Το ζήτημα των αυτοχθόνων και ετεροχθόνων μέσα από τον ελληνικό τύπο (1834-1844). Συνολική επισκόπηση - παράμετροι - προεκτάσεις

Abstract

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει και αναλύει τον ελληνικό Τύπο κατά την περίοδο της διεξαγωγής της συζήτησης στην Εθνοσυνέλευση για το ζήτημα των αυτοχθόνων και ετεροχθόνων (1843-1844). Η εργασία προχωράει και σε συνολική διερεύνηση των πλαισίων του ζητήματος των αυτοχθόνων-ετεροχθόνων, των παραμέτρων που άπτονται του ζητήματος, όπως και των προεκτάσεών του. Η εργασία, πρέπει να αναφέρουμε ότι αγγίζει και πολλές επιπλέον θεματικές για τις οποίες ο συγγραφέας θεωρεί ότι συνδέονται με το κύριο θέμα. Επίσης το όλο εξεταζόμενο ζήτημα θεωρούμε ότι πλαισιώνει την μεγάλη θεματική της νεοελληνικής εθνικής ταυτότητας. Στην εργασία επιπλέον υπάρχει συνεξέταση του ζητήματος των αυτοχθόνων-ετεροχθόνων με τα «σύνδρομα αυτοχθονισμού», μια συνεξέταση η οποία επιχειρείται για πρώτη φορά. Το παρόν πόνημα τέλος, εκτός από παράθεση στοιχείων, θέτει και κάποια διάσπαρτα ερωτήματα (προβληματισμούς) με σκοπό να στρέψει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας προς την προσπάθεια απάντησής τους, καθότι κατά την άποψη του υποφαινομένου είναι ιδιαιτέρως σημαντικά. Συνοπτικά, η διάρθρωση της εργασίας έχει ως εξής˙ στο εισαγωγικό κεφάλαιο εντοπίζεται και επισημαίνεται η σημασία του θέματος και η σύνδεσή του με το γενικότερο πλαίσιο της ιστορίας του ελληνικού κράτους. Στο κεφάλαιο που ακολουθεί με τίτλο «Τα Γεγονότα» παρατίθενται οι εξελίξεις εως το 1843 (κυρίως οι νόμοι και οι συνταγματικές προβλέψεις που αναφέρονται σε «αυτόχθονες») και οι συζητήσεις της Εθνοσυνέλευσης που προέκυψε από την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, για την καλύτερη δε επόπτευση του ζητήματος, γίνονται αναφορές και σε συγκεκριμένες ομιλίες των πληρεξουσίων στην Εθνοσυνέλευση, η χαρακτηριστικότερη των οποίων ήταν αυτή του Ιω. Κωλέττη. Το επόμενο κεφάλαιο πληροφορεί για τον Τύπο της εποχής και παραθέτει γενικά στοιχεία για τις εφημερίδες και τους εκδότες τους. Στοιχεία επίσης παρατίθενται σχετικά με την κυκλοφορία των εφημερίδων αλλά και τα χαρακτηριστικά των εντύπων της εποχής. Νύξεις υπάρχουν και στο ζήτημα της κατηγοριοποίησης των εφημερίδων αναλόγως της πολιτικής τους τοποθέτησης. Τα δύο κεφάλαια που έπονται, αποτελούν το κύριο μέρος της εργασίας, καθώς στο κάθε ένα από αυτά αναλύεται ο ετεροχθονικός και ο αυτοχθονικός Τύπος αντίστοιχα. Λαμβάνονται υπ’ όψιν όλες οι (ευρισκόμενες σήμερα) εφημερίδες της ελληνικής επικράτειας που εξεδίδοντο εκείνη την εποχή και γίνεται προσπάθεια σύνθεσης των δεδομένων ώστε να επιχειρηθεί ακολούθως μια πρώιμη προσπάθεια εξαγωγής ορισμένων συμπερασμάτων. Το σύντομο προτελευταίο κεφάλαιο της εργασίας, εξετάζει τα σύνδρομα αυτοχθονισμού σε εφημερίδες της εποχής που μελετάται, ώστε να αναφανεί το γενικότερο ιδεολογικό πλαίσιο εντός του οποίου συνετελέσθη η συζήτηση περί του ζητήματος των αυτοχθόνων και ετεροχθόνων. Το τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας αποτελούν τα συμπεράσματα, όπου παρατίθενται κυρίως συμπεράσματα και σκέψεις των μελετητών που ασχολήθηκαν εκτενώς με το ζήτημα των αυτοχθόνων και ετεροχθόνων καθώς και με την στάση του Τύπου επί του ζητήματος αυτού.This study presents and analyzes the Greek press (1843-1844) at the time of the National Assembly debate on the issue of autochthons and heterochthons (these terms are also found in Roderick Beaton and David Ricks , The making of Modern Greece: Nationalism, Romanticism, & the Uses of the Past 1797-1896, Surrey 2009). The work also proceeds to a comprehensive overview of the context that relates to the autochthons- heterochthons (natives - non natives) issue, the parameters that are relevant to the issue, as well as its extensions. It should be mentioned that the study touches a lot of extra thematic topics that the author considers to be linked to the main theme. We also consider the whole issue as a part of the great subject of modern Greek (Hellenic) national identity. In addition, there is a co-examination of the issue of autochthons-heterochthons with the "autochthonism syndromes", a co-examination that is attempted for the first time. Finally, this piece of work, besides citing facts, also raises some scattered questions (concerns) in order to turn the interest of the scientific community towards the effort to answer them, since in the view of the writer are particularly important. In summary, the structure of the work is as follows; the introductory chapter identifies and highlights the importance of the subject and its connection to the general context of the history of the Greek state. The following chapter titled "The Facts" presents the developments up to 1843 (mainly the laws and constitutional provisions referring to "autochthons") and the debates of the National Assembly that emerged from the 3rd September Revolution. For a better overview of the issue, references are also made to specific speeches by the proxies (delegates) at the National Assembly, the most prominent of which was that of Ioannis Kolettis. The next chapter informs about the press of the era and provides general information on the newspapers and their publishers. Details are also given about the circulation of newspapers and about the characteristics of the prints of the era. There are also mentions regarding the categorization of newspapers according to their political positioning. The two chapters that follow constitute the main part of the work, as each of them analyzes the heterochthonic and the autochthonic press respectively. All the (existing today) Greek newspapers, published at the time which we examine, are being considered and an effort is made to synthesize the data in order to make an early attempt to draw some conclusions. The short penultimate chapter of the work examines the syndromes of autochthonism in newspapers of the era which we study, in order to reveal the general ideological context in which the discussion of the issue of autochthons and heterochthons took place. The final chapter of the study is the “Conclusions”, which mainly outline the conclusions and thoughts of the scholars who dealt extensively with the question of autochthons and heterochthons, as well as with the press's attitude on this issue.