Η γνώση περιεχομένου και η παιδαγωγική γνώση των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στα μαθηματικά

Abstract

Οι σημερινοί εκπαιδευτικοί καλούνται να οργανώσουν τη διδασκαλία των μαθηματικών με επίκεντρο τον ίδιο τον μαθητή, χρησιμοποιώντας μεθόδους διδασκαλίας που τον ενεργοποιούν, με σκοπό να οδηγηθεί στην εννοιολογική κατανόηση και όχι στη στείρα διαδικαστική γνώση. Πολλοί ερευνητές προσπάθησαν να προσεγγίσουν τη γνώση που θα πρέπει να κατέχουν οι εκπαιδευτικοί προκειμένου να είναι σε θέση να διδάξουν κατάλληλα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά τα χαρακτηριστικά της γνώσης περιεχομένου, καθώς και της παιδαγωγικής γνώσης εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στα μαθηματικά. Για τους σκοπούς της έρευνας κατασκευάστηκε ένα ερωτηματολόγιο με 17 ερωτήσεις, 9 από τις οποίες αφορούσαν τη γνώση περιεχόμενου και 8 την παιδαγωγική γνώση στα μαθηματικά, το οποίο απαντήθηκε από 214 εκπαιδευτικούς, εν ενεργεία και μελλοντικούς. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν κάποιες σημαντικές ελλείψεις των εκπαιδευτικών που σχετίζονται τόσο με τη γνώση περιεχομένου όσο και με την παιδαγωγική τους γνώση. Οι συμμετέχοντες παρουσίασαν αδυναμίες στην κατανόηση βασικών μαθηματικών εννοιών, όπως τα κλάσματα, τα γεωμετρικά σχήματα και οι δεκαδικοί αριθμοί αλλά και σε ζητήματα μαθηματικών διαδικασιών, όπως στον αλγόριθμο της αφαίρεσης. Επιπροσθέτως, βασικές δυσκολίες εντοπίστηκαν στην κατανόηση από πλευράς των εκπαιδευτικών του τρόπου με τον οποίο ο μαθητής προσεγγίζει τη γνώση, στον προσδιορισμό και την ερμηνεία των παρανοήσεων των μαθητών και στην επιλογή της κατάλληλης διδακτικής μεθόδου για τη διδασκαλία μιας μαθηματικής έννοιας.Teachers nowadays are called upon to organize the teaching of mathematics focusing on the student himself, using teaching methods that activate him, in order to lead to conceptual understanding rather than sterile procedural knowledge. Many researchers have tried to approach the knowledge that teachers need to have in order to be able to teach appropriately towards this direction. This dissertation explores the characteristics of content knowledge as well as the pedagogical knowledge of primary school teachers in mathematics. For the purposes of the study, a questionnaire of 17 questions was constructed, nine of which concerned content knowledge and eight pedagogical knowledge in mathematics, which was answered by 214 in-service and prospective teachers. The results highlight significant teacher shortages related to both content knowledge and pedagogical knowledge. Participants showed weaknesses in the understanding of basic mathematical concepts, such as fractions, geometric shapes and decimal numbers, but also in mathematical processes as in the subtraction algorithm. In addition, basic difficulties were identified in the teachers' understanding of how students approach knowledge, in defining and interpreting students’ misconceptions and in selecting the appropriate teaching approach to a mathematical concept.