Κινηματογράφος και Δημιουργική Γραφή στο Λύκειο: Διδακτικό σενάριο βασισμένο στην ταινία «Τα παιδιά της χορωδίας »

Abstract

Η παρούσα εργασία αποτελείται από δύο μέρη, το θεωρητικό και το δημιουργικό μέρος. Το θεωρητικό μέρος εμπεριέχει δύο μεγάλα υποκεφάλαια, φαινομενικά αντίθετα αλλά ουσιαστικά συμπληρωματικά, τον Κινηματογράφο και τη Δημιουργική Γραφή. Κατά το πρώτο μέρος, ορίζεται η έννοια του Κινηματογραφικού Γραμματισμού και γίνεται λόγος για την ιστορία της οποτικοακουστικής παιδείας, όπως αλλιώς ονομάζεται η κινηματογραφική παιδεία, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο αυτή ασκεί επίδραση στην ψυχολογία των μαθητών και στην πνευματική τους καλλιέργεια. Αναλύονται οι φάσεις μέσα από τις οποίες περνάει ένας μαθητής – θεατής μιας κινηματογραφικής ταινίας, όπου ξεκινάει ως παιδί – θεατής, συνεχίζει με εξάσκηση και καθοδήγηση σε παιδί – κριτικό και τέλος δύναται να τελειοποιήσει τη σχέση του με την τέχνη του κινηματογράφου αποτελώντας ένα παιδί – παραγωγό (ή δημιουργό) οπτικοακουστικών προϊόντων. Κατόπιν, παρουσιάζεται ο κινηματογράφος ως πολιτιστικό αγαθό καθώς και η σύνδεσή του με την τέχνη της Λογοτεχνίας. Τέλος, προβάλλονται κάποια από τα προβλήματα που οι σύγχρονοι εκπαιδευτικοί καλούνται να αντιμετωπίζουν στην προσπάθειά τους να εφαρμόσουν τεχνικές κινηματογραφικής εκπαίδευσης κατά τις διδασκαλίες τους. Κατά το δεύτερο υποκεφάλαιο του θεωρητικού μέρους με τίτλο «Δημιουργική Γραφή» γίνεται καταρχάς απόπειρα να αποσαφηνιστεί ο όρος αυτός, που το ευρύτατο περιεχόμενο του οποίου αλλά και η δημιουργικότητα που ενέχει, καθιστά τουλάχιστον δυσχερές το έργο αυτό. Έπειτα, με λιτότητα αλλά περιεκτικότητα παρουσιάζεται η ιστορία της Δημιουργικής Γραφής και ο τρόπος με τον οποίο συνδέεται με τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τα κέρδη που κάθε εμπλεκόμενος με τη Δημιουργική γραφή αποκομίζει είναι πολυάριθμα και άξια επισήμανσης και ανάλυσης, κυρίως στον ψυχολογικό τομέα, για αυτό και αναλύονται στη συνέχεια του παρόντος κεφαλαίου. Για την ανάγνωση, βασική προϋπόθεση για τη γραφή, που αποτελεί δεξιότητα που ο άνθρωπος αν και δεν ήταν «προγραμματισμένος» από τη φύση του να εμφανίσει, κατάφερε να αναπτύξει, γίνεται λόγος στο επόμενο κεφάλαιο. Το θεωρητικό μέρος της εργασίας αυτής κλείνει συνδέοντας τη φιλαναγνωσία με τη δημιουργική γραφή, ασχολίες που η μία συμπληρώνει, εμπλουτίζει και αναδεικνύει την αξία της άλλης. Τέλος, δεν ήταν δυνατό να μην γίνει επαρκής αναφορά και στον τρόπο με τον οποίο ο κινηματογράφος δύναται να παντρευτεί με τη Δημιουργική Γραφή και στις τεχνικές αυτές που βοηθούν μαθητές και εκπαιδευτικούς να παραγάγουν κινηματογραφικό υλικό, τονίζοντας έτσι τα ιδιαίτερα εκείνα γνωρίσματα της τέχνης αυτής. Κατά το δημιουργικό κομμάτι της εργασίας παρουσιάζεται ένα πλήρες διδακτικό σενάριο βασισμένο στη γαλλική ταινία « Τα παιδιά της χορωδίας», ταινία ικανή να θέσει σε προβληματισμό μικρούς και μεγάλους, να συγκινήσει, να διασκεδάσει και να αποτελέσει έναυσμα για γραφή και έκφραση! Αυτές ακριβώς οι παράμετροι ήταν και οι αιτίες επιλογής της συγκεκριμένης ταινίας, πάνω στην οποία στηρίχτηκαν οι ποικίλες δραστηριότητες δημιουργικής γραφής που εντοπίζονται στο σενάριο. Το σενάριο θεμελιώνεται πάνω στους σκοπούς και στόχους του νέου Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών του 2021,το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή από τα επόμενα ακαδημαϊκά έτη και πληροί σε γενικές γραμμές κάθε προϋπόθεση εφαρμογής της σε πραγματική τάξη τυπική εκπαίδευσης. The present assignment consists of two parts, the theoretical and the creative part. The theoretical part includes two long subsections, seemingly contrasting but essentially supplementary, the Cinema and the Creative Writing. In the first part, the meaning of Film Literacy is defined and there is reference to the history of audiovisual education, another word for which is film education, as well as to the way in which it affects students’ psychology and cognitive development. The phases which a student-viewer of a film goes through are analyzed, where he starts off as a child-viewer, continues with practice and guidance to a child- critic and finally he is able to hone his relationship with cinematography by becoming a child- producer (or creator) of audiovisual products. After that, cinema is presented as a cultural asset in addition to its connection to the art of Literature. Lastly, some of the problems that modern teachers have to face in their effort to implement film education techniques during their teaching are being brought to light. In the second subsection of the theoretical part entitled “Creative Writing” ,first and foremost, an attempt is being made to clarify this term, whose broad spectrum and also the creativity that it involves, renders this attempt difficult, to say the least. Then, with simplicity but conciseness the history of Creative Writing and the way in which it is connected to Secondary Education is presented. The benefits that each one engaged in Creative writing gain are numerous and worth pinpointing and analyzing, mainly in the field of psychology, and that is why they are analyzed in the continuation of the present section. For reading, a main requirement for writing, which is a skill that humans even though not programmed to show by nature, managed to develop, is mentioned in the next section. The theoretical part of the present assignment closes by linking the love for reading to creative writing, activities which supplement, enrich and highlight the value of one another. Finally, it was not possible for a sufficient reference not to be made and to the way cinema can be coupled with Creative Writing and to those techniques that help students and teachers to produce cinematographic material, and thus, emphasizing the unique features of this art. In the creative part of the assignment, a complete teaching scenario based on the French film “The Chorus” is presented, a film capable of raising questions to both the young and the old, of moving, of entertaining and of triggering writing and expression. Those exact parameters were the reasons behind the choice of the particular film, upon which the various creative writing activities spotted in the scenario are based. The scenario is build on the purposes and aims of the new Detailed Curriculum of 2021, which will be put into practice the following academic years and which, generally, meets every requirement for its implementation in a real classroom of conventional education.