Παιχνίδι & δημιουργικότητα στην προσχολική ηλικία

Abstract

Η συγκεκριμένη εργασία διερευνά συγκριτικά τον ρόλο που επιλέγει να έχει η νηπιαγωγός στις ελεύθερες δραστηριότητες, τον ρόλο που επιλέγουν οι φοιτητές να έχουν, αλλά και το πώς επιδρούν οι πρακτικές τους στο παιχνίδι των παιδιών. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά το 2015 – 2016 και αφορά σε γεγονότα, περιστατικά τα οποία καταγράφηκαν από τους ίδιους τους φοιτητές στα πλαίσια της πρακτικής τους άσκησης κατά το χειμερινό εξάμηνο. Οι ημερολογιακές καταγραφές που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυσή μου ήταν 55. Οι 26 από αυτές αφορούσαν στις πρακτικές, παρεμβάσεις που χρησιμοποίησαν οι υποψήφιοι νηπιαγωγοί, ενώ οι καταγραφές που σχετίζονταν με τις πρακτικές των νηπιαγωγών ήταν 29. Η μέθοδος που χρησιμοποίησα για την διεκπεραίωση της έρευνάς μου είναι η ποσοτική ανάλυση περιεχομένου με μονάδα μέτρησής της την παράγραφο ή φράση που είχε νόημα σε σχέση με τα ερευνητικά ερωτήματα. Οι κατηγορίες που δημιούργησα με βοήθησαν να νοηματοδοτήσω το ποιοτικό, ερευνητικό υλικό μου με τη βοήθεια τη υπάρχουσας έρευνας και βιβλιογραφίας. Οι κατηγορίες αυτές αφορούν στην αφορμή της παρέμβασης των υποψήφιων και εν ενεργεία εκπαιδευτικών, στην παρέμβασή τους σε σχέση με την υποστήριξη ενός παιδιού ή μιας ομάδας παιδιών, στο είδος της παρέμβασης, στην επιδίωξη και την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν πως οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί διαφοροποιούνται από τις νηπιαγωγούς ως προς το ρόλο που αναλαμβάνουν στη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού των μικρών παιδιών. Οι πρώτοι φαίνεται ότι παρεμβαίνουν υποστηρίζοντας ομάδες παιδιών σε μεγάλο ποσοστό, ενώ οι δεύτεροι κάνουν την παρέμβασή τους και σε μεμονωμένα παιδιά. Ακόμη, από τα αποτελέσματα φαίνεται πως οι πρακτικές των μεν και των δε, ποικίλουν, όπως και οι αφορμές και οι επιδιώξεις τους. Οι φοιτητές σε μεγάλο ποσοστό παρεμβαίνουν στο παιχνίδι των παιδιών όταν το παρατηρούν να μην εξελίσσεται και οι σκοποί και οι ενέργειές τους σχετίζονται κυρίως με την εξέλιξη του παιχνιδιού. Χρησιμοποιούν, δηλαδή, στρατηγικές για να επεκτείνουν το παιχνίδι, για να ενισχύσουν τη συμμετοχή στο ομαδικό παιχνίδι, για να διερευνήσουν το σενάριο, για να προβληματίσουν τα παιδιά σε σχέση με το παιχνίδι. Από την άλλη πλευρά, οι εν ενεργεία εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν τις περισσότερες φορές στρατηγικές που σχετίζονται με την ευταξία και τον έλεγχο στο παιχνίδι, καθώς και οι αφορμές των παρεμβάσεων σχετίζονταν με αυτά, και επομένως οι στόχοι τους αφορούν κι αυτοί στην εξασφάλιση της ευταξίας και την επίλυση των συγκρούσεων. The current paper investigates comparatively the role that kindergarten teachers and students, who do their internships in kindergartens, have during children’s free play and how their practices affect their play. The research was conducted in 2015- 2016 and is about facts, cases recorded by trainee teachers themselves during their internship in the fall semester. The records used for my analysis were 55. However, 26 of them associated with practices, interventions used by students while the records with the teaching practices implemented by kindergarten teachers were 29. The method used to carry out my research is quantitative content analysis and I used as a measurement unit the paragraph or sentence that could be associated with the research questions. The categories I created helped me define my research material with the aid of the already available research and bibliography. These categories are related to the reasons of students’ and teachers’ intervention, either supporting a child or a group of children, the way that they intervene in children’s play, the aim and the effectiveness of teachers’ intervention. The results revealed that the trainee teachers differentiated themselves from kindergarten teachers with respect to their teaching role during children’s free play. It can be noted that there is a big percentage of students who intervene supporting mainly groups of children while kindergarten teachers seem to intervene in both group play and individual children playing. Furthermore, the results show that there is a variety from both teachers and students not only of teaching practices but also of reasons and aims of intervention. Most students intervene in children’s play when they observe that it is not continuous. Trainee teachers’ aims and practices of intervention are strictly related to the development of children’s play. In other words, they use strategies so as to expand children’s play, to enhance children’s participation in group play, to explore their play and point challenges or problems for kids to solve. On the other hand, kindergarten teachers very often use strategies for classroom management and control of kids’ play. What’s more, teachers’ reasons for intervention can be related with classroom management and control in children’s play. Therefore, their teaching aims are in fact their attempts to manage the class correctly and to resolute any possible children fights.