Το Γλωσσικό ζήτημα μέσα από την ματιά των πρωταγωνιστών των «Ευαγγελιακών»

Abstract

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την σχέση μεταξύ του γλωσσικού ζητήματος και της εξέλιξης των αιματηρών επεισοδίων το 1901 που ονομάστηκαν «Ευαγγελιακά». Οι εθνικές επιδιώξεις του 19ου αι., που αποτέλεσαν σημείο σύγκλισης τόσο των δυνάμεων του εκσυγχρονισμού όσο και των συντηρητικών δυνάμεων σε πολιτικό αλλά και σε ιδεολογικό επίπεδο αποτυπώνονται και στο Γλωσσικό Ζήτημα. Αρχαϊστές και Καθαριστές υποστηρίζουν πως ο μόνος τρόπος να «φωτιστεί» το γένος και να παράγει λογοτεχνία αντάξια αυτής της αρχαιότητας είναι να γράφει και να εκπαιδεύεται στην αρχαία ή στην καθαρεύουσα αντίστοιχα. Αντίθετα, οι δημοτικιστές υποστηρίζουν την δημοτική αλλά από τον άξονα επίσης της εθνικής ανόρθωσης και της προόδου του ελληνικού γένους. Σκοπός της εργασίας είναι να αναδείξει την σύνδεση του Γλωσσικού ζητήματος με τα Ευαγγελιακά, ακολουθώντας το νήμα της εθνικής ιδεολογίας που τα συνδέει και καθορίζει τον τρόπο σκέψης των «πρωταγωνιστών» των Ευαγγελιακών, που κατά κύριο ρόλο αποτέλεσαν σημαντικούς παράγοντες και στην γλωσσική διαμάχη. Η εργασία δεν στέκεται στα αίτια των Ευαγγελικών που έχουν μελετηθεί επαρκώς από την βιβλιογραφία αλλά επιθυμεί να μελετήσει την πορεία του Γλωσσικού ζητήματος στην στροφή του 19ου αι. μέσα από τα γραπτά και τις θέσεις των πρωταγωνιστών των «Ευαγγελιακών». Γι’ αυτό δίνει έμφαση και στην πορεία που είχε τα επόμενα χρόνια η γλωσσική μεταρρύθμιση, καθώς και οι πολιτικές εξελίξεις. Τα «Ευαγγελιακά» είχαν τον αντίκτυπό τους στις νομοθετικές επιλογές του κράτους σε σχέση με την εθνική γλώσσα και την εκπαίδευση, πράγμα που επηρέασε και την δράση των δημοτικιστών. Ο κοινοβουλευτισμός πέρασε μία ταραχώδη περίοδο, ενώ ενισχύθηκε η θέση και πολιτική εμπλοκή του βασιλιά.___________________________________________________________________________________________________________________________This paper deals with the relationship between the language question and the development of the bloody incidents in 1901 known as the "Evangelika." The national aspirations of the 19th century, which became a point of convergence for both the forces of modernization and the conservative forces at a political and ideological level, are also reflected in the Language Question. Archaists and Purists argue that the only way to "enlighten" the nation and produce literature worthy of antiquity is to write and be educated in ancient Greek or Katharevousa respectively. In contrast, the Demoticists support the demotic language but also from the perspective of national uplift and the progress of the Greek nation. The purpose of this paper is to highlight the connection between the Language Question and the Evangelika, shedding light on the thread of national ideology that connects them and determines the mindset of the "protagonists" of the Evangelika, who also played significant roles in the linguistic controversy. The paper does not dwell on the causes of the Evangelika, which have been sufficiently studied in the literature, but aims to study the course of the Language Question at the turn of the 19th century through the writings and positions of the protagonists of the "Evangelika." For this reason, it also emphasizes the course of linguistic reform in the following years, as well as political developments. The "Evangelika" influenced the state's legislative choices regarding the national language and education, which in turn affected the actions of the Demoticists. Parliamentarism went through a turbulent period, while the position and political involvement of the king were strengthened.