Η συμβολή της λογοτεχνίας στην ιστορική εκπαίδευση: διδακτικές προσεγγίσεις για τη διδασκαλία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 σε μαθητές της ΣΤ' Δημοτικού, με χρήση λογοτεχνικών κειμένων

Abstract

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα διπλωματική εργασία, αφορά τη συμβολή της λογοτεχνίας στην ιστορική εκπαίδευση και τις διδακτικές προσεγγίσεις για τη διδασκαλία της ελληνικής επανάστασης του 1821 σε μαθητές της Στ’ δημοτικού, με χρήση λογοτεχνικών κειμένων. Σε πρώτο στάδιο έγινε αναζήτηση και καταγραφή των παιδικών βιβλίων (πεζογραφία), τα οποία διαθέτουν ως περιεχόμενο στη αφήγησή τους, τα ιστορικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Έπειτα αναζητήθηκαν και αξιολογήθηκαν ποιήματα με το ίδιο περιεχόμενο, τα οποία μπορούν εξίσου να συμβάλλουν στη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας. Στη συνέχεια μελετήθηκαν ορισμένα βιβλία και ποιήματα από αυτά. Για την μελέτη τους, ακολουθήθηκε η ερμηνευτική μέθοδος. Σημαντικότερος στόχος της παρούσας μελέτης, υπήρξε η ανάδειξη της αξιοποίησης της Λογοτεχνίας στην διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας ως αφόρμηση αλλά και η ευρύτερη αναζήτηση της ιδιαίτερης σχέσης, που συναντάται ανάμεσα στην Τέχνη της Λογοτεχνίας με την Επιστήμη της Ιστορίας. Μέσα από την καταγραφή των ποσοτικών χαρακτηριστικών των παιδικών βιβλίων, προκύπτουν συμπεράσματα, τα οποία αφορούν την κινητικότητα έκδοσης παιδικών βιβλίων με θέμα την Ελληνική Επανάσταση, μέσα στο χρόνο αλλά και τις εποχές που κυριαρχούν. Έπειτα η ποιοτική ανάλυση των περιεχομένων των βιβλίων και των ποιημάτων και στη συνέχεια η ταξινόμηση τους, στις ενότητες και στα κεφάλαια του σχολικού βιβλίου της Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού, αναδεικνύει την άμεση σχέση, που υπάρχει ανάμεσα στο σχολικό βιβλίο, με τη θεματολόγια των λογοτεχνικών βιβλίων, που αφορούν την Ελληνική Επανάσταση και τους ήρωές της. Είναι επομένως φανερό μέσα από την έρευνα, πως οι αφηγήσεις των λογοτεχνικών κειμένων, ακολουθούν σε μεγάλο βαθμό, την πορεία της εκπαίδευσης των παιδιών, πιθανότατα βασίζονται στα σχολικά βιβλία και η αξιοποίηση τους κατά τη διδασκαλία, μπορεί να λειτουργήσει με επιτυχία, συμπληρωματικά.

ABSTRACT The present dissertation concerns the contribution of literature to historical education and the didactic approaches for the teaching of the Greek revolution of 1821 to students of the 6th grade, using literary texts. At first, the children's books (prose) were searched and recorded, which have as content in their narrative, the historical events of the Greek Revolution of 1821. Then poems with the same content were searched and evaluated, which can also contribute to the teaching of the History lesson. Afterward some books and poems from them were studied. For their study, was followed, the interpretive method. The most important goal of the present study, was to highlight the utilization of Literature in the teaching of the subject of History, as an occasion but also the wider search for the special relationship that is found between the Art of Literature and the Science of History. Through the recording of the quantitative characteristics of children's books, conclusions emerge, which concern the mobility of publishing children's books on the subject of the Greek Revolution, through time and the seasons that prevail. Then the qualitative analysis of the contents of the books and poems and then their classification, in the sections and chapters of the history textbook of the 6th grade, highlights the direct relationship that exists between the textbook and the topics of the literary books, concerning the Greek Revolution and its heroes. It is therefore obvious through research that the narratives of literary texts, to a large extent, follow the course of children's education, most likely based on textbooks and their utilization in teaching, can work successfully, in addition