Ανάπτυξη της ικανότητας εύρεσης του γενικού όρου στο πλαίσιο των προτύπων: μια διδακτική παρέμβαση στην Β' Δημοτικού

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να ερευνηθεί η ικανότητα γενίκευσης των παιδιών της Β Δημοτικού, στα επαναλαμβανόμενα και αναπτυσσόμενα, σχηματικά ή οπτικά, πρότυπα. Για το σκοπό αυτό, πραγματοποιήθηκε μία ημι-πειραματική έρευνα με διδακτική παρέμβαση. Η έρευνα αποτελούνταν από τρεις φάσεις: τον Προέλεγχο, την Διδακτική Παρέμβαση και τον Μεταέλεγχο. Σε αυτήν έγινε προσπάθεια να διερευνηθούν οι ικανότητες των παιδιών Β΄Δημοτικού στη συνέχιση, στη συμπλήρωση, στη διόρθωση, στην εύρεση του δομικού στοιχείου και στις κοντινές και μακρινές προβλέψεις με οπτικά επαναλαμβανόμενα πρότυπα. Ακόμα έγινε προσπάθεια διερεύνησης των ικανοτήτων τους στη συνέχιση, τις κοντινές και μακρινές προβλέψεις, αλλά και την καταγραφή του γενικού κανόνα σε οπτικά αναπτυσσόμενα πρότυπα. Οι συμμετέχοντες της έρευνας ήταν 20 μαθητές της Β’ Τάξης (ηλικία 7 έως 8 ετών). Από την ανάλυση των στοιχείων της έρευνας φάνηκε πως οι μαθητές δυσκολεύονται πολύ περισσότερο σε έργα που περιλαμβάνουν οπτικά αναπτυσσόμενα πρότυπα, σε σχέση με εκείνα που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενα. Ακόμα φάνηκε πως σε έργα συνέχισης, συμπλήρωσης, διόρθωσης και εύρεσης του δομικού στοιχείου οι μαθητές είχαν εξαιρετικές επιδόσεις. Ακόμα, ενώ κατά τον Προέλεγχο διαχειριζόντουσαν τα αναπτυσσόμενα πρότυπα ως επαναλαμβανόμενα, μετά την παρέμβαση οι επιδόσεις τους στα έργα συνέχισης αναπτυσσόμενων προτύπων ήταν αρκετά βελτιωμένες. Παρόλα αυτά, οι επιτυχίες των μαθητών στην συνέχιση αναπτυσσόμενων οπτικών προτύπων παρατηρούμε πως αυτές μειώνονται όσο αυξάνονται οι άξονες στους οποίους αναπτύσσεται το πρότυπο. Οι προβλέψεις στα επαναλαμβανόμενα πρότυπα δυσκόλεψαν αρκετά τους μαθητές κατά τον Προέλεγχο, ενώ μετά την παρέμβαση παρατηρήθηκε αύξηση στις κοντινές προβλέψεις με πρότυπα τύπου ΑΒ, χωρίς όμως να αλλάξει η επίδοσή τους στις μακρινές. Ακόμα φάνηκε πως οι μαθητές έχουν την ικανότητα να κάνουν γενικεύσεις, να εντοπίζουν και να εκφράζουν τον γενικό κανόνα αναπτυσσόμενων οπτικών προτύπων. Τέλος, συγκρίνοντας τις επιδόσεις των μαθητών κατά τον Προέλεγχο και κατά τον Μεταέλεγχο παρατηρείται πως η παρέμβαση φάνηκε να επιδρά θετικά στην ικανότητα κοντινών προβλέψεων με επαναλαμβανόμενα οπτικά πρότυπα και στην ικανότητα συνέχισης απλών και σύνθετων αναπτυσσόμενων οπτικών προτύπων. The aim of this paper is to investigate the generalization ability of 2nd Grade school children, in repetitive and developing, schematic or visual, models. For this purpose, a semi-experimental research was conducted with didactic intervention. The research consisted of three phases: Pre-test, Teaching Intervention and Post-test. In this research, an attempt was made to explore the abilities of 2nd Grade students to continue, to complete, to correct, to find the structural unit and to make near and far predictions with visually repetitive patterns. An attempt was also made to explore their abilities in continuing patterns, near and far generalizations, but also their ability to write down the general rule in visually developing patterns. The participants of the research were 20 2nd Graders (age 7 to 8 years). The analysis of the research data revealed, that tasks, which involve visually developing patterns, are more difficult for students, than those that involve repetitive ones. Students performance was excellent in the tasks of continuing, completing, correcting and finding the structural element. Although, during Pre-test students managed the developing patterns as repetitive, after the intervention their performance in continuing developing patterns was quite improved. Nevertheless, the success of students in continuing developing visual patterns seemed to decrease as the axes on which the pattern develops increase. During Pre-test it was difficult for students to make predictions with repetitive patterns, however after the intervention students’ performance increased in near predictions with AB type patterns, but there was no effect in their performance in the far predictions. Results also showed that students have the ability to make generalizations, identify and express the general rule of developing visual patterns. Finally, comparing the performance of students during the Pre-Test and the Post-Test, it is observed that the intervention seemed to have a positive effect on the ability to make near predictions with repetitive visual patterns and the ability to continue simple and complex developing visual patterns.