Ορθογραφία και μαθησιακές δυσκολίες

Abstract

Η παραγωγή γραπτού λόγου και η ορθογραφία συνιστούν σύνθετες γνωστικές διαδικασίες και θεωρούνται πιο δύσκολες από την ανάγνωση. Από τη στιγμή που ένα παιδί ακούσει την εκφώνηση της καθ’ υπαγόρευση λέξης ή φράσης σχεδιάζει μέσα στον εγκέφαλό του, ένα χάρτη, μια διαδρομή, προκειμένου να τη γράψει, δηλαδή, να την αποκωδικοποιήσει και να τη μεταφέρει μέσω της γραφής με το χέρι στο τετράδιο ή στο φύλλο του τεστ. Ενδεχόμενα ελλείμματα στη φωνημική επίγνωση επιδρούν αρνητικά σε όλο το σύστημα της γραφής και τα παραγόμενα αποτελέσματα. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι η γνώση των γραμμάτων της αλφαβήτου, η φωνημική επίγνωση και η αυτόματη ανάσυρση μιας λέξης από το οπτικό λεξικό συνιστούν σημαντικούς προγνωστικούς δείκτες της αναγνωστικής και ορθογραφικής ικανότητας. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εστιάσουν στις στρατηγικές που εφαρμόζουν τα παιδιά προκειμένου να γράφουν ορθογραφημένα. Η φωνολογική και μορφολογική ενημερότητα προσδιορίζουν το επίπεδο της ορθογραφίας. Κατά τη διδασκαλία θα πρέπει να εφαρμοστούν εκείνες οι στρατηγικές που θα εγγυώνται το μαθησιακό αποτέλεσμα. Όταν εκδηλώνονται μαθησιακές δυσκολίες, η εκτίμηση και η ανίχνευσή τους θα πρέπει να είναι έγκαιρη, ώστε και η διορθωτική εκπαιδευτική παρέμβαση να έχει τον κατάλληλο χρόνο για να αμβλύνει τα προβλήματα. Στις περιπτώσεις που η φωνημική και η μορφολογική επίγνωση έχουν κατακτηθεί, μετασχηματίζονται σε μεταγλωσσικές και μεταγνωστικές λειτουργίες παρέχοντας τη δυνατότητα στους αποδέκτες μαθητές και μαθήτριες να εξελιχθούν σε έγκυρους αναθεωρητές των δικών τους γραπτών. Στην παρούσα εργασία εξετάζουμε την υπόθεση ότι ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών/τριών της τρίτης τάξης του δημοτικού σχολείου, δεν έχει κατακτήσει τις βασικές ορθογραφικές δεξιότητες. Η μη έγκαιρη ανίχνευση των μαθησιακών δυσκολιών, η καθυστερημένη εκπαιδευτική παρέμβαση και οι αστοχίες στη διδασκαλία, έχουν ως συνέπεια τη μεταφορά των αδυναμιών από τάξη σε τάξη. The written speech production and orthography are complex cognitive procedures considered more difficult than reading. When a child perceives the utterance of a dictated word or phrase, a mental map is created in its brain, a route which helps it decode and transfer it written in hand on a notebook or a test. Possible inadequacies in the phonemic awareness affect negatively the whole written system and the produced outcomes. Most researchers agree that the alphabet letters cognition, the phonemic awareness and the auto-recurrence of a word from the visual dictionary constitute important prognostic indicators of reading and orthographic skills. The teacher should focus on the strategies applied by the children in order to produce correct written speech. The phonologic and morphologic update defines the level of orthography competence. During teaching the suitable strategies which guarantee the learning outcome should be implemented. When learning difficulties manifest their tracking and evaluation should be immediate, so that the corrective instructional intervention will have ample time to “soothe” the problems. In cases when phonemic and morphological awareness have been conquered, they are transformed into meta-linguistic and meta-cognitive functions helping the recipient students to evolve into valid evaluators of their own writings. In this occurrence we examine the hypothesis that a significant percentage of 3rd grade students has not acquired the basic orthography skills. The inability to track learning difficulties on time as well as the delayed instructive intervention and mishaps in teaching lead to the transference of weaknesses from grade to grade.