Αναπαραστάσεις του Ισλάμ στον Τύπο: Έρευνα με χρήση Σωμάτων Κειμένων

Abstract

Η παρούσα εργασία σχετίζεται με τη διερεύνηση του πώς αναπαρίσταται το Ισλάμ στον ελληνικό Τύπο. Η αποδοχή των μουσουλμάνων από την ελληνική κοινωνία και η ενσωμάτωσή τους σε αυτήν πολλές φορές είναι δύσκολη, καθώς θεωρείται ότι συνιστούν απειλή για την ομοιογενή σύσταση του ελληνικού Έθνους και Κράτους, οντοτήτων για την επιβίωση των οποίων απαραίτητη είναι η διασφάλιση μιας ομοιογένειας στα ήθη, στα έθιμα, στη Γλώσσα και στη θρησκεία. Στα πλαίσια της συζήτησης αυτής, λοιπόν, αξιοποιήθηκε ένα μεθοδολογικό εργαλείο, το οποίο συνιστά συνδυασμό της Γλωσσολογίας Σωμάτων Κειμένων και της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου, λαμβάνοντας έτσι τα οφέλη και των 2 αυτών μεθόδων. Η έρευνα διενεργήθηκε στα ηλεκτρονικά αρχεία τριών ελληνικών εφημερίδων, της αριστερής «Αυγή», της ακροδεξιάς «Χρυσή Αυγή», και της «Καθημερινής», η οποία είναι μια συντηρητική εφημερίδα, αλλά επιτρέπει την παράθεση άρθρων και από υποστηρικτές της αριστερής ιδεολογίας. Τα άρθρα που εξετάστηκαν αφορούσαν την περίοδο από 4 ως 10 Νοεμβρίου 2019, μια περίοδος που χαρακτηρίζεται από πληθώρα σημαντικών πολιτικοκοινωνικών φαινομένων, αλλά και για την οποία υπήρχε μεγάλος αριθμός άρθρων, γεγονός που επέτρεψε την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Η έρευνα, δε, που διενεργήθηκε ήταν ποσοτική, υπό την άποψη ότι έγινε αναζήτηση και ανάλυση συνάψεων σχετικών με τις εξεταζόμενες κοινωνικές ομάδες, αλλά και ποιοτική, καθώς εξετάστηκαν ενδελεχώς κάποια άρθρα με τη χρήση των αρχών της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου. Εντέλει, προέκυψαν κάποιες βασικές κατηγορίες, υπό τις οποίες αναπαρίστανται οι εξεταζόμενες κοινωνικές ομάδες στον ελληνικό Τύπο, και η ακριβής αποτύπωση αυτών, στην περίπτωση των εφημερίδων «Αυγή» και «Χρυσή Αυγή», σχετίζεται με την πολιτική τους τοποθέτηση, ενώ, στην περίπτωση της εφημερίδας «Η Καθημερινή», με την πολιτική ιδεολογία του εκάστοτε αρθρογράφου. The current research aims at investigating how Islam is presented in the Greek press. Acceptance of Muslims in the society and their integration to it is many times difficult as they are considered threat to the homogeneous composition of the Greek state and nation, entities, the survival of which depends on the assurance of a homogeneity in the customs, the language and the religion. For this purpose, a methodological tool was used, which includes a combination of Corpus Linguistics and Critical Discourse Analysis in order to make good use of the benefits of both of these methods. The research was applied upon the electronic corpus of three Greek newspapers; the left-wing “Dawn”, the right-wing “Golden Dawn” and “Τhe Daily”, which is mainly a conservative newspaper, but it also allows the featuring of articles by left-wing columnists. The articles analyzed were published during the 4th and 10th of December 2019, a period characterized by a vast array of important sociopolitical events and by a vast number of articles, a fact that allowed the outcome of safe conclusions. The research which was carried out was quantitative, in the sense that lexical collocations relevant to the examined social group were searched and analyzed, and qualitative, since some articles with the tools offered by Critical Discourse Analysis were thoroughly analyzed. Eventually, some basic categories, under which the examined social group is represented, were illustrated, and their exact depiction depends, in the case of the newspapers “Dawn” and “Golden Dawn”, on each newspaper’s political stance, and, in the case of the newspaper “Τhe Daily”, on each columnist’s political ideology.