. Όσον αφορά τους τρόπους με τους οποίους η εκπαίδευση μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη, οι απαντήσεις αναπτύχθηκαν γύρω από τις κατηγορίες «Σχολικό πρόγραμμα», «Γενικοί σκοποί εκπαίδευσης», «Ρόλος εκπαιδευτικού» και «Δράσεις εντός και εκτός σχολείου», ενώ οι αλλαγές στην εκπαίδευση που προτάθηκαν αφορούσαν «Αναλυτικά Προγράμματα», «Διδακτικές Προσεγγίσεις», «Επιμορφώσεις» και «Αλλαγές στις δομές και αρχές του εκπαιδευτικού συστήματος». Τέλος, η πρωτοβάθμια εκπαίδευση καθώς και η άτυπη εκπαίδευση θεωρήθηκαν ως ισχυρότερες κατά τον επηρεασμό των υπό μελέτη θεμάτων.The current paper approaches the issue of undergraduate teachers’ views on the social pillar of urban sustainability. Following the literature review on the issues of sustainability, education for sustainability and the associated perceptions of teachers, the research conducted is presented, which included both quantitative and qualitative methodological tools (questionnaire and interview). The purpose of the research was to investigate the views of 207 undergraduate kindergarten and primary school student teachers studying at the University of Western Macedonia on the importance of different aspects of the social pillar of urban sustainability, on the effectiveness of education in strengthening each of these aspects, on the factors influencing most the formation of the social pillar of urban sustainability, on the ways education contributes to these aspects, on the changes that could be done to enhance the influence of education in this field, and, finally, on the level and type of education strengthening the most the social pillar of urban sustainability. According to the results, “Health” was considered as the most important aspect, “Human Relations” were considered as the aspect which can be strengthened the most by education, while “Municipality” and “Family” were reported as the most influential factors in shaping the social pillar of urban sustainability. Regarding the ways in which education can contribute to improving the quality of city life, the answers were developed around four broad categories: "School Program", "General Education Goals", "Teacher’s Role" and "Actions Inside and Outside the School", while regarding the changes that could be introduced in order to render education more effective in its engagement with the social pillar of urban sustainability, the changes reported were related to "Curricula", "Teaching Approaches", "Trainings" and "Changes in the Structure and Principles of the Educational System". Finally, primary education as well as formal education were considered to be the most influential towards the issues under consideration.