Ιστορία και δημοκρατική πολιτειότητα: Διερεύνηση των απόψεων των φοιτητών σχετικά με την πολιτισμική ετερότητα στο παρόν και το παρελθόν

Abstract

Κατά τα έτη 2019 - 2020 η ένταση του προσφυγικού - μεταναστευτικού ζητήματος έφθασε στο αποκορύφωμά της. Χιλιάδες ανθρώπων καταφθάνουν καθημερινά από Συρία και Μ. Ανατολή με φουσκωτές βάρκες, οι οποίες πολλές φορές έχουν αποβεί μοιραίες, επιδιώκοντας ως τελικό τους προορισμό τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης, για ανεύρεση ενός καλύτερου τρόπου ζωής μακριά από τη μάστιγα του πολέμου, από ανεπιτυχείς πολιτικές των κρατών τους, από ιμπεριαλιστικές πολεμικές επεμβάσεις, από τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Ωστόσο, αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η επίδειξη ενός «αυταρχικού προσώπου» από μέρους των ευρωπαϊκών κρατών, με το κλείσιμο των συνόρων τους, με άμεση συνέπεια της συγκεκριμένης στάσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε αυτό το μείζον πρόβλημα, είναι οι άνθρωποι αυτοί να βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο Ελληνικό κράτος, το οποίο αφενός δείχνει να έχει υιοθετήσει ένα ρατσιστικό και σχεδόν εθνικιστικό θα λέγαμε πρότυπο για την αντιμετώπιση του ζητήματος και αφετέρου δεν διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές. Ενώ ταυτόχρονα η ελληνική κοινωνία φαίνεται να έχει υποστεί κόπωση την τελευταία πενταετία (2015 - 2020), με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες από τη μία, ως υπαίτιους για πιθανά εγκλήματα (βιασμούς, δολοφονίες, ληστείες), ενώ από την άλλη τους θεωρεί υπεύθυνους για την αλλοίωση του ελληνικού έθνους και του ελληνισμού, μιας και διαφέρουν από την πλειοψηφία ως προς τη θρησκευτική τους πίστη και τον πολιτισμό τους (πολιτισμική ετερότητα). Ακόμη, καθημερινά ενημερωνόμαστε για περιστατικά ρατσιστικής αντιμετώπισης, ακόμη και περιστατικά ωμής ρατσιστικής βίας απέναντι σε άτομα ή και ομάδες ατόμων που διαφέρουν από την πλειοψηφία εξαιτίας των διαφορετικών τους σεξουαλικών προτιμήσεών από τις πλειοψηφικές ομάδες της σύγχρονης ελληνικής δημοκρατικής κοινωνίας. Ποιος άλλωστε μπορεί να ξεχάσει το ειδεχθές έγκλημα το οποίο σημειώθηκε σε κάποια γειτονιά της Αθήνας κατά το έτος 2018, με θύμα τον νεαρό ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλο; Επιπλέον, εκτός από τα παραπάνω περιστατικά ρατσιστικής αντιμετώπισης της ετερότητας, καθημερινά ακούγονται από ορισμένες ομάδες ατόμων στην ελληνική κοινωνία ρατσιστικές και στερεοτυπικές απόψεις και γνώμες αναφορικά με τα Άτομα ΜΕ Αναπηρία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η άρνηση του Συλλόγου Ιδιωτικών Σχολείων της προτεινόμενης από το Υπουργείο απαγόρευση της άρνησης εγγραφής μαθητών με αναπηρία στα συγκεκριμένα εκπαιδευτήρια κατά το έτος 2017. Κάνοντας, λοιπόν, μια γενικότερη ανασκόπηση σε αυτό το σημείο των εγκλημάτων, τα οποία σημειώθηκαν στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια, θα θυμηθούμε τη δολοφονία του μικρού Άλεξ, του μικρού Αλέξη, του Βαγγέλη, του Παύλου, του Ζακ, της Ελένης. Απόρροια των παραπάνω αποτελεί το γεγονός πως τα συγκεκριμένα άτομα αποτέλεσαν θύματα ειδεχθών εγκλημάτων όχι επειδή αδίκησαν κάποιον ή παραβίασαν κάποια νομοθεσία, αλλά εξαιτίας της διαφορετικότητάς τους, επειδή ακριβώς διέφεραν κάποια χαρακτηριστικά τους από τα χαρακτηριστικά του θύτη. Ωστόσο, οφείλουμε και πρέπει να αντιληφθούμε και να εμπεδώσουμε πως καμία σύγχρονη και δημοκρατική κοινωνία, όπως η ελληνική, δεν είναι απολύτως ομοιογενής ως προς τα μέλη της, αλλά συντίθεται από ετεροειδείς πολιτισμικές, θρησκευτικές, κοινωνικές και ταξικές ομάδες ατόμων. Για να κατασταθεί αυτό το γεγονός αντιληπτό από όλους τους πολίτες του ελληνικού κράτους πρέπει να θωρακιστεί αρχικά, το εκπαιδευτικό του σύστημα και γενικότερα ο θεσμός της εκπαίδευσης. Κάτι το οποίο δεν συμβαίνει, μιας και το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας αποτελεί εδώ και χρόνια έρμαιο της εκπαιδευτικής πολιτικής των εκάστοτε κυβερνήσεων που ανεβοκατεβαίνουν στο πολιτικό στερέωμα. Συνεπώς, κρίνεται επιτακτική και αναγκαία, λοιπόν, η πολιτική διαπαιδαγώγηση καθώς και η διαπολιτισμική εκπαίδευση των μαθητών όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, ξεκινώντας από την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση και το Δημοτικό σχολείο, προκειμένου να δημιουργηθούν δημοκρατικά σκεπτόμενοι πολίτες, οι οποίοι σύμφωνα με το δημοκρατικό πρότυπο, θα «αγκαλιάζουν» την ετερότητα Κλείνοντας, στόχος, λοιπόν, του σύγχρονου σχολείου οφείλει να είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών, δημιουργία δημοκρατικών, ιστορικά και κριτικά εγγράμματων πολιτών με καλλιεργημένη την ενσυναίσθηση (empathy).