Ο ρόλος του Δ/ντή της σχολικής μονάδας στη διαμόρφωση της κουλτούρας της σχολικής μονάδας: απόψεις εκπαιδευτικών Δ.Δ.Ε. Κοζάνης

Abstract

Η κουλτούρα ενός σχολείου, τα σημεία δηλαδή εκείνα που καθορίζουν την ταυτότητά του και το καθιστούν μοναδικό, συνιστά έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για την αποτελεσματικότητά του αλλά και για την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας του αλλά και της εκπαίδευσης γενικότερα. Σκοπός της παρούσας εργασίας, λοιπόν, είναι να διερευνήσει τις απόψεις εκπαιδευτικών αλλά και διευθυντικών στελεχών των εκπαιδευτικών μονάδων της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κοζάνης , σε σχέση με τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο διευθυντής – ηγέτης στη διαμόρφωση κουλτούρας μιας σχολικής μονάδας, μέσα από μία σειρά ερωτήσεων σε ένα τυχαίο δείγμα εκπαιδευτικών αλλά και από την έρευνα σε επίπεδο βιβλιογραφίας σε σχέση με το παραπάνω θέμα. Στο θεωρητικό μέρος της εργασίας αρχικά γίνεται προσπάθεια προσέγγισης των εννοιών της διοίκησης, της ηγεσίας και της κουλτούρας καθώς και του τρόπου λειτουργίας τους στον τομέα της εκπαίδευσης. Στη συνέχεια μελετάται ο ρόλος του διευθυντή – ηγέτη στην εφαρμογή τους σε μία σχολική μονάδα, προκειμένου να διαμορφωθεί μία τέτοια κουλτούρα, η οποία θα καθιστά κάθε φορά αποτελεσματικότερο το σχολείο στο οποίο υπηρετεί. Στο ερευνητικό μέρος διερευνάται η άποψη των εκπαιδευτικών αλλά και των διευθυντικών στελεχών των σχολικών μονάδων, σε σχέση με το ποιος διαμορφώνει την κουλτούρα μιας σχολικής μονάδας, ποιος ο ρόλος που «πρέπει» να έχει ο διευθυντής – ηγέτης σε σχέση με τη διαμόρφωση της σχολικής κουλτούρας αλλά και ποιες πρακτικές - στρατηγικές συμβάλλουν περισσότερο σε αυτό. Το δείγμα που επιλέχθηκε είναι τυχαίο και αριθμεί τα 114 άτομα εκ των οποίων το 15,7 % είναι διευθυντικά στελέχη σε διάφορες σχολικές μονάδες. Στην στατιστική ανάλυση με το πρόγραμμα SPSS χρησιμοποιήθηκαν συχνότητες, σχετικές συχνότητες και ποσοστά. Οι στατιστικοί έλεγχοι έδειξαν ότι και οι τρεις ομάδες ερωτώμενων (εκπαιδευτικοί, διευθυντές και υποδιευθυντές) πιστεύουν σε μεγάλο βαθμό ότι ο διευθυντής – ηγέτης είναι αυτός που παίζει ρόλο – κλειδί στη διαμόρφωση κουλτούρας σε μία σχολική μονάδα. Παρατηρήθηκε δε, πως οι ίδιοι οι διευθυντές θεωρούν τους εαυτούς τους υπεύθυνους για πολλά περισσότερα από όσα οι εκπαιδευτικοί. Συν - διαμορφωτές και αρωγοί της προσπάθειάς τους είναι οι εκπαιδευτικοί και στη συνέχεια οι μαθητές. Οι σχέσεις μεταξύ των μελών της μαθησιακής διαδικασίας, αλλά και η αναγνώριση των εκπαιδευτικών από τον διευθυντή καθώς και η στάση του ίδιου ως παράδειγμα είναι οι βασικότεροι παράγοντες διαμόρφωσης της κουλτούρας. Μικρές διαφορές – συσχετίσεις υπάρχουν και σε σχέση με το φύλο, τα χρόνια υπηρεσίας και τους τίτλους σπουδών τους.