Οι απόψεις των εκπαιδευτικών για ζητήματα γλωσσικής πολιτικής και διαχείρισης της πολυγλωσσίας στο εκπαιδευτικό πλαίσιο

Abstract

Περίληψη Η παρούσα εργασία εξετάζει τις απόψεις των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν ως εφαλτήριο για τη διερεύνηση σχετικά με την πολυγλωσσία και ευρύτερα ζητήματα γλωσσικής πολιτικής. Ειδικότερα, η εργασία στοχεύει: (i) στην ερμηνεία της πολυγλωσσίας και της πολλαπλογλωσσίας, (ii) στο ρόλο και τη χρησιμότητα των ευρωπαϊκών γλωσσών στη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και (iii) στις στάσεις και τις προτάσεις των εκπαιδευτικών για την βελτίωση της διαχείρισης πολυγλωσσίας και της πολύγλωσσης εκπαίδευσης. Οι προαναφερθέντες στόχοι θα επιτευχθούν μέσα από την ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας και την έρευνα που διενεργήθηκε κατά το σχολικό έτος 2020-21, στην οποία συμμετείχαν 44 εκπαιδευτικοί μέσα από ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις που αναλύθηκαν ποιοτικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν μια θετική στάση των εκπαιδευτικών προς την πολυγλωσσία, με την πλειοψηφία να αναγνωρίζει τη σημαντικότητα της εκμάθησης πέραν της μιας ξένης γλώσσας, της πρώιμης εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας με βιωματικό τρόπο και της εισαγωγής δεύτερης ξένης γλώσσας αλλά και της διεύρυνσης γλωσσικού ρεπερτορίου ξένων γλωσσών τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση. Παράλληλα, σημειώθηκαν προβληματισμοί για θέματα όπως την υλικοτεχνική υποδομή, την επιμόρφωση και την στελέχωση των σχολικών μονάδων με το κατάλληλο διδακτικό προσωπικό. Εξάλλου, οι εκπαιδευτικοί διαπιστώθηκε να έχουν ιδιαίτερα θετική στάση απέναντι στις “ισχυρές” ευρωπαϊκές γλώσσες, κυρίως την αγγλική τη γαλλική και τη γερμανική και τονίζουν ότι η ισπανική και η ιταλική πρέπει να αποτελέσουν από τις πρώτες ξένες γλώσσες εισαγωγής και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Επιπλέον, παρουσιάστηκαν διχασμένοι ως προς τη δυνατότητα διδασκαλίας γνωστικών αντικειμένων σε ξένη γλώσσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά θετικοί ως προς τη διδακτική αξιοποίηση των γλωσσών των μεταναστών μαθητών. Τέλος, οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν θετικά τη συμβολή των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την βελτίωση της πολυγλωσσίας στην Ελλάδα.Abstract This dissertation examines the views of primary school teachers, which have been used as a springboard for research on multilingualism and broader language policy issues. In particular, the study aims at: (i) the interpretation of multilingualism, (ii) the role and usefulness of European languages in primary and secondary education, and (iii) teachers' attitudes and suggestions for improving management of multilingualism and multilingual education. The above objectives will be achieved through the review of the existing literature and the research conducted during the school year 2020-21, in which 44 teachers participated through individual semi-structured interviews that were qualitatively analyzed. The results showed a positive attitude of teachers towards multilingualism, with the majority acknowledging the importance of learning beyond a foreign language, early learning of English experientially and the introduction of a second foreign language as well as the expansion of a foreign language repertoire in both primary and secondary public education. At the same time, there were concerns on issues such as logistics infrastructure, training and staffing of school units with the appropriate teaching staff. In addition, teachers were found to have a particularly positive attitude towards the "strong" European languages, mainly English, French and German, and they stressed out that Spanish and Italian should be the first foreign languages to be introduced at both levels of education. Furthermore, there was a division of opinion regarding the possibility of teaching cognitive school subjects in a foreign language in the Greek educational system, but positive about the didactic use of the languages of immigrant students. Finally, teachers welcome the contribution of European programs to improve multilingualism in Greece.