Ζητήματα Μουσικής Σημειογραφίας και Διδακτική Μεθοδολογία στο Βιολί και στη Βιόλα

Abstract

Η οπτικοποίηση της μουσικής με τα πολυάριθμα σύμβολα της από την αρχαιότητα έως και σήμερα συνέβαλαν δραστικά στη διάσωση και τη διάδοση επώνυμων πολιτισμών καθώς και στην εξέλιξη της μουσικής τέχνης. Τα πρώτα δείγματα μουσικής σημειογραφίας του Ευρωπαϊκού πολιτισμού εμφανίστηκαν στην Αρχαία Ελλάδα περίπου τον 12ο αι. π.Χ. με την εξέλιξη της να ακολουθεί μια μεγάλη διαδρομή στην πάροδο του χρόνου έως και σήμερα. Η μουσική σημειογραφία αποτελεί το βασικότερο εργαλείο καταγραφής μουσικών ιδεών και ο ουσιαστικότερος αποκωδικοποιητής για τον εκπαιδευτικό ενός μουσικού οργάνου. Ο σύγχρονος δάσκαλος -εκτελεστής του βιολιού και της βιόλας οφείλει να γνωρίζει τη σημαντική εξέλιξη της μουσικής σημειογραφίας στις διάφορες χρονικές περιόδους της μουσικής τέχνης καθώς και όλα τα χαρακτηριστικά της (γενικά, ειδικά, σαφή και ασαφή σύμβολα), ώστε ο σπουδαστής να μπορέσει να προσεγγίσει τη μουσική μέσω ενός συγκεκριμένου μοντέλου διδασκαλίας. Το προτεινόμενο μοντέλο βασίζεται στα εξής πέντε σημεία: η αποκωδικοποίηση των ειδικών ασαφών συμβόλων, ο σεβασμός στις παραμέτρους μιας μουσικής σύνθεσης, η αναζήτηση πηγών μιας ιστορικά ενημερωμένης εκτέλεσης, η ακρόαση ηχογραφήσεων και η αξιοποίηση του ψηφιακού γραμματισμού. Το συγκεκριμένο μοντέλο στις σπουδές στο βιολί και τη βιόλα δύναται να αξιοποιηθεί σε όλες τις βαθμίδες μουσικής εκπαίδευσης στη χώρα μας._________________________________________Since antiquity, the numerous signs used for the visualization of music have contributed drastically to the survival and transmission of renowned civilizations as well as to the evolution of the art of music. In Europe, music notation first appears in Greece in about the 12th century B.C. and has been evolving ever since. Music notation is the most basic tool for recording musical ideas and the most essential decoder for the teacher of a musical instrument. Today’s violin and viola teacher-performer has to be aware of the all-important course of development of music notation throughout history as well as all the characteristics of music notation (generic, specific, explicit and implicit signs) in order that the student be able to approach music by means of a specific teaching model. The model suggested here has been formed on the basis of the following five points: decoding of specific implicit signs, respect towards the parameters of a musical composition, exploration of sources for a historically informed performance, listening to recordings and utilization of digital literacy. The specific model pertaining to violin and viola studies can be deployed at all levels of music education in our country.