| dc.description.abstract | Αντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, αποτελεί η έρευνα της έννοιας της δημοκρατίας στην εκπαίδευση, όπως αυτή ερμηνεύεται και αναλύεται από το άρθρο 16 του Ελληνικού Συντάγματος. Η δημόσια εκπαίδευση από την σύσταση της ελληνικής πολιτείας αποτέλεσε βασική προτεραιότητά της. Η λογική των συνταγματικών κειμένων δεν αφήνει αμφιβολία ότι διέπεται και προκρίνει θεμελιώδη δημοκρατικά ιδεώδη με επέκταση και στον παροχικό τομέα της παιδείας. Η έρευνα εστιάζεται στο αξιακό σύστημα που καλλιεργείται από την εκπαίδευση και τον τρόπο που αυτό συνέχεται από δημοκρατικές αρχές.
Σκοπός της είναι να διερευνηθούν τα μέσα που απαιτούνται από την Πολιτεία ώστε να ανταποκριθεί αυτή στην συνταγματική της υποχρέωση παροχής παιδείας. Επίσης εξετάζονται οι συνθήκες υποχρέωσης του σεβασμού, της προστασίας και της πραγμάτωσης της παιδείας από το κράτος και ειδικότερα αν το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο δυσχεραίνει ή διευκολύνει το δικαίωμα αυτό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνταγματική κατοχύρωση και η θεσμική ισχύ των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι).
Η αναζήτηση της ερμηνείας της έννοιας της δημοκρατίας στο άρθρο 16 του Συντάγματος πραγματώθηκε με τη χρήση πολλαπλών βιβλιογραφικών αναφορών. Εννοιολογικά η μελέτη ξεκινά παραθέτοντας τις απόψεις σημαντικών φιλοσόφων όσο αφορά την δημοκρατία στην αρχαία Ελλάδα, προχωρά στη σύναψη των Κοινωνικών Συμβολαίων και καταλήγει στη νοημαδότηση της δημοκρατίας σήμερα. Η φιλοσοφία της δημοκρατικής εκπαίδευσης αναλύεται μέσα από το περιεχόμενό της και αν αυτό περιλαμβάνει τις «θεμελιώδεις αρχές»: της ελευθερίας, της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων, της ισότητας, και της δικαιοσύνης. Σημαντικό μέρος της έρευνας αυτής περιλαμβάνει η ανάλυση του Συνταγματικού Δικαίου και η εφαρμογή του στο Ελληνικό Σύνταγμα και συγκεκριμένα στο άρθρο 16: «Παιδεία, Τέχνη, Επιστήμη».
Το πρόκριμα της δημοκρατίας στην παιδεία διακρίνεται ευχερώς στο Ελληνικό Σύνταγμα, καθώς η Πολιτεία προστατεύει, προάγει και εγγυάται την δωρεάν παροχή της σε όλους τους Έλληνες πολίτες, αδιακρίτως. Ειδικότερα στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα εκχωρεί ρητά το δικαίωμα της αυτοτέλειας και της αυτοδιοίκησης και προσδίδει σε αυτά κατά κάποιο τρόπο «μονοπωλιακό χαρακτήρα». Η περιχαράκωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επιτυγχάνεται με την «απαγόρευση» της ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστήμιων. Οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις στις περισσότερες περιπτώσεις ενισχύουν και ενδυναμώνουν τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα των πανεπιστημίων. Αναμφίβολα στο Σύνταγμα, αποτυπώνεται και η βούληση του νομοθέτη. Η βούληση μπορεί να συμπεριλαμβάνει ένα σύστημα αξιών και ιδεολογιών που επικρατούν τη δεδομένη χρονική στιγμή στην κοινωνία. Το Σύνταγμα κατοχυρώνει την ελευθερία στην τέχνη, στην επιστήμη, στην έρευνα και στην διδασκαλία ως «ισόρροπα και θεμελιώδη κοινωνικά αγαθά», διατηρώντας και προάγωντας τα δημοκρατικά ιδεώδη. | el_GR |
