«Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες στη Διδασκαλία της Ιστορίας στο Δημοτικό Σχολείο με εστίαση στις Μαθησιακές Δυσκολίες: Διερεύνηση της υπάρχουσας κατάστασης, εκπαιδευτικές προτάσεις και προοπτικές»

Abstract

Η διδασκαλία της ιστορίας σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και συγκεκριμένα Μαθησιακές Δυσκολίες, παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες για τους εκπαιδευτικούς. Για το λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η συνεχής ανίχνευση επιτυχημένων μεθόδων και στρατηγικών διδασκαλίας. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνήσει την υπάρχουσα κατάσταση ως προς τη διδασκαλία αυτού του εξειδικευμένου πεδίου εκπαίδευσης, της Ιστορίας, στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε να αναδειχθεί ο χαρακτήρας της ιστορικής εκπαίδευσης για τη συμπερίληψη σήμερα. Για την επίτευξη του σκοπού, αναζητήθηκαν εκπαιδευτικά προγράμματα σε αποθετήρια διδακτικών σεναρίων και στις εργασίες που έχουν συμπεριληφθεί στα Πρακτικά γνωστών Πανελλήνιων Συνεδρίων που διοργανώθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με χρονικό εύρος από το 2017 έως και το 2021. Ο κύριος λόγος επιλογής του συγκεκριμένου πεδίου διερεύνησης, είναι η αυξανόμενη τάση των εκπαιδευτικών να συμμετέχουν σε Συνέδρια και να παρουσιάζουν σε αυτά τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα. Η «τυφλή» κρίση τουλάχιστον δυο μελών της Επιστημονικής Επιτροπής των Συνεδρίων διασφαλίζει την ποιότητα και αξιοπιστία των δημοσιευμένων εργασιών. Μέσα από τη συστηματική ανασκόπηση του πεδίου της έρευνας, προέκυψαν 61 εκπαιδευτικά προγράμματα, από τα οποία τα 42 αφορούσαν στην Ειδική Αγωγή και τα 16 είχαν ιστορικό προσανατολισμό. Μόνο τρία αναφέρονταν στη διδασκαλία της ιστορίας σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και μόνο το ένα από αυτά αποτελούσε παρουσίαση σχεδίασης υλικού σύμφωνα με τις αρχές του καθολικού σχεδιασμού, η οποία έχει θετική επίδραση για όλους τους μαθητές και κυρίως για εκείνους με Μαθησιακές Δυσκολίες. Από την ανάλυση των δεδομένων, αναδεικνύεται η μεγάλη έλλειψη εκπαιδευτικών προγραμμάτων και για το λόγο αυτό σχεδιάζεται προτεινόμενο εκπαιδευτικό σενάριο, ώστε να παρουσιαστούν κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά μίας διδασκαλίας για το γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας, κατάλληλης για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες. Το σενάριο μπορεί να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες σε ερευνητές και εκπαιδευτικούς, αλλά και να χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς για μελλοντικούς σχεδιασμούς________________________________________ ___________________________________________ Teaching history to children with special educational needs, specifically Learning Disabilities, presents unique challenges and opportunities for teachers. For this reason, it is necessary to continually identify successful teaching methods and strategies. The purpose of this paper is to investigate the current state of affairs regarding the teaching of this specialized field of education, History, in the Greek educational system in order to highlight the nature of history education for inclusion today. In order to achieve this aim, educational programs were searched in repositories of teaching scripts and in the papers included in the Proceedings of wellknown Panhellenic Conferences organized in Greece in recent years with a time span from 2017 to 2021. The main reason for choosing this field of investigation is the increasing tendency of teachers to participate in conferences and present their educational programs in them. The "blind" judgement of at least two members of the Scientific Committee of the Conferences ensures the quality and reliability of the published papers. Through the systematic review of the field of research, 61 educational programs emerged, of which 42 were related to special education and 16 were historically oriented. Only three referred to the teaching of history to children with special educational needs and only one of them was a presentation of material design according to the principles of universal design, which has a positive effect for all students, especially for those with Learning Difficulties. From the analysis of the data, the lack of educational programs is highlighted and therefore a proposed educational scenario is designed to present some of the basic features of a teaching for the subject of history, suitable for students with Learning Difficulties. The scenario can provide useful information for researchers and teachers, but can also be used as a reference for future planning