Συναισθηματική νοημοσύνη και στάσεις μαθητών/τριών τυπικής ανάπτυξης απέναντι στους/στις συμμαθητές/τριες τους με αναπηρία

Abstract

Η συναισθηματική νοημοσύνη ως χαρακτηριστικό γνώρισμα αναφέρεται στις προδιαθέσεις της συμπεριφοράς και στις εκτιμήσεις του ατόμου για τις συναισθηματικές του ικανότητες και φαίνεται ότι επηρεάζει τις σχέσεις που αναπτύσσουν τα παιδιά στο σχολείο. Ανάμεσα στους παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργία παιδαγωγικού κλίματος στη σχολική τάξη είναι οι ίδιοι οι μαθητές και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον. Με τις νομοθετικές ρυθμίσεις, στα πλαίσια ένταξης των ατόμων με αναπηρία στο γενικό σχολείο, οι σχολικές τάξεις αποτελούνται τόσο από παιδιά τυπικής ανάπτυξης όσο και από παιδιά με αναπηρία. Επομένως, τόσο η συναισθηματική νοημοσύνη των μαθητών, όσο και οι στάσεις των μαθητών τυπικής ανάπτυξης απέναντι στους συμμαθητές τους με αναπηρία αναμένεται ότι θα επηρεάζει τις μεταξύ τους σχέσεις και το παιδαγωγικό κλίμα στη σχολική τάξη. Η μελέτη εξετάζει τα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης μαθητών/τριών Α/θμιας Εκπ/σης, καθώς και τις στάσεις τους απέναντι στους/στις συμμαθητές/τριές τους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Στην έρευνα συμμετείχαν 60 μαθητές/τριες Δημοτικών Σχολείων του Ν. Φλώρινας, που συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς, αποτελούμενο από την κλίμακα αξιολόγησης της συναισθηματικής νοημοσύνης ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας (TEIQ; Petrides & Furhum, 2003) και το ερωτηματολόγιο για τη διερεύνηση των στάσεων μαθητών απέναντι σε παιδιά με ειδικές ανάγκες (Gash, 1994). Οι αναλύσεις των δεδομένων έδειξαν, ότι οι μαθητές εμφανίζουν υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη. Επίσης, οι στάσεις των παιδιών τυπικής ανάπτυξης προς στους συνομηλίκους τους με ειδικές ανάγκες ήταν θετικές, καθώς οι μαθητές έδειξαν να είναι θετικοί και δεκτικοί προς τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και πρόθυμοι να αλληλεπιδράσουν μαζί τους. Ωστόσο, οι συμπεριφορικές προθέσεις των μαθητών τυπικής ανάπτυξης φάνηκε ότι συσχετίζονται αρνητικά με τη συναισθηματική τους νοημοσύνη. Τα αποτελέσματα είναι σημαντικά, εφόσον μπορούν να αξιοποιηθούν για τη μελέτη των σχέσεων μεταξύ συμμαθητών σε σχολικές τάξεις που αποτελούνται από παιδιά τυπικής ανάπτυξης και παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.Emotional intelligence as a trait refers to a person's predispositions and assessments of his or her emotional abilities and appears to affect the relationships that children develop in school. Among the factors that influence the creation of a pedagogical climate in the classroom are the students themselves and the way they treat each other. Under the legislation, in the context of the inclusion of people with disabilities in the general school, the classrooms consist of both children of formal development and children with disabilities. Therefore, both formal development students’ emotional intelligence and their attitudes towards their classmates with disabilities are expected to affect their relationships and the pedagogical climate in the classroom. The study examines the levels of Primary Education students’ emotional intelligence, as well as their attitudes towards their classmates with special educational needs. 60 Primary School students from Florina participated, who completed a self-report questionnaire, consisting of a scale for assessing emotional intelligence as a personality trait (TEIQ; Petrides & Furhum, 2003) and a questionnaire about students’ attitudes towards children with special needs (Gash, 1994). Data analyses showed that students have high emotional intelligence. Also, their attitudes towards their peers with special needs were positive, as they showed that they were positive and receptive to children with special needs and willing to interact with them. However, formal development students' behavioral intentions seemed to be negatively related to their emotional intelligence. Results are important, as they can be used to study relationships between classmates in classrooms consisting of children of formal development and children with special educational needs.