Οι εκτιμήσεις στα σχολικά εγχειρίδια των μαθηματικών της Δ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου

Abstract

Η ενσωμάτωση των εκτιμήσεων στη μαθηματική εκπαίδευση είναι σημαντική, καθώς αφενός αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ζωής των μαθητών και αφετέρου συμβάλλουν στην ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης και της αίσθησης του αριθμού. Αν και η σημασία των εκτιμήσεων φαίνεται να έχει αναγνωριστεί από τα περισσότερα προγράμματα σπουδών για τα μαθηματικά στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, η παρουσία τους στα προγράμματα σπουδών και, κατά συνέπεια, στα σχολικά εγχειρίδια των μαθηματικών είναι περιορισμένη. Καθώς τα σχολικά εγχειρίδια αποτελούν το κυριότερο μέσο που αξιοποιούν οι εκπαιδευτικοί κατά τη διδασκαλία τους, σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη της παρουσίας των δραστηριοτήτων εκτίμησης στα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια των μαθηματικών της Δ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου. Για τον σκοπό αυτό, μελετήθηκαν όλες οι δραστηριότητες εκτίμησης ως προς τη συχνότητα εμφάνισής τους, τον τύπο εκτίμησης στον οποίο αναφέρονται, καθώς και ως προς τη σύνδεσή τους με την καθημερινή ζωή. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως, από το σύνολο των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στα σχολικά εγχειρίδια των μαθηματικών της Δ΄ τάξης, περίπου 10% αυτών είναι δραστηριότητες εκτίμησης. Περισσότερες από τις μισές δραστηριότητες εκτίμησης αφορούν στην υπολογιστική εκτίμηση, ενώ περίπου το 20% αφορά στις εκτιμήσεις μέτρησης. Ιδιαίτερα περιορισμένη έως μηδαμινή φαίνεται να είναι η παρουσία των δραστηριοτήτων εκτίμησης πλήθους και εκτίμησης πάνω στην αριθμογραμμή. Αν και στις περισσότερες δραστηριότητες εκτίμησης αναδεικνύεται η σύνδεση των εκτιμήσεων με τον πραγματικό κόσμο (57,3%), το 74,2% των δραστηριοτήτων εκτίμησης περιλαμβάνουν υπολογισμούς με ακρίβεια μέσω της εκτέλεσης αλγοριθμικών πράξεων. Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης αναδεικνύουν την ανάγκη αναθεώρησης του περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων των μαθηματικών ως προς τη διδασκαλία των εκτιμήσεων και προβάλλουν σημαντικά στοιχεία για τον σχεδιασμό των νέων σχολικών εγχειριδίων των μαθηματικών, που πρόκειται να δημοσιευτούν στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. ________________________________________________________________________ Integration of estimation in mathematics education is important, as it is both an integral part of students' everyday life and contributes to the development of mathematica l thinking and number sense. Even though the importance of estimation seems to have been recognized by most mathematics curricula abroad, including Greece, its presence in curricula and, consequently, in mathematics textbooks is limited. Since textbooks are the main tool used by teachers, the aim of this study is to investigate the presence of estimation activities in Greek mathematics textbooks at the 4th grade in elementary school. For this purpose, all estimation activities were studied in terms of their occurrence rate, their referred estimation type, as well as their connection with everyday life. According to the results, about 10% of all the activities included in mathematics grade 4 textbooks are estimation activities. More than half of the estimation activities are related to computational estimation, while about 20% are related to measurement estimation. Particularly, quantity estimation activities and number line estimation activities appear to be limited to zero. Although connection between estimation and the real world is highlighted in most estimation activities (57.3%), 74.2% of estimation activities involve precise calculations by performing algorithmic operations. Findings of the present study suggest the revision of mathematics textbooks content with regard to estimation teaching and provide important evidence for the design of the upcoming Greek mathematics textbooks.