Ο ενιαίος κλάδος των Φιλολόγων στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Απόψεις εκπαιδευτικών για την ανάθεση και κατανομή των διδακτικών αντικειμένων

Abstract

Ανάμεσα στις δεκάδες εκπαιδευτικές ειδικότητες, ο ενιαίος κλάδος των φιλολόγων (ΠΕ02) αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση. Πρώτον, είναι τυπικά ο αρχαιότερος εκπαιδευτικός κλάδος και βασικός πυλώνας της δημόσιας εκπαίδευσης. Δεύτερον, είναι ο πιο πολυσυλλεκτικός καθώς σήμερα πλέον περιλαμβάνει πτυχία από εννέα (9) διαφορετικές Σχολές και δεκατρία (13) διαφορετικά τμήματα (22 αν ληφθεί υπόψη και η διαφορετική έδρα) της ημεδαπής μόνο. Τρίτον, είναι ο πολυπληθέστερος καθώς το αποτύπωμα των φιλολογικών ωρών στο σχολικό ωρολόγιο πρόγραμμα είναι πολύ μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα. Τέταρτον, καλείται να αναλάβει μεγάλη ποικιλία διδακτικών αντικειμένων, πολλές φορές χωρίς αυτά να καλύπτονται επαρκώς από τις προγενέστερες σπουδές. Και ενώ οι περισσότερες μελέτες σχετικά με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση των φιλολόγων ως μελλοντικών εκπαιδευτικών για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση συνήθως εξαντλούνται στην εξέταση των μεταρρυθμίσεων, τον πολιτικό-κοινωνικό χαρακτήρα των Προγραμμάτων Σπουδών και τη γενικότερη ελληνική εκπαιδευτική ιστοριογραφία, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που εξετάζεται η τυπική γνωστική κατάρτιση των εκπαιδευτικών ΠΕ02 συσχετίζοντας το τμήμα από το οποίο αποφοίτησαν με τα σχολικά αντικείμενα που καλούνται να αναλάβουν, ενώ σχεδόν ποτέ δεν έχει ζητηθεί η γνώμη των εν ενεργεία εκπαιδευτικών ΠΕ02 για τον ενιαίο χαρακτήρα του κλάδου. Έτσι, στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται και σχολιάζονται οι απόψεις 374 εκπαιδευτικών ΠΕ02 σχετικά με τα παραπάνω ζητήματα, κυρίως όμως επιχειρείται να διερευνηθεί αν ο ενιαίος χαρακτήρας του κλάδου απασχολεί και προβληματίζει τους/τις εκπαιδευτικούς ΠΕ02. Τα αποτελέσματα της έρευνας ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι οι εκπαιδευτικοί ΠΕ02 αναγνωρίζουν τα ζητήματα αυτά και μάλιστα με μεγάλα ποσοστά δηλώνουν ότι από τη μια απαιτείται περιορισμός των πανεπιστημιακών τμημάτων που παράγουν εκπαιδευτικούς ΠΕ02 και αυστηρότερη αξιολόγηση στην αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων, από την άλλη θεωρούν ότι τα ζητήματα του κλάδου ΠΕ02 οφείλονται σε κακό εκπαιδευτικό σχεδιασμό που δημιουργεί ένα σώμα εκπαιδευτικών με ετερόκλητα χαρακτηριστικά και σημαντικές αποκλίσεις στη γνωστική επάρκεια. Παράλληλα, κατά πλειοψηφία δηλώνουν ότι επιθυμούν τόσο την κατάτμηση του κλάδου όσο και την αντιστοίχιση της εξειδίκευσης του κάθε πτυχίου με τα σχολικά διδακτικά αντικείμενα. Από την επεξεργασία και ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων φάνηκε ότι κατά βάση οι απόφοιτοι/απόφοιτες των τμημάτων Φιλολογίας και μάλιστα με ειδίκευση κλασική είναι αυτοί/αυτές που διαφοροποιούνται αισθητά. Μικρότερο βαθμό διαφοροποίησης παρουσιάζουν και οι απόφοιτοι/απόφοιτες των ιστορικών τμημάτων, ενώ περισσότερο ανεκτικοί στον ενιαίο χαρακτήρα του κλάδου ΠΕ02 φαίνονται οι απόφοιτοι/απόφοιτες των φιλοσοφικών τμημάτων. ______________________________________________________________________________________________________________ Among the dozens of educational specialisations, the unified branch of philologists (PE02) is a special case. Firstly, it is typically the oldest educational discipline and a fundamental pillar of public education since the establishment of the first faculty of Philosophy in 1837. Secondly, it is the most diverse as it nowadays includes degrees from nine (9) different faculties and thirteen (13) different departments (22 if the different campus is taken into account) in the country alone. Thirdly, it is the most numerous as the footprint of humanities hours in the school timetable is much larger than any other discipline. Fourth, it is called upon to undertake a wide variety of teaching subjects, often without these being adequately covered by the prior studies. And while most studies on the training of philologists as future teachers for secondary education are usually limited to an examination of the reforms, the political-social character of the curricula and the general Greek educational historiography, there are few cases where the typical educational background of PE02 teachers is examined by relating the university department from which they graduated to the school subjects they are asked to take on, and hardly ever the active PE02 teachers have been asked for their opinion on the unified status of the branch. Thus, this thesis presents the views of 374 PE02 teachers on the above issues, but mainly attempts to explore whether they find the unified nature of the branch problematic. The results of the survey came to confirm that PE02 teachers do identify these issues and with high percentages they state that on the one hand there is a need to limit the number of university departments that produce PE02 teachers and a stricter evaluation in the recognition of professional rights, on the other hand they consider that the issues of the PE02 branch are due to poor educational design that creates a body of teachers with heterogeneous characteristics and significant discrepancies in expertise and knowledge. At the same time, a majority of them say that they want both the branch to be subdivided and the specialisation of each degree to be matched with the school teaching subjects. From the processing and analysis of the research data, it appeared that it is basically the graduates of the departments of Philology and especially those with a specialization in classics who are differentiated. Graduates of history departments also show a lesser degree of differentiation, while the graduates of the philosophy departments seem to be more tolerant of the unified character of the PE02 branch.