Η Ιστορία της Τέχνης ως εργαλείο διδασκαλίας των γνωστικών αντικειμένων του Δημοτικού Σχολείου: θεωρητική προσέγγιση και πρακτικές εφαρμογές

Abstract

Ο ρόλος που διαδραματίζει η τέχνη στα σχολικά προγράμματα, αν και θα έπρεπε να είναι καταλυτικός, υποβιβάζεται και περιθωριοποιείται. Ιδιαίτερα στη χώρα μας, η τέχνη συχνά υποβαθμίζεται σε προαιρετικά μαθήματα, μαθήματα επιλογής ή διδακτικές ώρες συμπλήρωσης ωραρίου των εκπαιδευτικών και δε φαίνεται να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του αναλυτικού προγράμματος που να συνδέεται με τα υπόλοιπα διδακτικά αντικείμενα του δημοτικού σχολείου. Ο βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί σε ποιο βαθμό η τέχνη και η Ιστορία της Τέχνης μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο διδασκαλίας για τα διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα στο δημοτικό σχολείο. Για το σκοπό αυτό, μελετήθηκαν τα νέα Δ.Ε.Π.Π.Σ., Α.Π.Σ. και σχολικά εγχειρίδια της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ως προς τη διαθεματική διάσταση που παρέχουν στον κατακόρυφο και οριζόντιο άξονα οργάνωσης των περιεχομένων των γνωστικών αντικειμένων και τη συσχέτισή τους με το πεδίο της τέχνης. Διαπιστώθηκε πως η προτεινόμενη από το αναλυτικό πρόγραμμα διαθεματική προσέγγιση είναι ελλιπής και εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν ποικίλες θεματικές ενότητες που πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις. Ακολούθησε ο σχεδιασμός,η υλοποίηση και η αξιολόγηση μιας πιλοτικής εφαρμογής για μία εκ των θεματικών ενοτήτων σε δύο τάξεις του δημοτικού σχολείου για να διαπιστωθούν οι ωφέλειες της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης μέσω της τέχνης. Τέλος, προτείνονται επιπλέον σχεδιασμοί για διδακτικές εφαρμογές με στόχο την περαιτέρω τεκμηρίωση της δυνατότητας της διδασκαλίας διαφορετικών θεματικών ενοτήτων γνωστικών αντικειμένων με άξονα την τέχνη και την Ιστορία της Τέχνης.The role art plays in school curricula, although it should be of greater importance, is often neglected and marginalised. Especially in our country, Greece, art is usually relegated to optional or elective courses or it is simply used in schools in order teachers to complete their full-time teaching obligations and does not seem to be an integral part of the curriculum associated with the other school subjects in Primary Education. The main objective of the present paper is to investigate the extent to which art and the History of Art could be utilized as a teaching tool for various Primary school subjects. To that end, the new curriculum as well as the school textbooks of primary education were studied and analyzed, in terms of the cross-curricular dimension they provide to the horizontal and vertical axis of the school subjects and their correlation to the field of art. It was found out that the cross-curricular approach proposed by the Greek curriculum is insufficient and a variety of themes that fulfil the above requirements were identified and recorded. In what follows, the planning, implementation and evaluation of a pilot application is presented, in order to examine the benefits of the cross-curricular approach of knowledge through the teaching of a thematic module in two primary school classes using art. Finally, additional teaching plans are proposed aiming at further documanting the potential of teaching thematic units of different modules with a focus on art and Art history.