Η εικόνα στο σύγχρονο ελληνικό παραμύθι (2010-2016). Σημειωτική και παιδαγωγική ανάλυση

Abstract

Έχουμε ποτέ αναρωτηθεί τι είναι το παραμύθι; Όλοι μας στα παιδικά μας χρόνια έχουμε μεγαλώσει με τις αφηγήσεις των παραμυθιών που κατά καιρούς μας έλεγε η γιαγιά. Η αξία του παραμυθιού για το παιδί έχει επισημανθεί από πολλούς μελετητές και επιστήμονες. Το παραμύθι ως ένας ζωντανός οργανισμός ζει. Ζει και εξελίσσεται από εποχή σε εποχή και χρόνια με τα χρόνια. Το σύγχρονο παραμύθι ζει στα κινούμενα σχέδια, στα κόμικς, στα εικονογραφημένα παραμύθια. Η εικονογράφηση στα παραμύθια παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των παιδιών και στη μαθησιακή διαδικασία γενικότερα. Αποτελεί στις μέρες μας το πιο σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο και η ανάλυση της μελετάται από επιστήμονες διαφορετικών κλάδων και ειδικοτήτων, όπως παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι κ.α. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η σημειωτική και παιδαγωγική ανάλυση της εικόνας στο σύγχρονο ελληνικό παραμύθι κατά την περίοδο 2010-2016. Για τον παραπάνω σκοπό συλλέχθηκαν είκοσι σύγχρονα παραμύθια και αναλύθηκαν είκοσι εικόνες. Κατά την ανάλυση των εικόνων εστιάσαμε σε τέσσερα βασικά σημεία: στους χαρακτήρες των εικονογραφημένων παραμυθιών (ανθρώπινοι χαρακτήρες, ζώα, αντικείμενα), στο χρώμα της εικόνας (έγχρωμη- άχρωμη), στην ύπαρξη κειμένου και στη σχέση του με την εικόνα και τέλος στις τεχνικές (ζωγραφική με τέμπερα, με μαρκαδόρους κ.α.) που χρησιμοποιούν οι εικονογράφοι. Τα βασικά αυτά σημεία αποδείχθηκαν ιδιαίτερα σημαντικά καθώς ελκύουν με τον πιο δελεαστικό τρόπο την προσοχή των αναγνωστών. Οι αναγνώστες παρατηρούν την εικόνα και προβαίνουν στις δικές τους οπτικές αναζητήσεις. Ευελπιστούμε η συγκεκριμένη εργασία να αποτελέσει τροφή για περαιτέρω μελέτες σχετικά με την ανάλυση των εικόνων στα σύγχρονα παραμύθια αλλά και την αφετηρία για συζητήσεις γύρω από το θέμα αυτό. Have we ever wondered what the fairytale is? Everybody in his childhood has grown up with the fairytales which were narrated by the grandmother. From time to time the fairytales’ s value for the child has been mentioned by many scientists. The fairytale itself, as an active system, is alive. It lives, it develops its own self year after year. Today, the modern fairytale is found in cartoons, in comics, in illustrated books. Illustration in fairytales, plays a significant role in the children’ s development and in general, in the learning procedure. The picture is nowadays the most significant educational tool and its analysis has been studied by scientists of different specialties such as educators, psychologists, sociologists etc. The aim of the present study is the semiotical and the pedagogical analysis of the picture in the modern Greek fairytale during 2010-2016. For this purpose, twenty contemporary fairytales have been collected and twenty pictures have been analysed. During the analysis of the pictures we have focused on four basic points: on the characters of the illustrated fairytales (human characters, animals, items), on the illustration’ s colours ( coloured- uncoloured) on the existance of a text and its relation with the picture and finally, on the techniques (drawing with tempera, with crayons etc) which are all used by the illustrators. All these basic points have been proved very important since they attract in the most challenging way the reader’ s attention. The readers observe the picture and they proceed to their own optical questions. We hope that this specific survey will bound on further studies concerning the analysis of the pictures on the contemporary fairytales and also the starting point for discussions which have to do with this issue.