Η επαγγελματική εξουθένωση και επαγγελματική ικανοποίηση εκπαιδευτικών γενικής και ειδικής αγωγής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Η παρούσα εργασία διερευνά τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης και ικανοποίησης σε 180 εκπαιδευτικούς γενικής και 180 εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, σε σχέση με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά τους. Δύο εργαλεία αυτό-αναφοράς, η Κλίμακα Επαγγελματικής Εξουθένωσης της Maslach (Maslach Burnout Inventory, MBI) και η Κλίμακα Επαγγελματικής Ικανοποίησης του Spector (Job Satisfaction Survey, JSS), χρησιμοποιήθηκαν για τη συλλογή δεδομένων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί βιώνουν χαμηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης ενώ τα επίπεδα της επαγγελματικής τους ικανοποίησης κυμαίνονται από μέτρια έως υψηλά. Οι δάσκαλοι εμφανίζουν επίσης σχετικά χαμηλά επίπεδα συναισθηματικής εξάντλησης, πολύ χαμηλά επίπεδα αποπροσωποποίησης, ενώ καταγράφονται σχετικά υψηλά επίπεδα προσωπικής επίτευξης. Αναφορικά με την επαγγελματική ικανοποίηση, χαμηλά επίπεδα προκύπτουν από τον μισθό, τις προοπτικές προαγωγής και τις πρόσθετες παροχές. Μέτρια ικανοποιητικές είναι οι συνθήκες λειτουργίας και οι ενδεχόμενες ωφέλειες, ενώ η επίβλεψη, η φύση της εργασίας, οι συνεργάτες και η επικοινωνία είναι πηγές υψηλής επαγγελματικής ικανοποίησης για τους εκπαιδευτικούς. Το φύλο, η ειδικότητα και το είδος της σχέσης εργασίας δεν διαφοροποίησαν σημαντικά τα επίπεδα της επαγγελματικής εξουθένωσης και επαγγελματικής ικανοποίησης, αλλά η ηλικία και η προϋπηρεσία φαίνεται να ασκούν κάποια επίδραση. The present paper investigates the levels of burnout and job satisfaction among 180 general and 180 special education teachers of the primary education sector, in relation to their demographic characteristics. Two self-reference scales, Maslach Burnout Inventory (MBI) and Spector’s Job Satisfaction Survey (JSS), were used for data collection. The results show that teachers experience low levels of burnout, while job satisfaction levels range from moderate to high. Teachers also demonstrate relatively low levels of emotional exhaustion, very low levels of depersonalization, while relatively high levels of personal accomplishment are recorded. In regards to job satisfaction, low levels derive from pay, promotion prospects and fringe benefits. Operating conditions and contingent rewards are moderately satisfactory, while supervision, nature of work, coworkers and communication are sources of high job satisfaction for teachers. Burnout and job satisfaction do not significantly differentiate in terms of sex, specialization and type of employment contract, but age and years of experience appear to have an impact on them.