Αντιλήψεις καθηγητών που διδάσκουν μαθηματικά για την υποστήριξη της συμμετοχής των μαθητών στην κατασκευή του μαθηματικού νοήματος στην τάξη

Abstract

Τα τελευταία χρόνια οι κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες προτείνουν μια μεταρρυθμιστική οπτική στη διδασκαλία των μαθηματικών που στηρίζεται στη συμμετοχή σε κοινωνικοπολιτισμικές πρακτικές. Αυτή η εργασία είναι μια ποσοτική έρευνα σε ένα δείγμα 145 εκπαιδευτικών που διδάσκουν μαθηματικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και διερευνά τις παραδοσιακές/μεταρρυθμιστικές αντιλήψεις που έχουν για τη συμμετοχή των μαθητών, ως προς: τις διδακτικές πρακτικές που την ευνοούν, τις δυσκολίες που αναγνωρίζουν στην προσπάθειά τους να την αναπτύξουν και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Στο 1ο ερευνητικό ερώτημα διαπιστώνεται ότι οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών εκφράζουν αντιλήψεις προς μεταρρυθμιστικές διδακτικές πρακτικές. Οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αναγνωρίζουν είναι ο όγκος της διδακτέας ύλης σε σχέση με τις διδακτικές ώρες, η έλλειψη πρωθύστερων γνώσεων από τους μαθητές και οι στερεότυπες αντιλήψεις των μαθητών για τη φύση της μάθησης και της διδασκαλίας των μαθηματικών. Ως σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τη συμμετοχή αναγνωρίζουν τις πρακτικές των εκπαιδευτικών και την ικανότητα των μαθητών που έχουν ήδη αναπτύξει. Ανάμεσα στις απαντήσεις για τις διδακτικές πρακτικές και τους παράγοντες διαπιστώνονται σημαντικές αποκλίσεις ως προς τη συνέπεια με μεταρρυθμιστικές οπτικές λόγω αξιοποίησης από τους εκπαιδευτικούς διαφορετικών ταυτοτήτων. Αναφορικά με το 2ο ερευνητικό ερώτημα εντοπίστηκαν διαφοροποιήσεις στις ομάδες των ανεξάρτητων μεταβλητών κύρια ως προς το φύλο και την εξειδίκευση. Η στατιστική επεξεργασία έδειξε ότι μία νέα μεταβλητή που δημιουργήθηκε και εξέφραζε παραδοσιακές/μεταρρυθμιστικές αντιλήψεις για τους παράγοντες που συντελούν στη συμμετοχή, εξέφραζε με μεγάλη συνέπεια και τις αντίστοιχες παραδοσιακές/μεταρρυθμιστικές αντιλήψεις για τις διδακτικές πρακτικές, ενώ καμία ανεξάρτητη μεταβλητή δεν διαφοροποιήθηκε σε αυτή τη μεταβλητή, ούτε ακόμη αυτή της εξειδίκευσης________________________________________________________________________ In recent years, sociocultural theories propose a reformative perspective in the way mathematics is taught, based on participation in sociocultural practices. This paper is quantitative research on a specimen of 145 teachers of mathematics in secondary education which examines their traditional/reformative conceptions on student participation regarding: the teaching practices that favour it, the obstacles faced when trying to reinforce it, and the factors affecting it. Regarding the 1st research question, it is concluded that teachers’ conceptions lean towards reformative teaching practices. The main obstacles identified are the difficulty of covering the extensive curriculum material in the limited appointed teaching sessions, the lack of previous knowledge on behalf of the students, as well as the students’ stereotypical conceptions regarding the nature of learning and teaching mathematics. Teaching practices as well as the initial level of students’ abilities are identified as the main factors affecting student participation. Serious deviations from reformative conceptions are noted among the responses regarding teaching practices and factors, due to the teachers’ employment of different identities. As far as the 2nd research question is concerned, differentiation in the groups of independent variables is evident, mainly as to gender and specialization. Statistical processing has shown that a new variable established to represent traditional/reformative conceptions regarding factors affecting participation also represents consistently the corresponding traditional/reformative conceptions regarding teaching practices, while no independent variables were differentiated in this variable, not even that of specialization