Η Ανάπτυξη της Κριτικής Σκέψης μέσω της καλλιέργειας δεξιοτήτων Επιχειρηματολογίας. Μια έρευνα δράσης σε μαθητές της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου.

Abstract

Καθώς η ενίσχυση της ΚΣ των εκπαιδευομένων αποτελεί βασική επιδίωξη του Αναλυτικού Προγράμματος όλων των βαθμίδων του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια πιο συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια στην κατεύθυνση αυτή, με την ένταξη κατάλληλων και πιο αποτελεσματικών μεθόδων διδασκαλίας σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Ειδικότερα, στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας οι μαθητές και μαθήτριες μελετούν τα χαρακτηριστικά των κειμενικών ειδών και καλούνται να παραγάγουν λόγο αποτελεσματικό σε συγκεκριμένη περίσταση επικοινωνίας. Παρατηρώντας την αδυναμία εύρεσης και σύνθεσης ορθών και τεκμηριωμένων επιχειρημάτων και με βάση τις απαιτήσεις του Αναλυτικού Προγράμματος στο μάθημα της Νεολληνικής Γλώσσας της Γ΄ τάξης του Γενικού Λυκείου, εφαρμόστηκε σε εκπαιδευτικό οργανισμό δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Θεσσαλονίκης τετράμηνο πρόγραμμμα παρέμβασης, με στόχο την ενίσχυση της ΚΣ μέσω της καλλιέργειας δεξιοτήτων επιχειρηματολογίας. Αξιοποιώντας τον καταιγισμό ιδεών, το μοντέλο επιχειρηματολογίας του Toulmin, τη σχεδιαγραμματική απεικόνιση των επιχειρημάτων των μαθητών και τη διδασκαλία των σταδίων παραγωγής γραπτού λόγου, επιδιώχθηκε η παραγωγή αποτελεσματικού επιχειρηματολογικού λόγου. Μέσω της αξιοποίησης ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων στο τέλος της παρέμβασης παρατηρήθηκε πρόοδος στις ερευνούμενες ικανότητες της ερμηνείας, εξήγησης και συνεπαγωγής. Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι το επικοινωνιακό πλαίσιο κατά την παραγωγή γραπτού λόγου χρησιμοποιείται από τους μαθητές και τις μαθήτριες σε μεγαλύτερο βαθμό ως στοιχείο δομής και σε μικρότερο ως στοιχείο περιεχομένου. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________While the development of students’ critical thinking is one of the important pursuits of a first and secondary educational unit of the curriculum at Greek educational system, in recent years there has been a more systematic and organized effort to integrate more appropriate and effective teaching methods in various disciplines. In particular, in the Modern Greek Language lesson students delve into the characteristics of text genres and produce effective speech in a specific communication situation. Observing the difficulty of finding and synthesizing correct and substantiated arguments, based on the requirements of the Curriculum in the discipline of Modern Greek Language course of the 3rd Grade High School, a four month intervention program was implemented in a private secondary education organization of Thessaloniki aimed at strengthening the CT through the cultivation of argumentative skills. Utilizing the brainstorming, Toulmin's argumentation model, the layout of the students' arguments and finally, the teaching of written speech production stages, the production of effective speech was sought. Through the utilization of quantitative and qualitative data at the end of the intervention, progress was observed in the researched skills of interpretation, explanation and inference. At the same time, it was found that the communication framework in the production of written speech is used as a structural element and less as content.