Αξιολόγηση της ψυχικής ανθεκτικότητας και της ευημερίας: Η περίπτωση των γυναικών θυμάτων βίας του Συμβουλευτικού Κέντρου του δήμου Καστοριάς

Abstract

Τα ερευνητικά ζητήματα που πραγματεύεται η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή αφορούν στην ψυχική ανθεκτικότητα και στην ευημερία των γυναικών που έχουν κακοποιηθεί. Γίνεται μια προσπάθεια διερεύνησης των δεδομένων εκείνων που συντελούν στο να αναπροσαρμοστεί η γυναίκα μετά την εμπειρία του τραύματος και εξετάζεται η απόκλιση στις στάσεις των γυναικών απέναντι στην αντίξοη και επικίνδυνη συνθήκη της ενδοοικογενειακής βίας. Ταυτόχρονα, μελετάται η δυναμική, αναπτυξιακή και αλληλεπιδραστική διαδικασία, καθώς και τα ατομικά χαρακτηριστικά που προωθούν την ψυχική ανθεκτικότητα των γυναικών αυτών. Η συνθήκη της ευημερίας των γυναικών, στη συγκεκριμένη έρευνα προσεγγίζεται βάσει των προσωπικών αξιολογήσεων των γυναικών, αναφορικά με το πόσο ικανοποιημένες είναι από τα δεδομένα που διέπουν τη ζωή τους, εάν έχουν αποδώσει το νόημα σε αυτή και το πως αξιολογούν τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Για να συλλέξω τα δεδομένα της έρευνας μου χρησιμοποίησα το εργαλείο της ατομικής, ημι-δομημένης συνέντευξης και η ερευνητική προσέγγιση είναι η ερμηνευτική φαινομενολογική ανάλυση. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 10 γυναίκες, ωφελούμενες του Συμβουλευτικού Κέντρου κακοποιημένων γυναικών του δήμου Καστοριάς. Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι συνοπτικά τα εξής:1) Η πλειοψηφία των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα έχει μεγαλώσει σε οικογένειες με έντονες τις πατριαρχικές καταβολές. Στις γυναίκες αυτές η κακοποιητική εμπειρία είχε καταλυτική επίδραση στον τρόπο που αυτοπροσδιορίζονται, στις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις αλλά και στο ρόλο τους ως μητέρες. 2) Η αντίληψη που έχουν οι γυναίκες για τη ζωή τους και η απόδοση νοήματος, συνοψίζονται κατά βάση σε δυο παράγοντες, στα παιδιά τους ή σε μια αληθινή αγάπη, με την πλειοψηφία να αναζητά το νόημα της ζωής σήμερα. 3) Οι γυναίκες που με αποδοχή ερμηνεύουν τα βιώματά τους, αναγνωρίζουν την προσωπική τους αξία μέσα και μετά από αυτά, καθώς και τον ρόλο που διετέλεσαν τα βιώματα αυτά στην εξελικτική τους πορεία και σε αυτό που είναι σήμερα. Αντιθέτως οι γυναίκες που βιώνουν έντονα συναισθήματα θυμού, ενοχών και απογοήτευσης, δυσκολεύονται να αποδεχθούν την εμπειρία και να αποδώσουν σε αυτή μια νέα ερμηνεία. 4) Οι γυναίκες του δείγματος, και οι δέκα, ανέφεραν χαρακτηριστικά πως δεν αντιλήφθηκαν πως η κακοποιητική συμπεριφορά των συζύγων τους ήταν ενδοοικογενειακή βία. Όλες οι γυναίκες αποδέχτηκαν, αρχικά, τη συμπεριφορά αυτή ως δεδομένη από την πλευρά του ανδρικού φύλου.The present thesis discusses the issues of resilience and well-being of abused women. Its aim is to analyze the conditions under which women can readjust following trauma and examines the divergence in women’s stances on the adverse and life-threatening condition of domestic violence. At the same time the dynamic, developmental and interactive process has been investigated, as well as the individual qualities that promote women’s resilience. Women’s well-being is being studied on the basis of how these women themselves assess their living conditions and the satisfaction they draw from them, whether they have found meaning in their lives and how they assess their social skills. Α qualitative research approach was used, the data was collected via individual non-structured interviews while the results were analyzed by means of the interpretative phenomenological approach. The control group consists of ten benefiter women of Counseling Centre of Abused Women of the Municipality of Kastoria. The results, in brief, are the following: 1) The majority of the women who participated in the study have grown up in families where patriarchy is well rooted. Having experienced abuse had a catalytic effect on how they define themselves, how they socially interact as well as how they have, in the future, undertaken their mother role. 2) The way these women perceive and attribute meaning to their lives derives from two factors: children or a true love and the majority seeks the meaning of life in the present. 3) Women who have accepted and interpreted their experiences can acknowledge their personal value through them and after them, as well as the way these experiences have helped them evolve and shaped them into the people they are today; on the contrary, women who experience intense feelings of anger, guilt and disappointment have trouble accepting abuse and assign a different meaning to it. 4) All ten women said that they did not perceive their husbands’ abusive behavior as domestic violence. They have all, initially, accepted the aforementioned behavior as typical male behavior.