Η αξιοποίηση της μουσικής στη στήριξη της εννοιολογικής κατανόησης μαθηματικών ιδεών από μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Η σχέση μουσικής και μαθηματικών, δυο ιδιαίτερων πεδίων της ανθρώπινης δημιουργίας, έχει ελκύσει από νωρίς το ενδιαφέρον των ερευνητών στο πεδίο της μαθηματικής εκπαίδευσης. Είναι γνωστό πως η ακρόαση και η δημιουργία μουσικής ενεργοποιεί τη νοητική λειτουργία με τρόπους ανάλογους με αυτούς που πυροδοτεί η διαδικασία επίλυσης ενός προβλήματος. Επιπλέον, η εκμάθηση μαθηματικών μέσα από τη μουσική ενισχύει την κριτική σκέψη των μαθητών, ανακουφίζοντάς τους από το άγχος που νιώθουν για τα μαθηματικά. Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο τη διερεύνηση της δυνατότητας αξιοποίησης της μουσικής στη διδασκαλία θεμελιωδών μαθηματικών ιδεών, εστιάζοντας τόσο στην αποτελεσματική κατανόησή τους από μαθητές, όσο και στις διδακτικές πρακτικές του εκπαιδευτικού που μπορεί να συμβάλουν σε αυτήν την κατεύθυνση. Πρόκειται για μια μελέτη περίπτωσης με στοιχεία διδακτικού πειράματος διάρκειας οκτώ συνολικά διδακτικών ωρών. Το δείγμα αποτέλεσαν 15 μαθητές μιας Ε΄ τάξης ενός επαρχιακού Δημοτικού Σχολείου στην κεντρική Ελλάδα. Τα ευρήματα έδειξαν ότι η διδασκαλία των μαθηματικών μέσω δραστηριοτήτων που ενσωματώνουν οργανικά τη μουσική και υλοποιούνται με διδακτικές πρακτικές που ενθαρρύνουν την πολύπλευρη διερεύνηση του τρόπου λειτουργίας και δημιουργίας της συνέβαλε στην ενεργή ενασχόληση των μαθητών με τις ενσωματωμένες μαθηματικές γνώσεις, ανάγοντας αυτήν την ενασχόληση σε μια ευχάριστη, δημιουργική και άρα παραγωγική δραστηριότητα. The connection between music and mathematics, two important fields of human creation, have attracted the interest of the researchers in mathematics education. It is known that the listening to and creating music activates the mental function with ways similar to problem solving. It is important to note that learning mathematics with the use of music reinforces students’ critical thinking and relieves them from the stress related to mathematics. The study aims to examine the possibilities of using music to teach fundamental mathematical ideas to primary school students, focusing on their effective understanding and teacher’s practices contributing to it. It is a case study with 6

some characteristics of teaching experiment lasting eight teaching hours. The sample consisted of fifteen students of the fifth class of a provincial primary school in central Greece. The results demonstrated that teaching mathematics through activities which incorporate music and are materialized through teaching practices that encourage multifaceted exploration of how it works and how it is created contributed to the students’ active involvement with the mathematical knowledge concerned, converting their engagement into a pleasant, creative and therefore productive activity.