Ο μαύρος φεμινισμός: Αποτυπώσεις των ρατσιστικών μηχανισμών στον κινηματογράφο

Abstract

Στόχος της παρούσας εργασίας είναι ο ιστορικός φεμινιστικός γραμματισμός μέσω της κινηματογραφικής αφήγησης. Οι θεωρητικοί άξονες είναι η χρήση της εικόνας του κινηματογράφου σε συνδυασμό με τη θεωρία του βλέμματος και τη σημειωτική ανάλυση οπτικού υλικού. Ουσιαστικά, πρόκειται για το συνδυασμό της κινούμενης εικόνας με τον προφορικό λόγο, αποδίδοντας το επίπεδο της βίωσης αρνητικών στερεοτυπικών συναισθημάτων ρατσισμού. Συγκεκριμένα, οι ταινίες που επιλέγονται αναλύονται ως ιστορικές μαρτυρίες, οι οποίες είναι γνωστές ως «ταινίες της εποχής» η «ιστορικές» (Βαμβακίδου & Σωτηροπούλου). Ως μέθοδος ανάλυσης, η σημειωτική «είναι κατάλληλα προσαρμοσμένη για να εξερευνά συνδηλωτικές σημασίες» (Chandler, 1999). Σύμφωνα με τον Marc Ferro (2001, όπως αναφ. στις Βαμβακίδου & Σωτηροπούλου) «η γωνία λήψης, η εστιακή απόσταση σε διαφορετικές εικόνες του ίδιου πλάνου, ο βαθμός ευκρίνειας των εικόνων και ο φωτισμός συνιστούν δείκτη αποκαλυπτικό για τις συνθήκες του γυρίσματος». Η εργασία διερευνά τις έμφυλες ανισότητες και το είδος του ρατσισμού που βιώνουν οι μαύρες γυναίκες τη δεκαετία του 1960-1970 στον ιδιωτικό και τον δημόσιο βίο. Με τη μέθοδο της σημειωτικής απαντούμε τα ερευνητικά ερωτήματα, που προέρχονται ποιοτικά και ερμηνευτικά από τη θέαση και την αποδόμηση των ταινιών για α) τα είδη των ρατσισμών που εμφανίζονται στο δημόσιο λόγο; Β) τη δημόσια εικόνα; Γ) τους ρόλους; Δ) το είδος του βλέμματος; ____________________________________________________________________________________________________________________________________The aim of this paper is historical feminist literacy through film narrative. The theoretical underpinnings are the use of film imagery in conjunction with gaze theory and semiotic analysis of visual material. Essentially, it is the combination of moving image and spoken word, conveying the level of experiencing negative stereotypical feelings of racism. Specifically, the selected films are analysed as historical testimonies, which are known as "films of the era" or "historical" (Vamvakidou & Sotiropoulou). As a method of analysis, semiotics "is well suited to exploring connotative meanings" (Chandler, 1999). According to Marc Ferro (2001, as cited in Vamvakidou & Sotiropoulou) "the shooting angle, the focal length in different images of the same frame, the degree of sharpness of the images and the lighting constitute an index revealing the conditions of the shooting". The paper explores gender inequalities and the kind of racism experienced by black women in the 1960s-1970s in private and public life. Using a semiotic method, we answer the research questions, derived qualitatively and interpretively from viewing and deconstructing the films about a) the kinds of racisms that occur in public discourse? B) the public image? C) the roles? D) the kind of gaze?