Η διγλωσσία ως παράγοντας εμφάνισης μαθησιακών δυσκολιών

Abstract

Στην παρούσα διπλωματική εργασία, η οποία υλοποιείται μέσα από τη μελέτη δέκα (10) περιπτώσεων δίγλωσσων νηπίων, επιδιώκεται να διερευνηθεί ο κίνδυνος εμφάνισης δυσκολιών μάθησης και να αναδυθούν κάποιοι προγνωστικοί παράγοντες που επιδρούν στη διαμόρφωση των γλωσσικών επιδόσεων του δίγλωσσου δείγματος. Συγκεκριμένα, το ερευνητικό ενδιαφέρον εστιάζεται στους γλωσσικούς τομείς της φωνολογίας, της λεξιλογικής γνώσης και της πραγματολογίας. Για την υλοποίηση της ερευνητικής διαδικασίας χορηγήθηκε στα δίγλωσσα νήπια του δείγματος το σταθμισμένο εργαλείο "Λογόμετρο" και επιπρόσθετα συλλέχθηκαν διάφορα στοιχεία του διγλωσσικού προφίλ των νηπίων και των οικογενειών τους μέσα από δομημένες συνεντεύξεις που απευθύνθηκαν στους γονείς των δεκα (10) δίγλωσσων παιδιών. Μέσα από ποιοτική ανάλυση των δεδομένων φάνηκε ότι τα δίγλωσσα του δείγματος παρουσίασαν κατά κύριο λόγο κίνδυνο για εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών στο Δημοτικό στη λεξιλογική γνώση και τη φωνολογία, ενώ, αντίθετα, δεν παρουσίασαν κίνδυνο για δυσκολίες μάθησης στην πραγματολογία. Παράλληλα, εντοπίστηκαν συγκεκριμένοι παράγοντες από το διγλωσσικό προφίλ των νηπίων και των οικογενειών τους, οι οποίοι επέδρασαν -κάποιοι θετικά και κάποιοι αρνητικά- στη διαμόρφωση των γλωσσικών επιδόσεων στους τομείς που εξετάσαμε. Μάλιστα, οι παράγοντες αυτοί είναι διαφορετικοί για κάθε τομέα γλωσσικής ανάπτυξης. This diploma thesis, which presents the study of ten (10) case-studies of bilingual pre-schoolers, aims to explore the risk of developing learning difficulties and discover some predictive factors that influence the linguistic performance of the bilingual sample. In particular, the research interest focuses in the linguistic fields of phonology, vocabulary knowledge and pragmatology. In order to implement the research protocol, the bilingual pre-schoolers of the sample were provided with the standardized linguistic test “Logometro” and additionally, several elements of the bilingual profile of pre-schoolers and their families were collected through structured interviews addressed to the parents of the ten (10) bilingual children. Through the qualitative analysis of the data collected it was shown that the bilingual pre-schoolers of the sample presented mainly the risk of developing learning difficulties in the elementary school, in vocabulary knowledge and phonology, while on the contrary, they did not present the risk of developing learning difficulties in pragmatology. At the same time, specific factors were identified in the bilingual profile of the pre-schoolers and their families, which influenced -some positively and some negatively- the shaping of language performance in the areas we examined. Actually, these factors are different for each area of linguistic development.