Διαχρονική μεταβολή των επιπέδων σωματιδιακής ρύπανσης στη περιοχή της Λάρισας
Abstract
Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιβαλλοντικές προκλήσεις των σύγχρονων πόλεων, επηρεάζοντας την ανθρώπινη υγεία και την ποιότητα ζωής. Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στην ανάλυση της σωματιδιακής ρύπανσης στη Λάρισα, με ιδιαίτερη έμφαση στα αιωρούμενα σωματίδια με αεροδυναμική διάμετρο 10 μm (PM10), τα οποία αποτελούν σημαντικό δείκτη επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας. Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε μέσω της γλώσσας προγραμματισμού Python, αξιοποιώντας στατιστικές τεχνικές και μεθόδους οπτικοποίησης δεδομένων για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τις τάσεις της ρύπανσης και τη σχέση της με τις μετεωρολογικές συνθήκες.
Η μελέτη αναδεικνύει τις εποχιακές μεταβολές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καταγράφοντας υψηλότερες συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων κατά τους χειμερινούς μήνες, λόγω της οικιακής θέρμανσης και των θερμοκρασιακών αναστροφών. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι συγκεντρώσεις είναι μειωμένες, κυρίως λόγω της βελτιωμένης ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας. Παράλληλα, η ανάλυση των μετεωρολογικών παραμέτρων ανέδειξε τη σημαντική επίδραση της ταχύτητας του ανέμου και της υγρασίας στη συγκέντρωση των ρύπων.
Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται η δομή της ατμόσφαιρας και οι βασικοί μηχανισμοί που διέπουν τη μεταφορά και τη διασπορά των ρύπων, ώστε να καταστεί κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο σχηματίζονται και συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα. Επίσης, δίνεται ο ορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αναλύονται οι κύριοι ρύποι, οι πηγές εκπομπής τους και οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, ενώ πραγματοποιείται ιστορική αναδρομή σημαντικών επεισοδίων ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το τρίτο κεφάλαιο εξετάζει τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία και παρουσιάζει το νομικό πλαίσιο που διέπει την ποιότητα του αέρα, εστιάζοντας στις εθνικές και διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές και νομοθεσίες. Το τέταρτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στη γεωγραφική και κλιματολογική ανάλυση της Λάρισας, περιγράφοντας τα τοπογραφικά και μετεωρολογικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τη ρύπανση στην περιοχή. Στο πέμπτο κεφάλαιο περιγράφεται η μεθοδολογία της έρευνας, η ανάλυση των σταθμών μέτρησης και η διαδικασία συλλογής των δεδομένων. Το έκτο κεφάλαιο εστιάζει στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων, αναλύοντας τις διακυμάνσεις των συγκεντρώσεων των ρύπων και τη συσχέτισή τους με τις μετεωρολογικές μεταβλητές. Τέλος, στο έβδομο κεφάλαιο συνοψίζονται τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης και διατυπώνονται προτάσεις για μελλοντική έρευνα.
Η εργασία παρέχει χρήσιμα επιστημονικά δεδομένα που μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση περιβαλλοντικών πολιτικών και στη λήψη μέτρων για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την προστασία της δημόσιας υγείας.