dc.description.abstract | Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να διερευνήσει τα ζητήματα εκπαίδευσης των μαθητών που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας στις Δομές φιλοξενίας προσφύγων σε μια συγκεκριμένη περιοχή της Ελλάδας και ειδικότερα στον νομό Θεσσαλονίκης. Για το σκοπό αυτό 17 προσωπικές συνεντεύξεις διεξήχθησαν με επαγγελματίες που εμπλεκόντουσαν με την εκπαίδευση και εργαζόντουσαν στις Δομές φιλοξενίας του νομού και σε ΔΥΕΠ.
Πρώτα απ’ όλα, η έρευνα έδειξε ότι η ψυχολογία και η διάθεση των προσφύγων επηρεάζεται από τις συνθήκες διαβίωσης και τις υποδομές των δομών φιλοξενίας. Οι συνθήκες διαβίωσης στις δομές φιλοξενίας του Νομού Θεσσαλονίκης είναι σε γενικές γραμμές καλές και έχουν βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με την αρχική περίοδο λειτουργίας τους. Οι περισσότερες δομές στον νομό φιλοξενούν από 200 έως 400 άτομα. Ο αριθμός δεν είναι σταθερός δεδομένου ότι πολύ από τους πρόσφυγες μετακινούνται (πηγαίνουν σε διαμερίσματα, φεύγουν από τη χώρα κτλ.).
Στις περισσότερες δομές ή στις ΔΥΕΠ του νομού Θεσσαλονίκης ο αριθμός μαθητών που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία κυμαίνεται από 25 έως 50 άτομα. Σε γενικές γραμμές, οι πρόσφυγες είχαν ιδιαίτερα θετικά συναισθήματα σχετικά με το να συμμετέχουν στο μάθημα. Η ένταξη τους σε ένα σταθερό πρόγραμμα τους προσέφερε ασφάλεια. Εκτός από αυτό, μέσα στο σχολείο τα παιδιά κοινωνικοποιούνταν και ξέχναγαν τα προβλήματα και τις δύσκολες συνθήκες με τις οποίες ήταν αντιμέτωπα.
Όμως, η συμμετοχή των παιδιών στο μάθημα επηρεαζόταν αρνητικά από το αίσθημα που είχαν ότι η διαμονή τους στην Ελλάδα είναι προσωρινή. Άλλα προβλήματα που εμποδίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία στις δομές είναι η έλλειψη επαρκούς οργάνωσης και συντονισμού του πλαισίου διδασκαλίας που καθρεφτίζεται: α) στην μετακίνηση και αλλαγή των εκπαιδευτικών κατά τη διάρκεια της χρονιάς και β) στην κακή συνεργασία μεταξύ των φορέων που εμπλέκονται με την εκπαίδευση (ΜΚΟ, Υπουργείο παιδείας κτλ.).
Στις δομές φιλοξενίας προσφύγων του νομού Θεσσαλονίκης τα περιστατικά μαθητών ΑΜΕΑ αφορούσαν νοητική υστέρηση, σύνδρομο Άσπεργκερ, σύνδρομο Down, κωφαλαλία, δυσλεξία, τυφλότητα, κινητικά και αναπτυξιακά προβλήματα. Δεν υπήρχε πρόβλεψη για να ακολουθήσουν αυτοί οι μαθητές εξειδικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με δάσκαλο ειδικής αγωγής, οπότε συμμετείχαν στο μάθημα μαζί με τα άλλα παιδιά. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή η συμμετοχή διεξήχθη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, λόγω της επιμονής και της υπομονής των εκπαιδευτικών.
Τα μαθήματα εστίασαν σε αντικείμενα όπως: εκμάθηση της γλώσσας στη χώρα υποδοχής –δηλαδή τα ελληνικά-, γνωριμία με τις δομές του ελληνικού κράτους, αγγλικά, σωματική υγιεινή (δόντια, χέρια, κτλ.), σεβασμός της διαφορετικότητας, σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, επεξήγηση των δομών και της λειτουργίας της ελληνικής πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σεβασμός στα δικαιώματα και στη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, γενικοί κανόνες συμπεριφοράς, κτλ. Γενικότερος στόχος ήταν να βοηθηθούν οι μαθητές να ενταχθούν αρμονικά στην ελληνική και ευρωπαϊκή κοινωνία
Οι εκπαιδευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν από τους καθηγητές ή/και δασκάλους στις δομές φιλοξενίας περιείχαν υψηλό βαθμό καινοτομίας. Πιο συγκεκριμένα, οι εκπαιδευτικοί για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των μαθητών βρέθηκαν στην ανάγκη να χρησιμοποιήσουν μεθόδους που ξέφευγαν από το πλαίσιο της τυπικής εκπαίδευσης, τοποθετούσαν την ένταξη καλλιτεχνικών στοιχείων στο επίκεντρο της διδασκαλίας και έκαναν χρήση των νέων τεχνολογιών. Τέλος, η εργασία παραθέτει προτάσεις για βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, οι οποίες κινούνται πάνω σε πέντε βασικούς άξονες.
The purpose of this study was to investigate the factors which influence the education of refugees with disabilities in the refugees’ hosting camps in a certain area of Greece and especially in the prefecture of Thessaloniki. For that purpose, 17 interviews were conducted with educational professionals who were working in refugees’ camps and centers in Thessaloniki.
First of all, the analysis showed that the psychology of the refugees was influenced by the living conditions and the infrastructures of the camps. The living conditions of the camps in the prefecture of Thessaloniki were in general terms good. It is indicative that the infrastructures have been improved significantly compared to their initial period of operation. Most camps hosted 200 to 400 people.
In most of the refugees’ centers the number of students who were participating in the educational process ranged from 25 to 50 pupils. Generally, refugees were willing to participate in the lessons. Their inclusion in a stable program offered them the feeling of security. In addition, children were socialized in the school and they forgot the problems and the difficult conditions they were facing. However, the participation of children in the lessons was negatively affected by the feeling that their stay in Greece was temporary. Other problems hampering the educational process were the lack of organization and coordination of the teaching framework that was reflected: a) in the continuous movement of the educational staff and b) in the poor cooperation among the bodies, which were involved in education (NGOs, Ministry of Education, etc.).
In the refugees’ centers, the incidents of students with disabilities were mental retardation, Asperger syndrome, Down syndrome, deafness, dyslexia, blindness, kinetics and developmental problems. There was no provision for these pupils to have a specialized program with a special education teacher; hence, they attended the lessons with the other refugees. In most of the cases, this participation took place without any particular problems.
The courses focused on subjects such as: Greek language, acquaintance with the structures and functioning of the Greek state, English, physical hygiene (teeth, hands, etc.), respect of human rights, explanation of the structures and functioning of the Greek state, respect of women rights, general rules of conduct, etc. The general aim was to help students to be harmoniously adjusted in the Greek and European society. The educational methods used by teachers in the hosting centers involved high degree of innovation. More specifically, educators used methods (theatre, painting, music, usage of new technologies, etc) that evaded from the formal education context. Lastly, the paper presents suggestions for improvement of the educational process, which are based on five main axes. | en_US |