Το δημοτικό σχολείο ως επαγγελματική κοινότητα μάθησης και η άσκηση ηγεσίας στο πλαίσιο αυτό

Abstract

Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ της ηγεσίας που ασκείται από τους διευθυντές των δημοτικών σχολείων και της λειτουργίας αυτών ως επαγγελματικών κοινοτήτων μάθησης. Επιπρόσθετα, η έρευνα αυτή μελετά: (α) τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών δημοτικών σχολείων για την έννοια της «επαγγελματικής κοινότητας μάθησης», (β) το βαθμό στον οποίο τα σχολεία έχουν ενσωματώσει στη λειτουργία τους τις αρχές της επαγγελματικής κοινότητας μάθησης και (γ) τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τον ηγετικό ρόλο του διευθυντή στην ανάπτυξη και λειτουργία επαγγελματικών κοινοτήτων μάθησης στο δημοτικό σχολείο. Στην έρευνα συμμετείχαν 300 εκπαιδευτικοί διαφόρων ειδικοτήτων που εργάζονται σε 61 δημόσια δημοτικά σχολεία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε μέσω ενός εργαλείου το οποίο προέκυψε από τη σύνθεση ενός ερωτηματολογίου για την αξιολόγηση της λειτουργίας του σχολείου ως επαγγελματικής κοινότητας μάθησης και ενός ερωτηματολογίου για την αξιολόγηση της ασκούμενης ηγεσίας. Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν πως οι εκπαιδευτικοί έχουν γνώσεις σχετικά με την έννοια της επαγγελματικής κοινότητας μάθησης, αναγνωρίζουν την αξία της και έχουν ενσωματώσει στην εργασία τους τις αρχές που τη διέπουν. Φανερώνουν επίσης πως οι διευθυντές, τόσο με την ηγεσία που ασκούν όσο και με την έκβαση αυτής, επιδρούν καθοριστικά στην λειτουργία των σχολείων ως επαγγελματικών κοινοτήτων μάθησης. Τη σημαντικότερη επίδραση βρέθηκε πως έχει η μετασχηματιστική ηγεσία, την επόμενη σημαντικότερη η έκβαση της ηγεσίας και έπειτα η συναλλακτική ηγεσία. Τέλος, η εργασιακή σχέση των εκπαιδευτικών και το μέγεθος των σχολικών μονάδων φάνηκε πως μπορούν να επηρεάσουν την οργάνωση και λειτουργία των σχολείων ως επαγγελματικών κοινοτήτων μάθησης. The present study aims to investigate the relationship between the leadership exercised by the principals of elementary schools and their function as professional learning communities. Additionally, this study examines: (a) the perceptions of elementary school teachers on the concept of a " professional learning community ", (b) the extent to which schools have incorporated the principles of a professional learning community into their function and (c) teachers' perceptions of the leading role of the principal in the development and operation of professional learning communities in elementary school. The survey involved 300 teachers of various specializations working in 61 public primary schools in the Region of Central Macedonia. Data collection was conducted through a tool resulted from the synthesis of a questionnaire to assess the functioning of the school as a professional learning community and a questionnaire evaluating the leadership exercised by the principals. The results of the survey reveal that teachers have knowledge of the concept of a professional learning community, recognize their value and have incorporated into their work the principles that govern it. They also show that principals, through their leadership and the outcomes of their leadership, have a decisive impact on the functioning of schools as professional learning communities. Transformational leadership has found to have the most important influence on professional learning communities, the outcomes of the leadership have the second most important influence and transactional leadership the last. Finally, the teachers' employment relationship and the size of the school units seemed to be able to influence the organization and operation of schools as professional learning communities.