| dc.description.abstract | Στην παρούσα εργασία σκοπός της είναι να διερευνηθούν οι αντιλήψεις – απόψεις των
εν δυνάμει εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο αναφορά το οικολογικό
αποτύπωμα και πώς αυτές αλλάζουν μετά από διδακτική παρέμβαση με τη χρήση
ειδικά ανεπτυγμένου εκπαιδευτικού υλικού. Η έννοια του οικολογικού αποτυπώματος
είναι μία σχετικά νέα έννοια, που έχει εισαχθεί στο Πρόγραμμα σπουδών του 2011 και
βοηθάει τους μαθητές/τριες στην κατανόηση της έννοιας της βιωσιμότητας του
πλανήτη. Για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να εκπαιδευτούν σωστά οι
μελλοντικοί εκπαιδευτικοί για την έννοια αυτή, ώστε να μπορούν να τη διδάξουν
αποτελεσματικά στους μαθητές/τριες τους. Για τις ανάγκες της διδασκαλίας
δημιουργήθηκε ένα πλούσιο πολυτροπικό υλικό παρουσιάζοντας με κατανοητό τρόπο
μέσα από έννοιες, βίντεο και φύλλα εργασίας τις έννοιες του οικολογικού
αποτυπώματος και όσες ακόμη έννοιες σχετίζονται μαζί του, όπως η αειφόρος
ανάπτυξη, η βιοϊκανότητα και η ημερομηνία εξάντλησης των ανανεώσιμων φυσικών
πόρων της Γης.
Να σημειωθεί ότι η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του εαρινού
εξαμήνου του 2022 σε τρία Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της χώρας, το Πανεπιστήμιο
Δυτικής Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Η
διδασκαλία πραγματοποιήθηκε στις Παιδαγωγικές Σχολές των Πανεπιστημίων αυτών
στο σύνολο τους και συγκεκριμένα στα Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης όλων των
Πανεπιστήμιων και του Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής
Μακεδονίας. Οι συμμετέχοντες ήταν εκατό δέκα (110) προπτυχιακοί φοιτητές/τριες
που παρακολουθούσαν υποχρεωτικά ή κατ΄ επιλογή μαθήματα της Σχολής τους
σχετικά με την αειφορία. Η διδακτική παρέμβαση διήρκησε τέσσερις διδακτικές ώρες.
Τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν κατά την έρευνα ήταν ένα ερωτηματολόγιο
κλειστού τύπου δεκαέξι ερωτήσεων, όπου περιείχε τις ενότητες σχετικά με την
κατανόηση του οικολογικού αποτυπώματος και διάφορες παραμέτρους που
επηρεάζουν την αύξηση του όπως είναι η διατροφή, η κατοικία, η θέρμανση- ψύξη και
πολλοί άλλοι παράγοντες. Το ερωτηματολόγιο αυτό αποτελούνταν είτε από ερωτήσεις
δύο κόμβων, όπου μας ενδιέφερε το περιεχόμενο και η αιτιολόγηση με την οποία
απαντούν οι φοιτητές/τριες σε αυτό είτε ερωτήσεις τριών κόμβων, όπου εκτός από το
5
περιεχόμενο και την αιτιολόγηση μας ενδιέφερε και η βεβαιότητα της απάντησης που
έδωσαν οι φοιτητές/τριες. Το εργαλείο αυτό δόθηκε στους φοιτητές/τριες πριν τη
διδακτική παρέμβαση, ώστε να εντοπιστούν οι αρχικές ιδέες των φοιτητών/τριων
σχετικά με την έννοια του οικολογικού αποτυπώματος, αλλά και τέσσερις εβδομάδες
μετά τη διδακτική παρέμβαση για να διαπιστωθούν οι αλλαγές που επήλθαν στους
φοιτητές/τριες μετά από αυτή. Τα δεδομένα που προέκυψαν από την έρευνα αυτή είναι
ότι οι φοιτητές/τριες ευκολότερα συσχέτιζαν την εξάρτηση του οικολογικού
αποτυπώματος με τη διατροφή, τον οικιακό λαχανόκηπο και τα απορρίμματα από ότι
με την κατοικία και την κατασκευή κτιρίων και δρόμων. Τα αποτελέσματα της έρευνας
είναι ενθαρρυντικά καθώς υπήρξαν διαφορές στις σωστές απαντήσεις των
φοιτητών/τριών μετά τη διδακτική παρέμβαση όπως επίσης και αρκετοί φοιτητές/τριες
είναι πλέον σε θέση να αιτιολογήσουν τις απαντήσεις τους σχετικά με το οικολογικό
αποτύπωμα και να προτείνουν τρόπους μείωσής του αλλά και προστασίας του
περιβάλλοντος.
Εκτός από την αλλαγή στις απόψεις των μελλοντικών εκπαιδευτικών αυτό που
ζητείται από τους φοιτητές/τριες είναι να αξιολογήσουν και το υλικό που
χρησιμοποιήθηκε για τη διδασκαλία του οικολογικού αποτυπώματος μέσα από ένα
άλλο ερωτηματολόγιο δεκαέξι ερωτήσεων κλειστού και ανοιχτού τύπου. Κατά την
ανάλυση των δεδομένων παρατηρείται ότι το εκπαιδευτικό υλικό αύξησε το
ενδιαφέρον τους για το περιβάλλον, εξαιτίας των καθημερινών συνηθειών τους και
μέσω του διαδικτυακού μετρητή αντιλήφθηκαν τη συμβολή τους στην επιβάρυνση του
πλανήτη. Συνεπώς, το εκπαιδευτικό υλικό που αξιοποιήθηκε θεωρείται ικανοποιητικό
και εύστοχο για το σκοπό που δημιουργήθηκε. __________________________
-_______________________________________________________
In this work, its purpose is to investigate the perceptions – options of potential
Primary Education teachers regarding the ecological footprint and how they change
after a teaching intervention using specially developed educational materials. The
concept of the Ecological Footprint is a relatively new concept, introduced in the 2011
Curriculum, which helps students understand the concept of the sustainability of the
planet. For this reason it is very important that future teachers are properly trained in
this concept so that they can effectively teach it to their students. For teaching needs,
a rich multimodal material was created, presenting in an understandable way through
concepts, videos and worksheets the concepts of the ecological footprint and all the
other concepts related to it, such as sustainable development, biocapacity and the date
of exhaustion of renewable natural resources land.
It should be noted that the intervention took place during the spring semester of 2022
in three University institutions of the country, the University of Western Macedonia,
the University of Thrace and the University of Ioannina. The teaching took place in
the Pedagogical Faculties of these Universities as a whole and specifically in the
Elementary Education departments of all Universities and the Department of
Preschool Education, University of Western Macedonia. The participants were one
hundred and ten (110) undergraduate students attending mandatory or elective courses
in their faculty related to sustainability. The teaching intervention lasted four teaching
hours.
The tools used during the research were a closed questionnaire of sixteen questions,
which contained the sections on understanding the ecological footprint and various
parameters that influence its increase such a diet, housing, heating – cooling and
many other factors. This questionnaire consisted of either two-tiers questions, where
we were interested in the content and the justification with which the students
answered it, or three – tiers questions, where in addition to content and justification
we were also interested in the certainty of the answer given by their students. This
tool was given to their students before the teaching intervention, in order to identify
the students’ initial ideas about the concept of ecological footprint, but also four
weeks after the teaching intervention to determine the changes that occurred in the
students after it. The data that emerged from this research is that students were three
7
times more likely to associate the dependence of ecological footprint with diet, home
vegetable garden and waste than with housing and the construction of buildings and
roads. The results of the research are encouraging as there were differences in some of
the correct answers of the students after the teaching intervention as well as several
students are now able to justify their answers regarding the ecological footprint and
propose ways to reduce it but also regarding the protection of the environment.
In addition to the change in the views of the future teachers, what is asked of the
students is to evaluate the material used to teach the ecological footprint through
another questionnaire of sixteen closed and open questions. During the analysis of the
data, it is observed that the educational material increased their interest in the
environment, because of their daily habits and through the online meter they realized
their contribution to the burden of the planet. Therefore, the educational material used
is considered satisfactory and appropriate for the purpose it was created for | en_US |
