Μελέτη της εξέλιξης των αντιλήψεων μελλοντικών δασκάλων για τη διερευνητική προσέγγιση στις φυσικές επιστήμες

Abstract

Η παρούσα έρευνα μελετά την εξέλιξη των αντιλήψεων μελλοντικών Α/θμιων εκπαιδευτικών αναφορικά με τη Διερευνητική προσέγγιση στην εκπαίδευση των Φυσικών Επιστημών [ΦΕ] μέσα από ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα αφορούσε τα Ανοιχτά Διερευνητικά Περιβάλλοντα Μάθησης και περιελάμβανε δύο φάσεις: (α) τη θεωρητική προετοιμασία για τη διερεύνηση (Φάση Α) και (β) την πρακτική εφαρμογή της διερευνητικής διαδικασίας (Φάση Β). Οι συμμετέχοντες ήταν 36 μελλοντικοί δάσκαλοι στην Α φάση και 16 στη Β φάση, ένας από τους οποίους επιλέχθηκε ως μελέτη περίπτωσης. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε μέσω ερωτηματολογίου και συνεντεύξεων. Από τα αποτελέσματα της έρευνας, αποδείχθηκε πως, στα πλαίσια εκπαίδευσής τους, οι συμμετέχοντες διεύρυναν τις αντιλήψεις τους αναγνωρίζοντας περισσότερα χαρακτηριστικά της διερευνητικής διαδικασίας. Επιπλέον, αντιλήφθηκαν σταδιακά τη σημαντικότητα που έχει ο αυτοέλεγχος του μαθητή στο πλαίσιο της διερεύνησης και προσέγγισαν σε σημαντικό βαθμό την ανοιχτή μορφή της. Αναφορικά με τα οφέλη της διαδικασίας για τους μαθητές, στο τέλος του προγράμματος οι συμμετέχοντες επέλεξαν να αναφερθούν περισσότερο σε συγκεκριμένες ενέργειες που κάνει ο μαθητής καθώς και σε δεξιότητες που αναπτύσσει παρά να αναφερθούν απλά στον ενεργό ρόλο του μαθητή γενικά, όπως έκαναν στην αρχή του προγράμματος. Σε γενικές γραμμές, οι αντιλήψεις εξελίχθηκαν σημαντικά κατά την Α φάση και η εξέλιξη αυτή διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα ή ενισχύθηκε κι άλλο στη διάρκεια της Β φάσης. Ο συνδυασμός, λοιπόν, της θεωρητικής προετοιμασίας και της πρακτικής εφαρμογής κατάφερε να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αναπτύξουν ισχυρές αντιλήψεις με καινοτομικά στοιχεία, ώστε να είναι ικανοί μετέπειτα να τις εφαρμόσουν στην πράξη. Από τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύονται σημεία που λαμβάνονται υπόψη για τη βελτίωση του προγράμματος εκπαίδευσης στο μέλλον.The aim of this research is to study the evolution of primary student teachers’ conceptions about inquiry-based science education through a training course. The course was related with open inquiry learning environments and included two phases: (a) the theoretical preparation (Phase A) and (b) the teaching practice (Phase B). Participants were 36 primary student teachers in phase A and 16 in phase B; one of them was selected as a case study. Data of the present study were collected through questionnaire and interviews. The outcomes of the study revealed that, through their participation in the training course, participants broadened their conceptions about inquiry and they recognized more features of the process. Moreover, they gradually understood the importance of learner self-direction and came closer to open inquiry process. Regarding the benefits of inquiry, at the end of the course participants specified their descriptions and referred more to specific pupils’ activities as well as the developed skills, than just mentioning the pupils’ active role in general, as they did at the beginning of the course. In general, the participants made quite positive progress on their conceptions about inquiry process through phase A and this progress was maintained in high level or was reinforced through phase B. So, the combination of theoretical preparation and teaching practice of inquiry helped the participants develop strong conceptions towards inquiry with innovative elements, being able to put them later in practice. Research outcomes emerged some points of the training course which are taken into account to improve it in the future.