Σχολικές Αυλές Συμπερίληψης και Έμφυλα Στερεότυπα Μια μελέτη καταγραφής στα Δημοτικά Σχολεία

Abstract

Περίληψη Στην παρούσα εμπειρική μελέτη επιχειρείται μια έμφυλη προσέγγιση στον σχεδιασμό του χώρου της σχολικής αυλής και βασίζεται στο ότι ένας σχεδιασμένος χώρος δεν είναι a priori ένα ουδέτερο πεδίο με ίσες ευκαιρίες και προσβασιμότητα. Συγκεκριμένα, στον τομέα της αρχιτεκτονικής η συμπερίληψη εκφράζει την ικανότητα ενός σχεδιασμένου χώρου να ανταποκρίνεται σε ένα μεγαλύτερο εύρος αναγκών και επιθυμιών, να είναι προσβάσιμος από όλες και όλους, να ενθαρρύνει μία ποικιλομορφία παράλληλων δραστηριοτήτων και να παρέχει τον κατάλληλο εξοπλισμό για την ενίσχυση της αίσθησης ευεξίας, άνεσης, προστασίας και ασφάλειας. Ωστόσο, στον χώρο της σχολικής αυλής παρατηρούνται συχνά φαινόμενα αποκλεισμού βασισμένα σε έμφυλα στερεότυπα και ιεραρχικές δομές με βάση το φύλο, καθώς ως χώρος έχει σχεδιαστεί θέτοντας συγκεκριμένες προτεραιότητες και διευκολύνοντας συγκεκριμένες δραστηριότητες. Έχει παρατηρηθεί πως οι σχολικές αυλές είναι συχνά «ποδοσφαιροκεντρικές ή μπασκετοκεντρικές», με αποτέλεσμα να συγκεντρώνουν κυρίως αγόρια με περισσότερη ενέργεια, την οποία θέλουν να εκτονώσουν, αφήνοντας τα υπόλοιπα παιδιά που επιθυμούν να ασχοληθούν με μια πιο ήρεμες δραστηριότητες, να παραμερίζονται στην περιφέρεια του χώρου με σημαντικά λιγότερες επιλογές για παιχνίδι. Κατά τη σχολική χρονιά 2020-2021, πραγματοποιήθηκε μια πιλοτική έρευνα στα Δημοτικά Σχολεία της Π.Ε. Θεσσαλονίκης για τη διερεύνηση και καταγραφή των απόψεων, των αντιλήψεων και των προτάσεων των Διευθυντών και των Διευθυντριών των σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για τις ευκαιρίες και τα εμπόδια που συναντούν στις σχολικές αυλές μέσω της συμπλήρωσης ενός δομημένου ερωτηματολογίου. Στην εργασία συζητιούνται τα θέματα που προέκυψαν σχετικά με την προσέγγιση της ισότητας των φύλων, της δίκαιης κατανομής του χώρου και της συμπερίληψης μέσω της ενίσχυσης χωρικών ποιοτήτων της σχολικής αυλής που να ανταποκρίνονται σε μια μεγαλύτερη ποικιλία αναγκών και επιθυμιών των παιδιών.Abstract In the present empirical study, a gender approach is attempted in the design of the school yard space and is based on the fact that a designed space is not a priori a neutral field with equal opportunities and accessibility. In particular, in the field of architecture, inclusion expresses the ability of a designed space to respond to a wider range of needs and desires, to be accessible to all, to encourage a variety of parallel activities and to provide the appropriate equipment to enhance the sense of well-being, comfort, protection and safety. However, in the school yard there are frequent phenomena of exclusion based on gender stereotypes and hierarchical structures based on gender, as it has been designed as a place setting specific priorities and facilitating specific activities. It has been observed that schoolyards are often "football-centric or basketball-centric", with the result that they gather mainly boys with more energy, which they want to release, leaving the rest of the children who want to engage in quieter activities, to be set aside on the periphery. with significantly fewer game options. During the school year 2020-2021, a pilot survey was conducted in the Primary Schools of Thessaloniki to investigate and record the views, perceptions and suggestions of the Principals of the Primary School units for the opportunities and obstacles they encounter in the schoolyards through the completion of a structured questionnaire. The paper discusses the issues that have arisen regarding the approach of gender equality, the fair distribution of space and inclusion through the enhancement of spatial qualities of the school yard that meet a greater variety of needs and desires of children.