Η εκπαιδευτική πολιτική του Χαρίλαου Τρικούπη

Abstract

Σκοπός της εργασίας είναι να εξετάσει το εκσυγχρονιστικό έργο του μεγάλου αυτού πολιτικού και να επικεντρωθεί στην πολιτική που άσκησε στον τομέα της εκπαίδευσης. Ένας από τους λόγους για τον οποίο επέλεξα να ασχοληθώ με αυτό το θέμα, είναι η συμπλήρωση 120 χρόνων από το θάνατο του Χαρίλαου Τρικούπη, ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες πολιτικούς του 19ου αιώνα. Ο Χ. Τρικούπης υπήρξε ο θεμελιωτής του ελληνικού κοινοβουλευτισμού, ο πρωθυπουργός του εκσυγχρονισμού και ο πατέρας των ελληνικών σιδηροδρόμων. Δεν δίστασε με το άρθρο του «Τις πταίει;» να στραφεί κατά των πολιτικών αυθαιρεσιών και να συγκρουστεί με τον θρόνο όταν δεν λάμβανε υπόψη την «αρχή της δεδηλωμένης» και διόριζε κυβερνήσεις μειοψηφίας. Με το άρθρο αυτό σηματοδοτείται ουσιαστικά η εφαρμογή της «αρχής της δεδηλωμένης» στην Ελλάδα. Η εργασία θα προσπαθήσει να αναδείξει την προσωπικότητα του μεγάλου αυτού πολιτικού και να εξετάσει την παρουσία του στην πολιτική σκηνή. Ακόμη θα αναδείξει το εκσυγχρονιστικό του έργο που αποτέλεσε το θεμέλιο λίθο του ελληνικού κράτους στην προσπάθειά του να επιτύχει την σύγκλιση της Ελλάδας με την Ευρώπη. Ένας άλλος λόγος είναι η επιθυμία μου να ασχοληθώ με την Ιστορία της Εκπαίδευσης και να μελετήσω τις προσπάθειες αναμόρφωσης του εκπαιδευτικού συστήματος και το εκσυγχρονιστικό πνεύμα που προσπάθησε να επιφέρει ο Χ. Τρικούπης με το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα. Όλες οι προσπάθειές του απέβλεπαν στο να καταστήσει την Ελλάδα ένα σύγχρονο κράτος, αντάξιο των ευρωπαϊκών. Γι’ αυτό ασχολήθηκε με όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η εκπαίδευση αποτελεί πάντοτε σημαντική προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και πολύ περισσότερο για τον Χαρίλαο Τρικούπη που κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια να αναμορφώσει το ελληνικό κράτος γενικά, την εκπαίδευση ειδικότερα. Ασχολήθηκε με την αναδιαμόρφωση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς ήθελε να διορθώσει τα μακροχρόνια προβλήματά της. Ουσιαστικώς προσπάθησε να ανταποκριθεί στην γενικότερη γνώμη που διατυπωνόταν ότι η κατάσταση της δημοτικής εκπαίδευσης ήταν προβληματική. Είναι σημαντικό επομένως να εξετάσουμε την κατάσταση του εκπαιδευτικού συστήματος την εποχή εκείνη και να αναδείξουμε την προσπάθεια των Υπουργών Παιδείας για τη βελτίωσή του. Όμως και στις άλλες δύο βαθμίδες της εκπαίδευσης έγινε προσπάθεια για αλλαγές και εκσυγχρονιστικές παρεμβάσεις. Για τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τον Χ. Τρικούπη και ηγήθηκαν στο Υπουργείο Παιδείας είναι σημαντικό να δούμε τις ιδεολογικές τους καταβολές και τις πολιτικές απόψεις τους για την εκπαίδευση. Η εργασία ευελπιστεί να αποτελέσει ένα ταξίδι εμβάθυνσης στην πολιτική ατμόσφαιρα της εποχής και να αναδείξει την εκπαίδευση ως μέρος των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων.__________________________________________________________ _______________________________ The purpose of the paper is to examine the modernizing work of this great politician and to focus on the policy he exercised in the field of education. One of the reasons why I chose to deal with this issue is the completion of 120 years since the death of Charilaos Trikoupis, one of the most important Greek politicians of the 19th century. H. Trikoupis was the founder of Greek parliamentarianism, the prime minister of modernization and the father of Greek railways. He didn't hesitate with his article "Is it her fault?" to turn against political tyranny and clash with the throne when it disregarded the "declared principle" and appointed minority governments. With this article, the application of the "declared principle" in Greece is essentially signaled. The paper will try to highlight the personality of this great politician and examine his presence in the political arena. He will also highlight his modernizing work which was the cornerstone of the Greek state in its attempt to achieve the convergence of Greece with Europe. Another reason is my desire to deal with the History of Education and study the efforts to reform the educational system and the modernizing spirit that H. Trikoupis tried to bring about with his educational program. All his efforts were aimed at making Greece a modern state, worthy of the European ones. That is why he was involved in all areas of public life. After all, it is known that education is always an important priority for governments and much more so for Charilaos Trikoupis who made every possible effort to reform the Greek state in general, education in particular. He engaged in the restructuring of primary education, as he wanted to correct its long-standing problems. Essentially, he tried to respond to the general opinion that the state of primary education was problematic. It is therefore important to examine the state of the education system at that time and highlight the efforts of the Ministers of Education to improve it. But also in the other two levels of education, an effort was made for changes and modernizing interventions. For the persons who collaborated with X. Trikoupis and led the Ministry of Education, it is important to see their ideological origins and their political views on education. The work is hoped to be a journey into the political atmosphere of the time and to highlight education as part of political, economic and social developments.