Πληθυσμοί αγριοβρώμης ανθεκτικοί σε ζιζανιοκτόνα - αναστολείς της δράσης των ενζύμων ACCase και ALS-

Abstract

Σε πειράματα φυτοδοχείων αξιολογήθηκαν 40 πληθυσμοί του είδους χειμερινή αγριοβρώμη (Avena sterilis L.), προερχόμενοι από αγρούς μονοκαλλιέργειας χειμερινών σιτηρών, για την πιθανότητα επιλογής ανθεκτικότητας, σταυρανθεκτικότητας και πολλαπλής ανθεκτικότητας σε ζιζανιοκτόνα-αναστολείς της δράσης των ενζύμων καρβοξυλάση του ακέτυλο-CoA (ACCase) και οξικογαλακτική συνθάση (ALS). Επιπλέον, διερευνήθηκαν οι δυνατότητες εναλλακτικής χημικής καταπολέμησης των πληθυσμών των ζιζανίων με εφαρμογή των κυριότερων ζιζανιοκτόνων, εγκεκριμένων για μεταφυτρωτικές εφαρμογές σε καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών και πλατύφυλλων καλλιεργειών. Αξιολογήθηκαν τα ζιζανιοκτόνα clodinafop propargyl, pinoxaden και clethodim (ACCase-αναστολείς), καθώς και τα mesosulfuron-methyl+iodosulfuron methyl-sodium και pyroxsulam (ALS-αναστολείς) στη συνιστώμενη (x) και τριπλάσια της συνιστώμενης (3x) δόσης εφαρμογής. Η εφαρμογή των επεμβάσεων πραγματοποιήθηκε με επιστήθιο ψεκαστήρα ακριβείας τύπου ΑΖΟ, όταν τα φυτά των ζιζανίων βρίσκονταν στο στάδιο των 3-4 φύλλων. Κάθε επέμβαση είχε τρεις επαναλήψεις (φυτοδοχεία), ενώ το κάθε πείραμα επαναλήφθηκε δύο φορές. Oι περισσότεροι πληθυσμοί δεν καταπολεμήθηκαν από την εφαρμογή της συνιστώμενης δόσης (x) του αρυλοξυφαινοξυαλκανοϊκού ζιζανιοκτόνου clodinafop propargyl (ιδιαίτερα αυτοί που προέρχονταν από το νομό Γρεβενών). Ορισμένοι πληθυσμοί ανθεκτικοί στο clodinafop propargyl παρουσίασαν μειωμένη ευαισθησία στην φαινυλοπυραζολίνη pinoxaden στη δόση x αλλά αντιμετωπίστηκαν ικανοποητικά έως άριστα με εφαρμογή της δόσης 3x. Σε αντίθεση, όλοι οι πληθυσμοί του ζιζανίου καταπολεμήθηκαν άριστα (100%) με την εφαρμογή των δύο δόσεων [Χ, 3Χ] της κυκλοεξανδιόνης clethodim. Αρκετοί πληθυσμοί δεν καταπολεμήθηκαν από τη συνιστώμενη δόση των ALS-αναστολέων mesosulfuron methyl+iodosulfuron methylsodium και pyroxsulam, ενώ ορισμένοι εμφάνισαν ισχυρής έντασης ανθεκτικότητα (δεν καταπολεμήθηκαν μετά από έκθεση στη δόση 3x των ζιζανιοκτόνων-αναστολέων της δράσης του ενζύμου ALS. Πολλοί πληθυσμοί εμφάνισαν πολύ χαμηλή ευαισθησία στη δόση των περισσότερων ζιζανιοκτόνων αλλά καταπολεμήθηκαν αποτελεσματικά ή υπέστησαν ισχυρή καθήλωση της ανάπτυξης στη δόση 3x. Αυτό υποδηλώνει ενδεχόμενη επιλογή μηχανισμού μεταβολικής ανθεκτικότητας (μη τροποποίησης της θέσης δράσης) λόγω καταλυτικής δράσης αποτοξικοποιητικών ενζύμων. Σε αντίθεση, όλοι οι πληθυσμοί του ζιζανίου καταπολεμήθηκαν άριστα (100%) με την εφαρμογή των δύο δόσεων [x, 3x] της κυκλοεξανδιόνης clethodim.