| dc.description.abstract | Τα κείμενα μαζικής κουλτούρας έχουν κεντρικό ρόλο στην διαμόρφωση των
αντιλήψεων των παιδιών ως προς την έμφυλη ταυτότητα και την αναπαραγωγή των
έμφυλων προτύπων καθώς συμβάλλουν στην ανάπτυξη της γλωσσικής
ποικιλομορφίας ( Στάμου, 2012 στο Maroniti et al 2013:25). Η εταιρεία παραγωγής
κινουμένων σχεδίων και ταινιών ζωντανής δράσης Disney έχει μεγάλη απήχηση στο
νεανικό κοινό και ειδικότερα στα παιδιά μικρής ηλικίας καθώς προσφέρει ψυχαγωγία.
Ωστόσο, έρευνες αναφέρουν τον εμφανή διαχωρισμό των δύο φύλων καθώς ο τρόπος
που διαμορφώνουν και παρουσιάζουν τους μυθοπλαστικούς χαρακτήρες έχει ως
αποτέλεσμα την αναπαραγωγή των έμφυλων προτύπων που κυριαρχούν σε μια
κοινωνία( Leaper et al, 2002:1660). Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η συγκριτική
μελέτη και ανάλυση των κοινωνιογλωσσικών αναπαραστάσεων των έμφυλων
ταυτοτήτων σε κείμενα μαζικής κουλτούρας για παιδιά. Δείγμα της μελέτης αποτελούν
οι δύο ταινίες της Disney, η ταινία κινουμένων σχεδίων «The Little Mermaid»
(Clements & Musker, 1989), με ελληνικό τίτλο «Η Μικρή Γοργόνα» και η ταινία
ζωντανής δράσης «The Little Mermaid» (Marshall, 2023), με ελληνικό τίτλο «Η Μικρή
Γοργόνα». Ενδιαφέρουσα κρίνεται η διερεύνηση τυχόν μετατροπών ως προς τον τρόπο
αναπαράστασης και αναπαραγωγής των έμφυλων προτύπων μέσω των μυθοπλαστικών
χαρακτήρων καθώς η κυκλοφορία των δύο ταινιών απέχει χρονικά 34 χρόνια.
Στην έρευνα διεξήχθη η ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση της ανάλυσης
περιεχομένου, πιο συγκεκριμένα με την χρήση της Ανάλυσης λόγου καθώς και των
θεωρητικών αρχών και αναλυτικών εργαλείων της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου, την
Συστημική-λειτουργική γραμματική (Halliday, 1994) και το Μοντέλο γραμματικής
Οπτικού Σχεδίου (Kress & Van Leeuwen,1996). Τα αποτελέσματα που αναδείχθηκαν
μέσω της έρευνας είναι πως και οι δύο ταινίες αναπαράγουν τα παραδοσιακά και
σύγχρονα έμφυλα πρότυπα μέσω της κοινωνιογλωσσικής αναπαράστασης των
αρσενικών και θηλυκών μυθοπλαστικών χαρακτήρων. Ως προς την ανάλυση των
σκηνών αλλά και των εικόνων των μυθοπλαστικών χαρακτήρων, διαπιστώθηκε πως
γίνεται η αναπαραγωγή των «παραδοσιακών» έμφυλων προτύπων περισσότερο από
τον μυθοπλαστικό χαρακτήρα του Τρίτωνα και στις δύο εκδοχές των ταινιών. Και στην
περίπτωση της Ούρσουλας αναδεικνύονται τα «παραδοσιακά» έμφυλα πρότυπα με
μικρές αλλαγές ως προς την νεότερη εκδοχή. Ακόμη, η έρευνα ανέδειξε πως ο
μυθοπλαστικός χαρακτήρας της Άριελ προβάλλει τα «σύγχρονα» έμφυλα πρότυπα όχι
μόνο στην νέα αλλά και στην παλαιότερη εκδοχή. Τα παραπάνω αποτελέσματα καθώς
και άλλα που αναδεικνύονται παρακάτω, συμβάλλουν στην διεύρυνση της έρευνας στο
πεδίο των κειμένων μαζικής κουλτούρας μέσω της αξιοποίησης της συγκριτικής
μελέτης των ταινιών The Little Mermaid» (Clements & Musker, 1989) και «The Little
Mermaid» (Marshall, 2023)_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________Mass culture texts have a central role in shaping children’s perceptions of gender
identity and the reproduction of gender norms as they contribute to the development of
linguistic diversity (Stamou, 2012 in Maroniti et al 2013:25). The production company
of animation and live action’s films Disney has a wide appeal to the youth audience
especially on children because it provides entertainment. However, research reporting
the apparent segregation of the two genders, as the way to shape and present fictional
characters has an important result in the reproduction of gender norms in a society
(Leaper et al, 2002:1660). The purpose of this research is to study and analyze
comparatively the sociolinguistic representations of gender identities in pop culture
texts for children. The sample of the study are two Disney films, the animated film "The
Little Mermaid" (Clements & Musker, 1989) and the live action film "The Little
Mermaid" (Marshall, 2023). It is interesting to investigate the transformations in the
way gender norms are represented and reproduced through the fictional characters as
the release of the two films is 34 years apart.
The qualitative methodological approach to content analysis was carried out in the
research, more specifically using Discourse Analysis as well as the theoretical
principles and analytical tools of Critical Discourse Analysis, the Systemic-functional
Grammar (Halliday, 1994) and the Visual Grammar Model (Kress & Van Leeuwen,
1996). The results that show through the research is that both films reproduce traditional
and contemporary gender norms through the sociolinguistic representations of male and
female fictional characters. In terms of the analysis of both scenes and images of the
fictional characters, it was found that there is a reproduction of the 'traditional' gender
norms more than the fictional character of Triton in both versions of the films. In the case of Ursula, the "traditional" gender norms are also highlighted with slight changes
to the later version. Furthermore, the research revealed that the fictional character of
Ariel highlights the "modern" gender norms not only in the new version but also in the
older. The above results, as well as others highlighted below, could contribute to the
expansion of research in the field of pop culture texts by utilizing the comparative study
of The Little Mermaid (Clements & Musker, 1989) and The Little Mermaid (Marshall,
2023). | en_US |
